ĐTC BĐXVI - Bài Giảng Lễ Hiện Xuống Ở Quảng Trường Thánh Phêrô 11/5/2008
"Nơi biến cố Hiện Xuống, Giáo Hội không được cấu tạo nên bởi ý muốn của con người, mà là bởi quyền lực của Thần Linh Thiên Chúa"
Anh Chị Em thân mến,
Trình thuật về biến cố Hiện Xuống chúng ta vừa nghe trong bài đọc thứ nhất được Thánh Luca đặt vào đầu Sách Tông Vụ. Chương thứ hai được dẫn nhập bằng những chữ này: ‘Đến ngày Lễ Ngũ Tuần, tất cả họ đều tề tụ lại ở một nơi’ (2:1). Những lời này liên quan tới chương trước được Thánh Luca diễn tả là có một nhóm nhỏ các môn đệ siêng năng họp nhau lại ở Gia Liêm sau khi Chúa Giêsu thăng thiên (x Acts 1:12-14). Nó là một diễn tả đầy những chi tiết: nơi mà ‘các vị sống’ – nhà tiệc ly – là môi trường của ‘căn thượng lầu’; 11 vị tông đồ được liệt kê danh sách đàng hoàng, mà đầu tiên là Phêrô, Gioan và Gicôbê, ‘các trụ cột’ của cộng đồng này, đã được tháp nhập vào gia đình mới ấy, không còn căn cứ vào mối liên hệ gia đình mà vào niềm tin tưởng nơi Chúa Kitô.
Tất cả số người, ‘khoảng 120’, gia tăng từ 12 tông đồ đoàn, rõ ràng là một dạo khúc cho một thứ ‘tân Yến Duyên’ này. Nhóm người này cấu tạo nên một thứ ‘qāhāl’ thực sự, một cộng đồng theo mẫu thức của giao ước ban đầu, một cộng đồng được triệu tập theo tiếng gọi của Chúa Kitô để bước đi theo đường lối của Người. Sách Tông Vụ nhấn mạnh rằng ‘tất cả họ đều sốt sắng đồng tâm nhất trí nguyện cầu’ (1:14). Bởi thế, cầu nguyện là hoạt động chính yếu của Giáo Hội sơ khai. Chính nhờ nguyện cầu mà Giáo Hội lãnh nhận được mối hiệp nhất của mình từ Chúa Kitô và để cho mình được ý muốn của Người hướng dẫn, như được thấy nơi quyết định chọn người thế chỗ cho Giuđa (x Acts 2:25).
Cộng đồng này qui tụ lại ở cùng một địa điểm là nhà tiệc ly, vào buổi sáng Lễ Ngũ Tuần của dân Do Thái, một lễ về giao ước để tưởng nhớ biến cố ở Núi Sinai là nơi qua Moisen Thiên Chúa muốn dân Yến Duyên là sở hữu của Ngài giữa chư dân, là dấu chỉ thánh thiện của Ngài (x Ex 19). Theo Sách Xuất Hành, giao ước cổ kính ấy được Chúa kèm theo bằng một dấu hiệu kinh hoàng, như người ta đọc thấy là ‘Núi Sinai được phủ khói, vì Chúa ngự xuống đó trong lửa cháy. Khói bốc lên từ đó như từ một lò lửa, và toàn thể ngọn núi rung chuyển mãnh liệt’ (Ex 19:18).
Chúng ta lại những yếu tố gió và lửa ở biến Hiện Xuống của Tân Ước nhưng không có tính cách sợ hãi. Đặc biệt là lửa có hình cái lưỡi ở trên đầu tất cả các vị môn đệ, ‘tất cả được tràn đầy Thánh Linh’, và b ởi cuộc tuôn đổ này, ‘bắt đầu nói các thứ ngôn ngữ khác’ (Acts 2:4). Chúng ta thấy ở đây ‘phép rửa’ bằng lửa thật sự của cộng đồng này, một loại tân tạo. Nơi biến cố Hiện Xuống, Giáo Hội không được cấu tạo nên bởi ý muốn của con người, mà là bởi quyền lực của Thần Linh Thiên Chúa. Và Giáo Hội lập tức hiện lên cho thấy vị Thần Linh này thông ban sự sống cho một cộng đồng cùng một lúc duy nhất lại công giáo, nhờ đó vượt qua được cái khốn nạn của Tháp Babel (x Jn 11:7-9). Thật vậy, chỉ có Vị Thần Linh này mới tạo nên mối hiệp nhất trong yêu thương và bằng việc chấp nhận tính chất đa dạng của nhau, mới có thể giải thoát nhân loại khỏi tình trạng liên lỉ căng thẳng của một thứ ý muốn trần gian tham vọng quyền bính muốn thống trị và làm cho hết mọi sự thành đồng nhất.
"Giáo Hội vốn là ‘công giáo’, hoàn vũ, nơi chính tác động được hạ sinh của mình."
Tôi xin suy niệm một khía cạnh đặc biệt về Chúa Thánh Thần, về mối thắt kết giữa tính cách đa dạng và hiệp nhất. Bài đọc thứ hai nói tới vấn đề này, bàn về việc hòa hợp giữa những đặc sủng khác nhau trong mối hiệp thông của cùng một Vị Thần Linh. Thế nhưng, ngay trong đoạn Sách Tông Vụ chúng ta đã nghe thì mối thắt kết này đã được thấy một cách tỏ tường với một chứng cớ đặc biệt. Trong biến cố Hiện Xuống rõ ràng là rất nhiều thứ ngôn ngữ và nền văn hóa khác nhau đều thuộc về Giáo Hội; những thứ ngôn ngữ và văn hóa này có thể hiểu và làm cho nhau sinh hoa kết trái. Thánh Luca minh nhiên muốn chuyên chở một ý nghĩ nồng cốt, tức là Giáo Hội vốn là ‘công giáo’, hoàn vũ, nơi chính tác động được hạ sinh của mình. Giáo Hội nói tất cả mọi thứ tiếng ngay từ ban đầu, vì Phúc Âm được ký thác cho Giáo Hội là để cho tất cả mọi dân tộc, theo ý muốn và lệnh truyền của Chúa Kitô phục sinh (x Mt 28:19). Giáo Hội được hạ sinh vào Ngày Lễ Hiện Xuống trước hết không phải là một cộng đồng riêng biệt nào – như Giáo Hội ở Giêrusalem chẳng hạn – mà là Giáo Hội hoàn vũ, một Giáo Hội nói được ngôn ngữ của tất cả mọi dân tộc. Từ Giáo Hội hoàn vũ này mà các cooing đồng khác ở hết mọi nơi trên thế giới được hạ sinh, các Giáo Hội riêng tất cả đều luôn luôn hiện thực hóa của Giáo Hội duy nhất này của Chúa Kitô. Bởi thế, Giáo Hội Công Giáo không phải là một liên hiệp chư giáo hội, mà là một thực thể duy nhất: Giáo Hội hoàn vũ nổi bật về bản thể học. Một cộng đồng không phải là công giáo theo ý nghĩa này thì thậm chí không phải là một Giáo Hội.
Về vấn đề này can phải thêm một khía cạnh nữa, đó là khía cạnh nhãn quan thần học của Sách Tông Vụ liên quan tới cuộc hành trình của Giáo Hội từ Gia Liêm tới Rôma. Thánh Luca ghi nhận là trong số thành phần dân chúng tiêu biểu ở Gia Liêm vào ngày Lễ Ngũ Tuần cũng có cả ‘những người ngoại quốc ở Rôma’ (Acts 2:10). Vào lúc bấy giờ thì Rôma vẫn là những gì xa cách, là ‘ngoại quốc’ đối với Giáo Hội sơ sinh: Nó là một tiêu biểu cho thế giới dân ngoại nói chung. Thế nhưng, quyền năng của Chúa Thánh Thần sẽ hướng dẫn bước chân của các vị chứng nhân ‘đến tận cùng trái đất’ (Acts 1:8), đến Roma. Sách Tông Vụ được kết thúc ngay khi Thánh Phaolô, theo quan phòng thần linh, đến thủ đô của đế quốc này và loan báo Phúc Âm ở đó (x Acts 28:30-31). Bởi thế, cuộc hành trình của Lời Chúa, được bắt đầu ở Gia Liêm, đang đạt tới đích điểm của mình, vì Rôma tiêu biểu cho toàn thế giới và như thế làm hiện thực ý nghĩ về công giáo tính của Thánh Luca. Giáo Hội hoàn vũ được hiện thực, Giáo Hội công giáo, một giáo hội là sự liên tục của thành phần dân được tuyển chọn và lấy lịch sử và sứ vụ của họ làm của mình.
Đến đây, để kết thúc, Phúc Âm Thánh Gioan đã cống hiến cho chúng ta một lời, một lời rất ăn khớp với mầu nhiệm của Giáo Hội được Thần Linh kiến tạo. Lời này được Chúa Giêsu phục sinh nói tới hai lần khi Người hiện ra giữa các môn đệ ở Nhà Tiệc Ly vào đêm Phục Sinh: ‘Shalom – Bình an cho các con’ (Jn 20:19,21). Lời bày tỏ ‘shalom’ không phải là lời chào thuần túy; nó còn hơn như thế nữa: Nó là một tặng ân an bình được hứa hẹn (x Jn 14:27) và được Chúa Giêsu chiếm hữu bằng giá máu của Người, nó là hoa trái của cuộc chiến thắng này và của cuộc Người đối chọi với thần dữ. Bởi thế mà nó là thứ bình an ‘không như thế gian ban’ mà chỉ một mình Thiên Chúa mới có thể ban cho thôi.
Trong ngày lễ của Thần Linh này của Giáo Hội chúng tax in cám ơn Chúa đã ban cho dân của Ngài, một dân được tuyển chọn và làm nên bởi tất cả mọi dân nước, tặng ân an bình vô giá này, tặng ân bình an của Người! Chúng ta cũng đồng thời canh tân ý thức về trách nhiệm liên hệ tới tặng ân này, đó là trách nhiệm của Giáo Hội liên tục là một dấu chỉ và là dụng cụ bình an của Thiên Chúa đối với tất cả mọi dân tộc. Tôi đã cố gắng làm người chuyển đạt sứ điệp này khi tôi mới tới tổng hành dinh của Liên Hiệp Quốc để nói với các v ị đại diện chư quốc. Thế nhưng, người ta không chỉ nghĩ đến ‘những thượng đỉnh’ này. Giáo Hội hiện thực dịch vụ cho hòa bình của Chúa Kitô trước hết nơi sự hiện diện và hoạt động bình thường của mình giữa con người, bằng việc giảng dạy Phúc Âm cũng như bằng các dấu hiệu yêu thương và tình thương kèm theo đó (x Mt 16:20).
"Bình an của Chúa Kitô chỉ lan tỏa tới các tâm hồn canh tân của thành phần nam nữ được hòa giải "
Trong số những dấu hiệu ấy, bí tích hòa giải tất nhiên cần phải được đề cao nhấn mạnh, một bí tích được Chúa Kitô phục sinh thiết lập cùng một lúc khi Người ban cho các vị tông đồ tặng ân bình an của Người và Thần Linh của Người. Như chúng ta đã nghe trong đoạn Phúc Âm này thì Chúa Giêsu đã thở hơi trên các môn đệ của Người mà phán: ‘Các con hãy lãnh nhận Thánh Linh; các con tha tội cho ai thì tội người ấy được thứ tha và các con cầm tội ai thì tội người ấy bị cầm lại’ (Jn 20:21-23). Quan trọng biết bao, mà tiếc thay, thiếu hiểu biết chừng nào tặng ân hòa giải mang lại an bình cho tâm hốn này! Bình an của Chúa Kitô chỉ lan tỏa tới các tâm hồn canh tân của thành phần nam nữ được hòa giải và biến mình thành những người tôi tớ của công lý, sẵn sàng truyền bá bình an trên thế giới bằng duy quyền lực của chân lý, không thỏa hiệp với tâm thức của thế gian, vì thế gian không thể ban thứ bình an này của Chúa Kitô: Đó là cách thức Giáo Hội có thể là một thứ men của mối hòa giải xuất phát từ Thiên Chúa. Giáo Hội có thể làm điều này nếu Giáo Hội tiếp tục tỏ ra đơn sơ dễ dạy với Thần Linh và làm chứng cho Phúc Âm, chỉ khi nào Giáo Hội vác thập giá như Chúa Giêsu và với Chúa Giêsu. Đó chính là những gì các thánh nhân qua mọi thời đại minh chứng vậy!
Anh chị em thân mến, theo chiều hướng của lời sự sống này, chớ gì lời nguyện cầu hôm nay chúng ta dâng lên Thiên Chúa trong mối hiệp nhất thiêng liêng với Trinh Nữ Maria trở nên sốt sắng và thiết tha hơn bao giờ hết. Chớ gì Vị Trinh Nữ là vị lắng nghe, Mẹ của Giáo Hội, xin cho cộng đồng của chúng ta cũng như tất cả mọi Kitô hữu một cuộc tuôn đổ mới Thánh Linh Đấng An Ủi. ‘Emitte Spiritum tuum et creabuntur, et renovabis faciem terrae – Xin sai Thần Linh Chúa đến thì mọi sự sẽ được tái tạo và Ngài sẽ canh tân bộ mặt trái đất’. Amen.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 11/5/2008
(những chỗ được in đậm lên là do tự ý của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)