Bài 9 (Thứ Tư 3/5/2000)

VINH QUANG BA NGÔI NƠI VIỆC TỬ NẠN CỦA CHÚA KITÔ

1- Cuối trình thuật của Phúc Âm về cuộc tử nạn của Chúa Kitô, có tiếng của viên đại đội trưởng người Rôma vang lên, như báo trước việc Giáo Hội tuyên xưng đức tin: “Người này thật là Con Thiên Chúa” (Mk 15:39). Vào những giờ phút cuối cùng của cuộc sống trần gian của Chúa Giêsu, cuộc tỏ hiện cao điểm của Ba Ngôi xẩy ra trong tăm tối. Trình thuật Phúc Âm về cuộc khổ nạn và tử giá của Chúa Kitô ghi nhận là mối liên hệ thân mật giữa Người với Cha trên trời vẫn tiếp tục cho dù trong vực sâu khổ ải.

Mọi sự được bắt đầu vào buổi tối của Bữa Tiệc Ly, bên trong những bức tường âm thầm kín đáo của Căn Thượng Lầu, nơi mà dầu thế bóng dáng của sự phản bội cũng đã mờ mờ xuất hiện. Thánh Gioan đã giữ cho chúng ta những lời tạ từ tuyệt vời nhấn mạnh đến mối liên hệ sâu xa và thấp nhập nhau giữa Chúa Giêsu với Chúa Cha: “Nếu các con biết Thày, các con cũng biết Cha Thày nữa... Ai thấy Thày là thấy Cha... Những lời Thày nói với các con không phải Thày lấy quyền mình mà nói, song Cha là Đấng ở trong Thày làm các việc của Ngài. Các con hãy tin rằng Thày ở trong Cha và Cha ở trong Thày” (Jn 14: 7, 9-11).

Nói như thế là Chúa Giêsu đang lập lại những lời Người đã nói trước đó ít lâu khi Người công bố một cách rõ ràng rằng: “Tôi và Cha là một... Cha ở trong Tôi và Tôi ở trong Cha” (Jn 10:30, 38). Rồi trong lời cầu kết thúc bài diễn từ ở Căn Thượng Lầu, trong khi chiêm ngưỡng vinh quang của Cha, Người dâng lên Cha mình lời này: “Lạy Cha Thánh, xin Cha hãy gìn giữ họ vì danh Cha, danh mà Cha đã ban cho Con, để họ được nên một như Chúng Ta là một” (Jn 17:11). Bằng những lời tuyệt hảo tín thác cho Cha ấy, Chúa Giêsu sửa soạn thực hiện tác động yêu thương cao cả (x Jn 13:1).

2- Trong cuộc khổ nạn, mối liên hệ kết hợp Người với Cha được biểu lộ đặc biệt mạnh mẽ song hết sức thảm thương. Người Con Thiên Chúa đã sống trọn nhân tính của mình, ở chỗ đã đi sâu vào bóng tối khổ đau và sự chết là những gì làm nên thân phận của con người. Nơi Vườn Nhiệt, trong khi cầu nguyện, chẳng khác gì như đang sống trong một cuộc đối chọi, một “cuộc sầu thảm”, Chúa Giêsu đã dâng lên Cha bằng một thứ ngôn ngữ Aramaic nói lên mối thân mật con cái của mình: “Abba, Lạy Cha! Cha có thể làm được mọi sự; xin Cha hãy cất chén này đi cho Con; nhưng cũng đừng chiều theo ý Con mà là ý Cha” (Mk 14:36). Sau đó ít lâu, khi lòng thù hằn của nhân loại được xổ lồng tấn công Người, Người đã nhắc cho Phêrô biết rằng giờ phút tối tăm là một phần làm nên dự án thần linh của Cha: “Con cho rằng Thày không thể xin cùng Cha Thày và Ngài lập tức sẽ sai đến cho Thày hơn mười hai đạo binh thiên thần hay sao? Mà nếu vậy thì Sách Thánh phải được xẩy ra để nên trọn như thế nào đây?” (Mt 26:53-54).

3- Khi bị chất vấn trước Hội Đồng Do Thái, cuộc đối thoại với vị thượng tế cũng được biến thành một cuộc mạc khải vinh quang thiên sai và thần linh liên quan đến Con Thiên Chúa: “Vị thượng tế nói với Người: ‘Nhân danh Thiên Chúa hằng sống Ta truyền cho ngươi phải nói cho chúng ta biết ngươi có phải là Kitô, Con Thiên Chúa hay chăng?’ Chúa Giêsu nói với ông: ‘Ông đã nói như thế. Nhưng Tôi nói cho ông hay, sau này ông sẽ thấy Con người ngự bên hữu Quyền Năng và đến trên mây trời’” (Mt 26:63-64).

Khi Người ở trên cây thập giá, những kẻ tham quan mỉa mai nhắc nhở Người về lời Người tuyên bố là “Hắn tin vào Thiên Chúa; giờ đây hãy để cho Thiên Chúa giải cứu hắn nếu Ngài muốn; vì hắn nói ‘Ta là Con Thiên Chúa’” (Mt 27:43). Thế nhưng, về phần Người, vào lúc ấy Chúa Cha lại im lặng, đến nỗi Người có thể tỏ ra cho thấy Người hoàn toàn liên kết với các tội nhân để cứu chuộc họ. Như Giáo Lý Giáo Hội Công Giáo dạy: “Chúa Giêsu không bị ruồng bỏ như thể vì chính Người đã phạm tội. Thế nhưng, bằng tình yêu cứu chuộc luôn hiệp nhất Người với Chúa Cha, Người đã mặc lấy chúng ta trong tình trạng chúng ta bị bại hoại theo tội lỗi” (số 603).

4- Trên thập giá, Chúa Giêsu thực sự vẫn tiếp tục cuộc đối thoại thân tình với Chúa Cha, sống cuộc đối thoại này bằng cả sức lực của một nhân tính bị tan nát và thương đau, không bao giờ mất đi thái độ tin tưởng của một Người Con, Đấng là “một” với Cha. Thế nhưng, Cha vẫn âm thầm một cách lạ lùng, một thái độ âm thầm còn được vây phủ bởi một màn tối tăm cả trời đất và bị xé ra bởi tiếng kêu: “Eli, Eli, lama sabachthani?’ tức là, ‘Chúa con ơi, Chúa con ơi, tại sao Ngài lại bỏ rơi con?’” (Mt 27:46).

Ngoài ra, Thánh Vịnh 22, được Chúa Giêsu trích lại ở đây, chấm dứt bằng một bản thánh ca chúc tụng Vị Chúa có thượng quyền trên thế giới và lịch sử; chiều kích này được trình thuật Thánh Luca đề cập đến, một trình thuật nói đến những lời cuối cùng của Chúa Giêsu hấp hối rõ ràng trích lại một lời của Thánh Vịnh, lời Thánh Vịnh được Chúa Giêsu thêm vào bằng lời kêu lên cùng Cha: “Lạy Cha, Con phó thần trí con trong tay Cha” (Lk 23:46; x Ps 31:6).

5- Chúa Thánh Thần cũng tham dự vào cuộc đối thoại liên tục giữa Cha và Con này. Chúng ta biết điều ấy nhờ Bức Thư gửi Do Thái, bức thư diễn tả việc hy hiến của Chúa Kitô một cách nào đó theo mô thức Ba Ngôi, ở chỗ “nhờ Thần Linh hằng sống (Người) đã tự hiến mình cho Thiên Chúa” (Heb 9:14). Trong cuộc khổ nạn của mình, Chúa Kitô hoàn toàn hướng cuộc sống nhân loại đau thương của mình theo tác động của Thánh Linh, Đấng đã ban cho Người sức lực cần thiết để làm cho cuộc tử nạn của Người thành một hy hiến trọn hảo dâng lên Chúa Cha.

Về phần mình, Phúc Âm thứ bốn liên kết chặt chẽ tặng ân của Đấng An Ủi với “việc ra đi” của Chúa Giêsu, tức là với cuộc khổ nạn và tử giá của Người, khi lập lại những lời của Đấng Cứu Thế: “Thế nhưng, Thày nói thật với các con: chính vì lợi ích của các con mà Thày ra đi, vì nếu Thày không ra đi thì Đấng Cố Vấn sẽ không đến với các con; song nếu Thày đi, Thày sẽ sai Ngài đến với các con” (Jn 16:7). Sau khi Chúa Giêsu chết trên thập giá, thứ nước chảy ra từ cạnh sườn bị đâm thâu qua của Người (x Jn 19:34) có thể được coi như là biểu hiệu cho tặng ân Thần Linh (x Jn 7:37-39). Bấy giờ Chúa Cha tôn vinh Con của Ngài, ban cho Người khả năng thông truyền Thần Linh cho tất cả mọi người. Chúng ta hãy chiêm ngắm Ba Ngôi, một Chúa Ba Ngôi cũng được tỏ hiện cả trong ngày đau thương và tăm tối, khi chúng ta đọc lại những lời lẽ “phát biểu” thiêng liêng của Thánh Têrêsa Benêđicta Thánh Giá (Edith Stein): “Không phải chỉ có một mình hoạt động nhân loại có thể hỗ trợ chúng ta mà là cuộc khổ nạn của Chúa Kitô: lòng tôi thực sự ước ao được tham dự vào cuộc khổ nạn này. Từ nay trở đi tôi chấp nhận cái chết Thiên Chúa định cho tôi, hoàn toàn hiệp nhất với thánh ý của Ngài. Ôi Chúa, xin hãy nhận lấy sự sống và sự chết của con để cầu cho Giáo Hội, cho vinh quang của Chúa và để chúc tụng Chúa. Chớ gì Chúa được tiếp nhận nơi dân Chúa và chớ gì nước Chúa trị đến nơi chúng con trong vinh quang” (Quyền Năng của Thập Giá).

(Tuần san L’Osseervatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 10/5/2000)