Bài 125 (Thứ Tư 10/11/2004)
Thiên Chúa là Tảng Đá Kiên Cố của Tôi
(Thánh Vịnh 61 {62}, Kinh Tối Thứ Tư, Tuần Thứ Hai)
1. Những lời lẽ nhẹ nhàng của bài Thánh Vịnh 61 (62) vừa vang vọng, một bài ca tin tưởng, một bài ca bắt đầu với một loại tụng ca, được lập lại ở giữa bài thánh vịnh. Nó giống như một lời cầu nguyện ngắn ngủi trầm lắng và mạnh mẽ, một lời kêu cầu cũng là một chương trình của đời sống: “Linh hồn tôi chỉ nghĩ yên nơi một mình Thiên Chúa là Đấng ban ơn cứu độ cho tôi. Một mình Ngài là đả tảng và là ơn cứu độ, là tột đỉnh an toàn của tôi; tôi sẽ không bao giờ sa ngã” (câu 2-3, 6-7).
2. Tuy nhiên, bài Thánh Vịnh này, khi diễn tiến, làm cho hai loại tin tưởng tương phản nhau. Chúng là hai việc chọn lựa chính yếu, một chọn lựa tốt và một chọn lựa hư hỏng, những chọn lựa bao gồm hai loại hành động khác nhau về luân lý. Trước hết là lòng tin tưởng vào Thiên Chúa, một lòng tin tưởng được đề cao trong lời kêu cầu mở đầu, nơi biểu hiệu vững vàng và an ninh hiện lên, như đá tảng, “tảng đá bênh vực”, tức là một pháo đài và là một thành trì của việc bảo vệ.
Thánh Vịnh Gia xác nhận là “Sự an toàn và vinh quang của tôi ở nơi Thiên Chúa là đá tảng và là nơi nương náu vững chắc của tôi” (câu 8). Ông khẳng định điều này sau khi nhắc lại những âm mưu thù hằn của các kẻ thù của ông “đang âm mưu trục xuất mình” (câu 4-5).
3. Tuy nhiên, cũng có một thứ tin tưởng mang bản chất ngẫu tượng, một lòng tin tưởng làm cho kẻ nguyện cầu nhất định gắn bó với việc chú trọng có tính toán của họ. Nó là một thứ tin tưởng dẫn con người ta đến chỗ tìm kiếm an ninh và bền vững bằng võ lực, cướp giật và giầu sang.
Bởi thế mới có một lời kêu gọi rất rõ ràng và sắc bén là “Đừng tin tưởng vào việc tước đoạt; đừng hy vọng vào sự cướt giật. Cho dù giầu sang có tăng tiến cũng đừng quyến luyến nó” (câu 11). Nó gợi lên cho thấy ba thứ ngẫu tượng, được cho thấy nghịch lại với phẩm giá của con người cũng như với việc cùng sống chung trong xã hội.
4. Thần tượng sai lầm đầu tiên là bạo lực là những gì, tiếc thay, nhân loại đang tiếp tục gây ra ở vào cả những ngày đẫm máu của chúng ta đây. Loại ngẫu tượng này bao gồm một loạt đông đảo những thứ chiến tranh tàn bạo, những thứ đè nén, những thứ quanh co, những thứ hành xích và những thứ sát hại, giáng xuống không một chút xót thương.
Thần tượng sai lầm thứ hai là cướp giật, một thần tượng được thể hiện nơi tình trạng tống tiền hối lộ, tình trạng bất công xã hội, việc cho vay ăn lời nặng lãi, cũng như việc bại hoại về chính trị và về tài chính. Có quá nhiều người lại vun trồng “cái ảo ảnh” tìm thỏa mãn cái lòng tham lam của họ trên thế giới này.
Sau hết, giầu sang là thần tượng thứ ba là thứ thần tượng “tâm can” của con người “dính bén” với một hy vọng hão huyền là có thể cứu được bản thân mình khỏi tử thần (x Ps 48[49]} cũng như nắm chắc được thế lực và quyền lực.
5. Bằng việc phục vụ ba thứ ngẫu tượng ấy, con người quên rằng những thứ ngẫu tượng này chẳng những không vững chắcmà còn những gì tai hại nữa. Khi tin tưởng vào các sự vật cũng như vào chính bản thân mình là con người quên rằng họ là “một hơi thở… một ảo ảnh”, thực sự nếu được đặt trên bàn cân, còn “nhẹ hơn cả hơi thở” (Ps 61[62]:10; x Ps 38[39]:6-7).
Nếu chúng ta ý thức hơn về tính cách hư hỏng và các giới hạn của mình là tạo vật, chúng ta sẽ không chọn con đường tin tưởng vào những thứ ngẫu tượng, hay chúng ta sẽ không sống một cuộc sống theo bậc thang của những thứ giá trị mong manh và không vững chắc. Chúng ta, trái lại, sẽ biết hướng đến một thứ tin tưởng khác, một thứ tin tưởng qui về Chúa là nguồn mạch của cõi vĩnh hằng và bình an. Thật vậy, “quyền năng thuộc về” chỉ một mình Ngài mà thôi; chỉ có một mình Ngài mới là nguồn mạch ân sủng; chỉ có một mình Ngài mới là tác giả của công lý, Đấng “đền bù cho con người theo công việc họ làm” (x Ps 61[62]:11-12).
6. Công Đồng Chung Vaticanô II đã ngỏ lời cùng caá vị linh mục lời kêu gọi của bài Thánh Vịnh 61(62) này là “đừng để lòng trí mình dính bén với giầu sang” (câu 10). Sắc lệnh về thừa tác vụ và đời sống linh mục đã huấn dụ các vị rằng: “Bởi thế, lòng trí không hề quyến luyến các thứ kho tàng, họ cần phải tránh tất cả mọi thứ tham lam và cẩn thận kiêng lánh hết mọi hình thức thương mại” (khoản số 17). Tuy nhiên, lời kêu gọi hãy loại bỏ việc tin tưởng bại hoại mà chọn việc tin tưởng dẫn đến Thiên Chúa cũng áp dụng cho tất cả mọi người và phải trở thành vì tinh tú cột trụ trong tác hành thường nhật, trong những quyết định về luân lý cũng như trong lối sống của chúng ta.
7. Chắc chắn đó là một con đường gay go bao gồm cả những thử thách và những chọn lựa can đảm đối với thành phần công chính là thành phần bao giờ cũng phải nổi bật lòng tin tưởng vào Thiên Chúa (x Ps 61[62]:2). Theo chiều hướng ấy, các vị Giáo Phụ của Hội Thánh đã nhìn thấy nơi bài Thánh Vịnh 61(62) hình ảnh tiên báo veê Chúa Kitô, và đã đặt lời kêu gọi hoàn toàn tin tưởng ở đầu bài thánh vịnh và việc gắn bó với Thiên Chúa vào môi miệng của Người.
Về vấn đề này, trong Bài Dẫn Giải về Thánh Vịnh 61(62), Thánh Ambrôsiô đã lập luận thế này: “Chúa Giêsu Kitô của chúng ta, bằng việc mắc lấy xác thịt của con người, để thanh tẩy xác thịt ấy nơi bản thân của Người, chẳng lẽ Người lại không hủy hoại lập tức ảnh hưởng của sự dữ nơi tội lỗi xa xưa hay sao? Bằng việc bất tuân phục, tức là, bằng việc vi phạm tới các mệnh lệnh thần linh, tội lỗi đã xuất hiện, lôi kéo chúng ta xuống. Vì thế, trước hết, Người cần phải sửa chữa sự vâng phục, phải chặn lại xu hướng tội lỗi… Bản thân Người đã phải vâng lời, để truyền đạt sự vâng lời ấy cho chúng ta” ("Commento a Dodici Salmi," [Commentary on Twelve Psalms], SAEMO, VIII, Milan-Rome, 1980, p. 283).
Anh chị em thân mến,
Những lời nhẹ nhàng của bài Thánh Vịnh này chúng ta vừa nghe trước đây giống như một bài ca chúc tụng mạnh mẽ và tĩnh lặng, và những lới lẽ ấy cho chúng ta thấy chúng ta cần phải sống như thế này: “Linh hồn tôi nghỉ yên trong một mình Thiên Chúa. Chỉ có một mình Ngài mới là đá tảng, là thành lũy của tôi”.
Tương phản hoàn toàn với niềm tin tưởng vào Chúa đây là những thứ dính bán gắn bó ngẫu tượng, đó là lòng yêu thích bạo lực, tham lam, tham của, là những gì được coi như là phương tiện để chiếm đoạt quyền lực và thế lực.
Tuy nhiên, những ai hiểu được bản tính sa ngã của nhân loại và những giới hạn nơi tạo vật sẽ tránh xa những thứ giá trị sai lầm này. Họ xây dựng cuộc sống của họ chung quanh lòng tin tưởng chân chính, tập trung vào Chúa, Đấng là nguồn vui và an bình.
Buổi triều kiến chung ngoài quảng trường Thánh Phêrô tuần này bị mưa, nên được diễn ra tại hai địa điểm khác nhau vào hai lúc khác nhau, vì số đông người tham dự. Trước hết tại Đền Thờ Thánh Phêrô với nhóm hành hương nói tiếng Đức và tiếng Anh, sau đó tại Sảnh Đường Phaolô VI với thành phần hành hương còn lại.
Đặc biệt trong buổi triều kiến chung tuần này bất ngờ còn có màn trình diễn xiệc nữa ở trên sân khấu Sảnh Đường Phaolô VI, do đoàn xiệc Cirque du Soleil thực hiện với các mục ca vũ, nhào lộn và thủ xảo.