1.         Được truyền thống Judaic qui cho là của Đavít, mặc dù có lẽ xuất hiện vào thời kỳ sau đó, bài thánh ca tạ ơn giờ đây chúng ta vừa nghe, bài thánh ca trở thành bài Thánh Vịnh 137 (138), bắt đầu bằng một bài hát riêng tư của thánh vịnh gia. Ông cất tiếng lên trong cộng đồng ở đền thờ, hay ít là có một liên hệ gì đó tới Cung Thánh Sion, ngai tòa Chúa hiện diện và là nơi Ngài gặp gỡ thành phần tín nghĩa.

Thật vậy, thánh vịnh gia nhìn nhận rằng ông cúi “mình hướng về đền thánh của Ngài” ở Giêrusalem (câu 2): Ông hát lên trước vị Thiên Chúa ở đó là Đấng ngự trên các tầng trời với triều thần của Ngài, nhưng cũng là Đấng lắng nghe trong đền thờ ở trên mặt đất thuộc về không gian đây (câu 1).

Thánh vịnh gia này tin rằng “danh” Chúa, tức là, thực tại sống động riêng của Ngài, và những phẩm tính thủy chung cùng xót thương của Ngài, những dấu hiệu cho thấy giao ước của Ngài với dân Ngài, là căn bản của tất cả mọi niềm tin tưởng cậy trông (câu 2).

2.         Bởi thế, ánh mắt của con người, trong khoảng khắc, hướng về quá khứ, về ngày khổ đau: Bấy giờ tiếng nói thần linh đã đáp lại tiếng kêu của kẻ tín nghĩa bị sầu thương. Tiếng nói ấy đã làm thấm nhập lòng can đảm vào linh hồn đang bị bối rối âu lo (câu 3). Nguyên ngữ Do Thái nói theo nghĩa đen về Vị Chúa là Đấng “kích động sức mạnh nơi linh hồn” của kẻ công chính đang bị khủng hoảng: Nó xẩy ra giống như cuộc xâm chiếm của một ngọn gió dữ dội thổi đến làm bay đi những lưỡng lự và sợ hãi, làm gia tăng một nghị lực sống động mới, và làm cho nở ra lòng can đảm và tin tưởng.

Sau đoạn dạo đầu có vể tư riêng này, thánh vịnh gia hướng mắt về thế giới và cho rằng chứng từ của mình bao gồm tất cả chân trời ấy nữa: “Tất cả mọi vua chúa trên mặt đất”, theo kiểu gắn bó phổ quát, liên kết mình với thánh vịnh gia Do Thái trong cuộc chúc tụng chung tôn vinh sự cao cả của Chúa và quyền năng vương chủ của Ngài (câu 4-6).

3.         Nội dung của lời chúc tụng chung này xuất phát từ tất cả mọi dân tộc cho con người thấy được Giáo Hội sau này của thành phần dân ngoại, một Giáo Hội hoàn vũ mai hậu. Nội dung này lấy chủ đề đầu tiên của mình là “vinh quang” và “đường lối Chúa” (câu 5), tức là, dự án cứu độ của Ngài và việc Ngài mạc khải. Bởi thế, người ta khám phá ra rằng Thiên Chúa thật sự là “cao vời” và siêu việt, thế nhưng lại ưu ái “chăm sóc cho thành phần yếu hèn”, trong khi đó Ngài ngoảnh mặt khỏi thành phần ngạo mạn như thể tỏ ra loại trừ và phán quyết (câu 6).

Như Tiên Tri Isaia đã loan báo, “Bởi thế, Đấng ngự trên cao và được tôn tụng, đời đời hằng sống, danh Ngài là Đấng Thánh, phán rằng: Ta ngự trên cao, và trong thánh thiện, và với thành phần bị tan nát và chán nản trong tinh thần, để tái sinh tinh thần cho kẻ cảm thấy chán chường, để phục hồi tâm can của thành phần tan nát” (Is 57:15). Bởi thế Thiên Chúa muốn ở với kẻ yếu kém, với thành phần nạn nhân, với thành phần thấp hèn nhất: Điều này được tỏ cho tất cả mọi vua chúa cũng như tất cả mọi chính quyền biết, thế nhưng cho tất cả chúng ta, như chúng ta cũng cần phải biết nhũng gì cần phải chọn lựa: đó là về phía thành phần khiêm hạ, thành phần thấp hèn nhất, thành phần nghèo khổ và thành phần yếu kém.

4.         Sau khi liên hệ với các vị lãnh đạo quốc gia, chẳng những vào thời điểm đó mà còn tất cả mọi thời nữa, thánh vịnh gia lại nói về lời chúc tụng riêng tư của mình (câu 7-8). Với ánh mắt hướng về tương lai của cuộc sống mình, ông cũng van xin Thiên Chúa trợ giúp về những thử thách mà cuộc sống vẫn còn gây ra cho ông.

Một cách tổng hợp, ông nói tới “cơn giận dữ của các kẻ địch thù” (câu 7), một kiểu nói tiêu biểu cho tất cả mọi thứ hận thù mà người công chính có thể sẽ phải đương đầu trong cuộc hành trình lịch sử của mình. Thế nhưng, họ biết rằng Chúa sẽ không bao giờ bỏ rơi họ và sẽ giang tay nâng đỡ cùng dẫn dắt họ. Bởi thế, cùng đích của bài thánh vịnh này là việc cuối cùng thiết tha tuyên xưng lòng tin tưởng vào Chúa của sự thiện hảo vĩnh hằng: Ngài “sẽ không bỏ bê công cuộc tay Ngài làm ra”, tức là bỏ rơi tạo vật của Ngài (câu 8). Và cả chúng ta nữa cũng cần phải sống với lòng cậy trông này, bằng niềm tin tưởng cậy trông nơi Chúa ấy.

Chúng ta cần phải tin tưởng rằng, bất kể các thử thách đang đợi chờ chúng ta có nặng nề và dữ dội đến đâu chăng nữa, chúng ta sẽ không bao giờ bị lẻ loi cô độc một mình, chúng ta sẽ không bao giờ bị lìa xa bàn tay của Chúa, những bàn tay đã tạo dựng nên chúng ta và hiện nay vẫn theo đuổi cuộc hành trình cuộc sống của chúng ta. Như Thánh Phaolô chúng ta cần phải tuyên xưng rằng: “Đấng đã bắt đầu công việc thiện hảo nơi anh em sẽ tiếp tục hoàn tất công việc của mình” (Phil 1:6).

5.        Như thế, chúng ta đã có thể nguyện cầu bằng một bài thánh vịnh ngợi khen, tạ ơn và tin tưởng. Chúng ta muốn tiếp tục chiều hướng của bài tụng ca này bằng chứng từ của một ca sĩ Kitô giáo, đó là đại thi hào Ephraim ở Syria (thế kỷ thứ 4), tác giả của những bài viết đặc biệt đầy hương vị thi ca và thiêng liêng.

Thi hào Ephraim đã xướng lên trong bài thánh ca rằng “Ôi Chúa, bất kể chúng con có lạ lùng về Chúa thế nào chăng nữa, vinh quang của Chúa cũng vượt trên những gì miệng lưỡi chúng con có thể diễn đạt” ("Inni sulla Verginità, 7: L'Arpa dello Spirito," [Hymns on Virginity, 7: The Lyre of the Spirit], Rome, 1999, p. 66), và ở một bài khác ông nói: “Chúc tụng Chúa là Đấng tất cả mọi sự đều khả dĩ, vì Ngài là Đấng Toàn Năng” ("Inni sulla Natività" [Hymns on the Nativity] 11: ibid., p. 48), đó là một lý do nữa để chúng ta tin tưởng cậy trông, đó là Thiên Chúa có quyền năng xót thương và sử dụng quyền năng xót thương này của mình. Và sau hết là lời trích dẫn cuối cùng: “Tất cả những ai hiểu được sự thật của Chúa đều chúc tụng Chúa” ("Inni sulla Fede" [Hymns on Faith] 14: ibid., p. 27).

Anh Chị Em thân mến trong Chúa Kitô,

Hôm nay tôi muốn chia sẻ với anh chị em về bài Thánh Vịnh 137, một bài thánh ca tạ ơn. Từ đền thờ ở Giêrusalem, thánh vịnh gia nâng lời chúc tụng và tôn thờ Thiên Chúa. Bất chấp những thử thách và tai ương hoạn nạn, ông vẫn tin tưởng cậy trông là vị Thiên Chúa trung thành sẽ lắng nghe lời của ông.

Những gì được bắt đầu như lời nguyện cầu riêng tư của thánh vịnh gia này đã trở thành một bài tụng ca của “tất cả mọi vua chúa trên trái đất này”, bài tụng ca tôn vinh Thiên Chúa là Đấng “đoái nhìn đến thành phần thấp hèn” và rat ay cứu giúp thành phần bị áp bức.

Sau hết, thánh vịnh gia nguyện cầu xin Chúa tiếp tục trông chừng ông và bảo vệ ông khỏi hiểm nguy trong tương lai. Thánh Ephraim đã xướng lên rằng: “Chúc tụng Chúa là Đấng mọi sự đều khả dĩ; chúc tụng Chúa nơi tất cả những ai hiểu được chân lý của Ngài”.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 7/12/2005