Bài 136 (Thứ Tư 1/6/2005)

“’Việc Hủy Thân’ ngược đời của Lời Thần Linh” 

(Ca Vịnh Phil. 2:6-11 - Kinh Tối Thứ Bảy, Tuần Thứ Hai)

Thứ Tư 1/6/2005, trước 25 ngàn người ở Quảng Trường Thánh Phêrô, như thường lệ cho buổi triều kiến chung hằng tuần, ĐTC Biển Đức XVI lại tiếp tục loạt bài Giáo Lý về Giờ Kinh Phụng Vụ Tối. Bài giáo lý lần này là bài thứ 136 về Ca Vịnh Philiphê 2:6-11, cho Giờ Kinh Tối Thứ Bảy, Tuần Lễ Thứ Hai (trong 4 tuần Phụng Vụ Kinh Thần Vụ).

 

1.         Mỗi ngày Chúa Nhật, khi cử hành giờ kinh tối, phụng vụ phác ra cho chúng ta một bài thánh ca ngắn nhưng sâu xa Kitô học từ Bức Thư gửi cho Tín Hữu Philiphê (x 2:6-11). Chính bài thánh ca chúng ta vừa nghe này, bài thánh ca chúng ta đang suy ngắm ở phần thứ nhất (câu 6-8), phần diễn tả ‘cái hủy thân’ ngược đời của Lời thần linh, Đấng không màng đến vinh hiển của Người và mặc lấy thân phận con người.

Chúa Kitô, Đấng đã nhập thể và hạ mình chấp nhận cái chết ô nhục nhất, một cái chết tử giá, được đề cao như một mô phạm quan trọng cho Kitô hữu. Kitô hữu, như được đoạn thư này kêu gọi, phải có “cùng một thái độ như của Chúa Giêsu Kitô” (câu 5), những cảm thức khiêm tốn và vô vị kỷ, những cảm thức thoát ly và quảng đại.

2.         Chắc chắn là Người có bản tính thần linh với tất cả quyền uy của mình. Thế nhưng Người không nghĩ và sống thực tại siêu việt này như là một dấu hiệu của quyền năng, của uy nghi và của thống trị. Chúa Kitô không lợi dụng việc ngang hàng với Thiên Chúa của mình, phẩm vị vinh hiển của mình và quyền năng như là một thứ công cụ chiến thắng, một dấu hiệu của cách biệt, một biểu lộ cái tối thượng khinh mạt (x câu 6). Trái lại, Người ‘đã tự hủy’ mình đi, hoàn toàn dìm mình vào thân phận loài người khốn nạn yếu hèn. ‘Dáng vẻ’ (‘morphe’) thần linh này được ẩn khuất nơi Chúa Giêsu dưới ‘dáng vẻ’ (‘morphe’) loài người, tức là, dưới thực tại của chúng ta với đầy những khổ đau, nghèo nàn, giới hạn và chết chóc (x câu 7).

Bởi thế, đây không phải là vấn đề của một thứ thuần túy ăn mặc, của một dáng vẻ khả hoán, như người ta vẫn tin là xẩy ra nơi các vị thần linh của nền văn hóa La Hy: Đó là thực tại thần linh của Chúa Kitô nơi kinh nghiệm thực sự nhân loại. Thiên Chúa không xuất hiện chỉ như là một con người, nhưng hóa thân làm người và thật sự là một người trong chúng ta, Người thực sự là ‘Thiên Chúa ở với chúng ta’, không chỉ thỏa mãn với việc từ ái nhìn xuống chúng ta từ ngai tòa vinh hiển của Người, mà là đích thân đi vào lịch sử loài người, hóa thành ‘nhục thể’, tức là, trở thành một thực tại mỏng dòn, bị hạn chế bởi thời không (x Jn 1:14). 

3.         Việc chia sẻ thực sự với thân phận loài người này, ngoại trừ tội lỗi (x Heb 4:15), là những gì đã đưa Chúa Giêsu đến cái giới tuyến cho thấy tính chất hạn hẹp và mỏng dòn, chết chóc của chúng ta. Tuy nhiên, cái chết chóc này không phải là hoa trái của một thứ cơ chế tối tăn hay một thứ định mệnh mù quáng: nó được phát xuất từ việc quyết định vâng phục dự án cứu độ của Cha (x Phil 2:8).

Vị Tông Đồ này đã thêm là cái chết Chúa Giêsu chấp nhận là cái chết trên thập tự giá, tức là một cái chết ô nhục nhất, bởi Người thực sự muốn trở thành một người anh em của hết mọi con người nam nữ, bao gồm cả những ai bị cưỡng ép phải chấp nhận một định mệnh tàn ác và tủi nhục.

Thế nhưng, chính nơi cuộc khổ nạn và tử nạn của mình mà Chúa Kitô chứng thực việc Người tự do và ý thuưc gắn bó với ý muốn của Cha, như người ta đọc thấy trong Thư gửi tín hữu Do Thái: ‘Mặc dù là Con, Người cũng đã biết tuân phục nơi những gì phải chịu’ (Heb 5:8).

Chúng ta hãy ngưng bài suy niệm của chúng ta lại nơi đây ở phần thứ nhất của bài thánh ca Kitô học này, bài thánh ca chú trọng tới Việc Nhập Thể và Cuộc Khổ Nạn cứu chuộc. Chúng ta sẽ có dịp sau này để suy niệm một cách sâu xa hơn về phần sau đó, về cuộc vượt qua, là cuộc vượt qua từ thập giá tới vinh quang. Yếu tố cốt yếu này của phần thứ nhất của bài thánh ca, đối với tôi, là lời mời gọi đi sâu vào những cảm thức của Chúa Giêsu.

Việc đi sâu vào những cảm thức của Chúa Giêsu tức là không coi quyền năng, giầu có và thế giá như là những giá trị cao cả nhất trong đời sống, mà cuối cùng chúng cũng không đáp ứng được nỗi khát vọng sâu xa nhất của tinh thần chúng ta, nhưng là mở lòng mình ra Người Khác, mang với Người Khác gánh nặng của cuộc đời và hướng mình về Cha Trên Trời bằng một cảm thức tuân phục và tin tưởng, chính vì biết rằng nếu chúng ta vâng lời Chúa Cha chúng ta sẽ được tự do. Để đi sâu vào những cảm thức của Chúa Giêsu – điều này cần phải thi hành hằng ngày trong cuộc sống là Kitô hữu của chúng ta.

4.         Chúng ta hãy kết thúc bài suy niệm của chúng ta với vị đại nhân chứng Theodoret của truyền thống Đông phương, vị giám mục ở Cyprus, nước Syria, sống vào thế kỷ thứ 5: “Việc Nhập Thể của Đấng Cứu Thế chúng ta tiêu biểu cho việc hoàn trọn nhất mối quan tâm của Thiên Chúa đối với con người. Thật vậy, dù trời, đất, biển khơi, khí khuyển, mặt trời, mặt trăng, tinh tú, toàn thể vũ trụ hữu hình và vô hình được dựng nên bởi nguyên Lời của Ngài hay nói cách khác được hiện hữu bởi Lời của Ngài, theo ý muốn của Ngài, có thể cho thấy sự thiện hảo khôn lường của Ngài như nơi Người Con duy nhất của Thiên Chúa, Đấng hiện hữu theo bản tính của Thiên Chúa (x Phil 2:6), Đấng phản ánh vinh hiển của Ngài, là hiện thân bản thể Ngài (x Heb 1:3), sau khi đã mặc lấy bản tính của một người tôi tớ, xuất hiện dưới hình dạng loài người, được coi là một con người nơi hình ảnh nhân loại của mình, được thấy trên mặt đất, có liên hệ với con người, mang lấy những yếu bệnh của chúng ta và nhận lãnh các thứ bệnh nạn của chúng ta”. ("Discorsi sulla Provvidenza Divina" [Discourses on Divine Providence], 10: "Collana di Testi Patristici" [Collection of Patristic Texts], LXXV, Rome, 1988, pp. 250-251).   

Giám mục Theodoret ở Cyrus tiếp tục bài suy niệm của mình, khi làm sáng tỏ về chính mối liên hệ rất chặt chẽ được bài thánh ca trong Bức Thư gửi Kitô hữu Philiphê này giữa việc nhập thể của Chúa Giêsu với việc cứu độ loài người. ‘Đấng Hóa Công đã khôn ngoan và chính trực thực hiện ơn cứu độ cho chúng ta. Vì Ngài không muốn chỉ sử dụng quyền năng của mình để quảng đại ban cho chúng ta tặng ân tự do, cũng không muốn chỉ sử dụng tình thương đối với kẻ thống trị loài người, có thế Ngài mới không kết án tình thương về những gì bất chính, Ngài đã nghĩ ra được một cách thức đầy yêu thương đối với con người, đồng thời cũng công bằng nữa. Thật vậy, sau khi liên kết bản thân mình với bản tính bại hoại của loài người, Người đã khiến cho bản tính này phải chạm trán với một cuộc đối chọi, cùng sửa lại cái thua bại của nó, đánh bại tên trước kia đã chiến thắng một cách bất hợp pháp, giải thoát con người khỏi tình trạng chuyên chế là những gì bắt họ làm nô lệ một cách dữ dội, và lấy lại được sự tự do nguyên thủy của họ” (ibid., pp. 251-252).

Anh Chị Em thân mến,

Bài ca vịnh hôm nay được trích từ Thư Thánh Phaolô gửi Kitô hữu Philiphê trình bày Chúa Kitô, Lời thần linh, từ bỏ vinh hiển của Người và mặc lấy hình dáng nhân loại của một người tôi tớ. Việc Người ngang hàng với Thiên Chúa, còn hơn là một quyền năng tối thượng, được thể hiện như là một thứ hủy mình ngược đời. Thật vậy, Chúa Giêsu đã dìm mình vào lịch sử của loài người, cảm nghiệm được khổ đau, bần cùng, và trong việc tuân phục ý muốn của Cha, cho dù chết trên thập tự giá.

Đức khiêm tốn của Chúa Kitô là những gì làm nên yếu tố của hết mọi cuộc hành trình Kitô giáo. Bằng sự vô vị kỷ, thoát ly và quảng đại, chúng ta bắt chước đường lối của Chúa và trong việc vác lấy thập giá của Người và nhờ việc vác thập giá của Người chúng ta thực sự trở thành anh chị em đích thực của những ai chịu đựng khổ đau và lkhẩn thiết nhất.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, dịch từ Zenit ngày 1/6/2005