“Vấn đề Linh Ứng và Sự Thật của Thánh Kinh”

Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI

với Đại Hội Thường Niên của Ủy Ban Thánh Kinh ngày 13/4/2009

Cùng Đức Hồng Y,

Đức Giám Mục,

Các Phần Tử thuộc Ủy Ban Giáo Hoàng Thánh Kinh thân mến,

Tôi vui mừng đón tiếp anh chị em một lần nữa ở vào cuối Đại Hội thường niên của anh chị em. Tôi cám ơn ĐHY William Levada về lời chào mừng của ngài cũng như về việc ngài trình bày vắn gọn đề tài được cuộc họp của anh chị em chú trọng suy tư.

Anh chị em qui tụ lại một lần nữa để học hỏi một đề tài rất quan trọng đó là vấn đề Linh Ứùng và Sự Thật của Thánh Kinh. Đề tài này chẳng những liên quan tới thần học mà còn tới chính Giáo Hội nữa, vì đời sống và sứ vụ của Giáo Hội cần phải dựa vào Lời Chúa là linh hồn của thần học và đồng thời cũng là cảm hứng của tất cả cuộc đời của người Kitô hữu. Đề tài anh chị em bàn luận ngoài ra còn đáp ứng cho mối quan tâm tôi hết sức ấp ủ trong lòng, vì việc dẫn giải Thánh Kinh là những gì quan trọng chính yếu cho đức tin Kitô giáo cũng như cho đời sống của Giáo Hội.

Đức Hồng Y Chủ Tịch, như ngài đã đề cập, trong Thông Điệp “Providentissimus Deus” Đức Giáo Hoàng Lêô XIII đã cống hiến cho các nhà chú giải Thánh Kinh Công giáo một phấn khích mới và những hướng đi mới về chủ đề linh ứng, sự thật và dẫn giải thánh kinh. Sau đó, Đức Piô XII, trong Thông Điệp “Divino Afflante Spiritu”, đã qui tụ và hoàn trọn giáo huấn trước đó và phấn khích các nhà chú giải Thánh Kinh Công giáo hãy tìm những giải pháp hoàn toàn hợp với tín lý của Giáo Hội, chú ý một cách thích đáng tới những đóng góp tích cực của những phương pháp dẫn giải mới đã được khai triển vào lúc bấy giờ.

Sự thúc đẩy mạnh mẽ của hai vị Giáo Hoàng này đối với những vấn đề học hỏi nghiên cứu thánh kinh, như ngài nói, hoàn toàn được khẳng định và khai triển ở Công Đồng Chung Vaticanô II, nhờ đó toàn thể Giáo Hội đã gặt được lợi ích và đang được ích lợi. Đặc biệt là Hiến Chế Công Đồng “Lời Chúa –Dei Verbum” vẫn còn soi sáng cho công việc của các nhà chú giải Thánh Kinh Công giáo ngày nay và mời các vị Mục Tử và tín hữu hãy thường xuyên dinh dưỡng nơi bàn lời Chúa.

Về vấn đề này, Công Đồng trước hết nhắc nhở rằng Thiên Chúa là Tác Giả của Thánh Kinh: Những thực tại được thần linh mặc khải, những thực tại được chất chứa và trình bày trong bản văn Thánh Kinh, đã được viết xuống theo linh ứng của Thánh Linh. Vì Mẹ Thánh Giáo Hội dựa vào đức tin từ thời tông đồ, chấp nhận như linh thánh và thành sổ bộ các Sách Cựu Ước và Tân Ước, trọn vẹn và hoàn toàn, với tất cả mọi phần của những sách ấy, vì được viết theo linh ứng của Thánh Linh, những cuốn sách ấy có Thiên Chúa là tác giả, và đã được truyền lại như thế cho chính Giáo Hội” (khoản 11).

Bởi thế, vì tất cả những gì các vị tác giả hay tiểu sử gia được linh ứng nói được kể như nói bởi Thánh Linh, vị Tác Giả vô hình và siêu việt, mà cần phải nhìn nhận là “các cuốn Sách Thánh mạnh mẽ, trung thành và không sai lầm dạy rằng sự thật Thiên Chúa, vì phần rỗi của chúng ta, muốn thấy, được ký thác cho các Sách Thánh” (ibid, n. 11).

Từ việc trình bày đúng đắn về việc linh ứng thần linh và sự thật của Thánh Kinh mới xuất phát một số những qui chuẩn trực tiếp liên quan tới việc dẫn giải thánh kinh. Chính Hiến Chế “Lời Chúa – Dei Verbum”, sau khi nói rằng Thiên Chúa là tác giả của Thánh Kinh, đã nhắc nhở chúng ta rằng trong Sách Thánh Thiên Chúa nói với con người theo cách thế của con người và việc hợp tác nhân thần này rất quan trọng, ở chỗ Thiên Chúa thực sự nói với con người nam nữ theo đường lối loài người. Vì việc giải thích đứng đắn Thánh Kinh, bởi thế cần chú ý tìm kiếm những gì được các tiểu sử gia thực sự muốn nói và những gì Thiên Chúa muốn diễn tả bằng ngôn ngữ loài người.

“Những lời của Thiên Chúa, được diễn tả bằng ngôn từ của con người, thì giống như ngôn ngữ của loài người mọi bề, như Lời của Cha hằng hữu, khi Ngài mặc lấy xác thịt yếu đuối của con người thì trở nên như con người vậy” (Dei Verbum, 13).

Ngoài ra, những xác nhận này, những xác nhận rất cần cho việc giải thích đúng đắn về lịch sử và văn chương như chiều kích căn bản của tất cả mọi thứ chú giải thánh kinh, cần đến mối liên hệ với những trích yếu của giáo huấn về sự linh ứng và sự thật của Sách Thánh. Thật vậy, vì Thánh Kinh được linh ứng, mới cần có một nguyên tắc tối cao cho việc giải thích xác đáng mà nếu thiếu nó các bản văn thánh chỉ là một thứ chữ nghĩa chết chóc của quá khứ mà thôi: Sách Thánh “cần phải được đọc và giải thích với ý thức về tính cách tác giả thần linh của sách này” (ibid. n. 12).

Về vấn đề này, Công Đồng Chung Vaticanô II nêu lên 3 tiêu chuẩn luôn được áp dụng cho việc giải thích Thánh Kinh hợp với vị Thần Linh linh ứng viết lên sách ấy.

Trước hết, cần phải hết sức chú ý tới nội dung và duy nhất của toàn thể Thánh Kinh: Thánh Kinh chỉ ở nơi mối duy nhất của mình. Thật vậy, dù các sách có được viết khác nhau thế nào chăng nữa, Thánh Kinh cũng chỉ là một vì mối duy nhất nơi dự án của Thiên Chúa có trọng tâm và cốt lõi là Chúa Giêsu Kitô (cf. Lk 24: 25-27; Lk 24: 44-46).

Sau nữa, Thánh Kinh cần phải được dẫn giải theo chiều hướng truyền thống sống động của toàn thể Giáo Hội. Theo một câu phát biểu của giáo phụ Origen thì "Sacra Scriptura principalius est in corde Ecclesiae quam in materialibus instrumentis scripta", tức là “Thánh Kinh được viết nơi lòng của Giáo Hội trước khi được viết trên các dụng cụ vật chất”.

Thật vậy, theo Truyền Thống của mình, Giáo Hội chất chứa ký ức sống động về Lời Chúa và chính Thánh Linh cống hiến cho Giáo Hội việc dẫn giải theo ý nghĩa linh thiêng (cf. Origin, Homilae in Leviticum, 5,5).

Tiêu chuẩn thứ ba đó là cần phải chú ý tới tính chất tương tự của đức tin, tức là tới tính cách nhất trí của những sự thật riêng của đức tin với nhau cũng như với chung dự án của Mạc Khải và tính cách vẹn toàn của công cuộc thần linh chất chứa nơi dự án này.

Công việc của các nghiên cứu gia là thành phần học hỏi Thánh Kinh bằng những phương pháp khác nhau đó là đóng góp, một cách thích hợp với những nguyên tắc được đề cập tới trên đây, cho có được một kiến thức sâu xa nhất có thể cùng với việc dẫn giải ý nghĩa của Thánh Kinh. Việc học hỏi theo khoa học các bản văn thánh là những gì quan trọng thế nhưng tự nó không đủ vì nó chỉ tôn trọng chiều kích nhân loại mà thôi. Để tỏ ra gắn bó với đức tin Giáo Hội, nhà chú giải Thánh Kinh Công giáo cần phải chú ý tới nhận định Lời Chúa nơi các văn bản ấy trong đức tin của chính Giáo Hội.

Nếu điểm qui chiếu bất khả thiếu này bị hụt hẫng thì việc nghiên cứu của vấn đề chú giải sẽ không hoàn toàn, sẽ bị lạc mất mục đích chính của nó, và có nguy cơ biến thành một thứ giải thích thuần văn chương trong đó vị Thiên Chúa Tác Giả không còn thấy đâu nữa. 

Chưa hết, việc chú giải Thánh Kinh không thể nào chỉ là một nỗ lực thuần khoa học mà luôn cần phải so sánh với, ghép vào và được xác thực bởi Truyền Thống sống động của Giáo Hội. Qui tắc này quan trọng để giải thích về mối liên hệ xác đáng giữa việc chú giải thánh kinh với Huấn Quyền của Giáo Hội. Nhà chú giải thánh kinh Công giáo chẳng những cảm thấy rằng mình thuộc về cộng đồng khoa học, mà còn và trên hết cộng đồng tín hữu ở tất cả mọi thời nữa. Thật thế, những văn bản ấy không được trao phó cho những nghiên cứu gia cá nhân hay cho cộng đồng khoa học, “để thỏa mãn những tò mò của họ hay để cung cấp cho họ tài liệu để học hỏi và nghiên cứu” (Divino Afflante Spiritu, eb 566).

Những bản văn được Thiên Chúa linh ứng này trước hết được trao phó cho cộng đồng tín hữu, cho Giáo Hội của Chúa Kitô, để nuôi dưỡng đời sống đức tin và hướng dẫn đời sống đức ái. Tôn trọng mục đích này là những gì cần thiết cho tính cách hiệu thành và hiệu năng của những thứ dẫn giải thánh kinh. Thông Điệp “Providentissimus Deus” đã nhắc lại chân lý căn bản ấy và đã nhận định là chẳng những không cản trở việc nghiên cứu thánh kinh mà việc tôn trọng qui tắc ấy lại giúp cho vấn đề thực sự tiến bộ hơn. Điều tôi muốn nói đến là việc dẫn giải thánh kinh hữu lý theo đức tin là những gì khít khao với thực tại của bản văn hơn là việc dẫn giải hữu lý không nhận biết Thiên Chúa.

Việc trung thành với Giáo Hội thực sự có nghĩa là việc ăn khớp với chiều hướng của Truyền Thống cao cả. Theo sự hướng dẫn của Huấn Quyền, Truyền Thống đã công nhận những bản văn trong sổ bộ như là lời Thiên Chúa ngỏ cùng Dân của Ngài, và truyền thống này không bao giờ thôi suy niệm những văn bản ấy và khám phá ra những kho tàng khôn cùng của những bản văn này. Công Đồng Chung Vaticanô II đã tái xác nhận điều này rất rõ ràng như sau: “tất cả những gì đã được nói về cách thức dẫn giải Thánh Kinh cuối cùng phải tùy thuộc vào phán đoán của Giáo Hội là thẩm quyền thực thi việc được thần linh ủy thác cùng với thừa tác vụ canh chừng và dẫn giải Lời Chúa” (Dei Verbum, 12).

Như Hiến Chế Tín Lý được đề cập tới trên đây nhặc nhở chúng ta, giữa Thánh Kinh và Truyền Thống có một mối hiệp nhất bất khả phân ly, vì cả hai đều xuất phát từ cùng một nguồn mạch:

“Thánh Truyền và Thánh Kinh liên kết, phối hiệp mật thiết với nhau vì cả hai phát xuất từ một nguồn mạch là Thiên Chúa, có thể nói kết hợp làm một duy nhất và cùng hướng về một mục đích. Thực vậy, Thánh Kinh là lời Chúa nói, vì được ghi chép lại dưới sự linh ứng của Chúa Thánh Thần; còn lời Chúa, mà Chúa Kitô và Chúa Thánh Thần đã ủy thác cho các Tông Đồ, thì Thánh Truyền lưu lại toàn vẹn cho những kẻ kế vị các ngài, để nhờ Thần Chân Lý soi sáng, họ trung thành gìn giữ, trình bày và phổ biến qua lời rao giảng. Do đó, Giáo Hội không chỉ nhờ Thánh Kinh mà biết cách xác thực những điều mạc khải. Chính vì thế cả Thánh Kinh lẫn Thánh Truyền đều phải được đón nhận và tôn kính bằng một tâm tình quý mến và kính trọng như nhau” (Dei Verbum, 9).

Như chúng ta biết, câu "pari pietatis affectu ac reverentia" là của Thánh Basiliô Cả và rồi được cho vào Sắc Lệnh Gratian, qua đó, câu ấy đã xuất hiện ở Công Đồng Triđentinô rồi tới Công Đồng Vaticanô II. Nó diễn tả chính yếu mối liên nhập giữa Thánh Kinh và Truyền Thống.

Chỉ có một mình phạm vi giáo hội mới giúp cho Thánh Kinh có thể hiểu được như là Lời Chúa thực sự, một lời tự mình trở thành hướng dẫn viên, nguyên tắc và qui luật cho đời sống Giáo Hội và việc tăng trưởng thiêng liêng của thành phần tín hữu.

Như tôi đã nói, phạm vi giáo hội ấy không hề là một trở ngại cho việc dẫn giải nghiêm chỉnh và khoa học, trái lại, còn giúp tiến vào những chiều kích khác về Chúa Kitô là những chiều kích vốn không thể đạt tới bằng việc phân tích thuần văn chương, một thứ phân tích không thể tự mình nắm được một thứ ý nghĩa toàn diện đã hướng dẫn Truyền Thống của toàn Dân Chúa qua các thế kỷ.

Các Phần Tử thuộc Ủy Ban Tòa Thánh về Thánh Kinh thân mến… (đoạn văn ngắn cám ơn)…

Trong một thế giới mà việc nghiên cứu về khoa học có tính cách quan trọng hơn bao giờ heat trong nhiều lãnh vực, thì khoa học về việc chú giải thánh kinh cần phải đạt tới một mức độ tốt đẹp là những gì không thể châm chước. Nó là một trong những khía cạnh của vấn đề đức tin hội nhập văn hóa vốn là một phần trong sứ vụ truyền giáo của Giáo Hội, hợp với việc chấp nhân mầu nhiệm Nhập Thể.

Anh chị em thân mean, xin Chúa Giêsu Kitô, Lời Chúa nhập thể và là Thày thần linh, Đấng đã mở trí cho các môn đệ hiểu Thánh Kinh (cf Lk 24:45) hướng dẫn và nâng đỡ anh chị em trong việc suy tư của anh chị em.

Xin Trinh Nữ Maria là mô phạm dễ dạy và tuân giữ Lời Chúa, dạy cho anh chị em biết chấp nhận hơn bao giờ hết các kho tàng không cùng của Thánh Kinh, chẳng những bằng việc nghiên cứu về trí óc mà còn bằng đời sống của anh chị em là thành phần tín hữu nữa, nhờ đó hoạt động của anh chị em và hành động của anh chị em có thể góp phần làm cho ánh sáng của Thánh Kinh chiếu rạng hơn trước tín hữu.

(ban phép lành tòa thánh…)

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 6/5/2009

(những chỗ được in đậm lên là do tự ý của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)