ÐTC và TÒA THÁNH VATICAN VỚI PALESTINE
ĐTC GPII và Tòa Thánh về Cái Chết của Vị Lãnh Tụ Palestine Yasser Arafat
Nhận được tin qua đời của nhà lãnh tụ Palestine Yasser Arafat 75 tuổi, qua ĐHY Quốc Vụ Khanh Angelo Sodano, ĐTC GPII đã gửi điện tín vào sáng Thứ Năm 11/11/2004, Ngày Thương Phế Binh tại Hoa Kỳ, phân ưu của Ngài đến chủ tịch Hội Đồng Lập Pháp Palestine là ông Rawhi Fattuh.
“Vào giờ khắc buồn thương của việc qua đời của Tổng Thống Yasser Arafat, Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đặc biệt liên kết với gia đình của người quá cố, với các vị Thẩm Quyền cũng như với Nhân Dân Palestine. Trong khi ký thác linh hồn của ông cho bàn tay của Thiên Chúa Tòan Tăng và Thương Xót, Đức Thánh Cha xin Vua Bình An để ngôi sao sáng của sự hòa hợp sớm chiếu soi Đất Thánh và hai Dân Tộc cư ngụ ở đó có thể sống hòa hợp với nhau như hai quốc gia độc lập và chủ quyền”.
Cũng vào ngày hôm nay, vị giám đốc của văn phòng báo chí tòa thánh là Joaquin Navarro-Valls cũng đã phát biểu những lời lẽ sau đây với phóng viên báo chí:
“Tòa Thánh liên kết với niềm đau của nhân dân Palestine về cái chết của Tổng Thống Yasser Arafat. Ông là một vị lãnh đạo rất uy tín yêu thương nhân dân của mình và tìm cách dẫn họ đến tình trạng độc lập quốc gia. Xin Thiên Chúa đón nhận linh hồn của người quá cố tiếng tăm này vào tình thương của Ngài và ban hòa bình cho Thánh Địa, với hai Quốc Gia độc lập và chủ quyền, hoàn toàn hòa giải với nhau”.
ĐGH GPII và Tổng Thống Yasser Arafat đã gặp nhau tất cả là 12 lần trong giáo triều 26 năm của ĐTC. Vị tổng thống này đã được tiếp đón 11 lần ở Vatican, lần đầu tiên ngày 15/9/1982 và lần cuối cùng ngày 30/10/2001. Vị tổng thống này và ĐTC đã gặp nhau ở Bêlem dịp ĐTC hành hương Thánh Địa vào tháng 3/2000.
Ông đã gặp ĐHY Quốc Vụ Khanh Angelo Sodano năm 1996, với ĐTGM hiện nay làm Hồng Y Jean Louis Tauran, bí thư của văn phòng Liên Hệ Các Quốc Gia (năm 1994 ở Tunisia và 1995 ở Gaza), và ĐHY Pio Laghi năm 2001 ở Thánh Địa.
Vào ngày 25/10/1994, Tòa Thánh đã công bố là Tổ Chức Giải Phóng Palestine (PLO: Palestine Liberation Organization) và Tòa Thánh trao đổi đại diện với nhau “để tạo những cơ hội tiếp tục phát triển những mối tương liên, hiểu biết và hợp tác… Bởi thế, Tổ Chức Giải Phóng Palestine sẽ mở một văn phòng đại diện ở Tòa Thánh với vị giám đốc riêng của mình. Tòa Khâm Sứ Tòa Thánh ở Tunisia sẽ chịu trách nhiệm liên hệ với các vị lãnh đạo của Tổ Chức Giải Phóng Palestine”.
Vào ngày 15/2/2000, ĐTC GPII đã tiếp tổng thống Arafat và phái đoàn đại biểu đến để ký Hiệp Ước Căn Bản giữa Tòa Thánh và Tổ Chức Giải Phóng Palestine, liên quan tới những vấn đề pháp lý của Giáo Hội Công Giáo ở lãnh thổ Palestine. Trong dịp này vị lãnh đạo tổ chức Palestine đã mời ĐTC viếng thăm Bêlem.
Tòa Thánh với Liên Hiệp Quốc về “Cơ Quan Cứu Trợ Và Tác Vụ Của Liên Hiệp Quốc Lo Cho Những Người Tị Nạn Ở Cận Đông”.
ĐTGM Celestino Migliore, quan sát viên thường trực của Tòa Thánh ở Liên Hiệp Quốc tại Nữu Ước, hôm Thứ Hai 1/11/2004, đã trình bày nhận định và quan điểm của Giáo Hội Công Giáo trước Ủy Ban thứ bốn của Tổng Hội Đồng Liên Hiệp Quốc về: “Cơ Quan Cứu Trợ Và Tác Vụ Của Liên Hiệp Quốc Lo Cho Những Người Tị Nạn Ở Cận Đông”. Sau đây là nguyên văn bài trình bày của ngài.
Thưa Ông Trưởng Ban,
Đại biểu tôi đây xin được bắt đầu bằng việc bày tỏ lòng biết ơn của mình về Bản Tường Trình của Tổng Ủy Viên Cơ Quan Liên Hiệp Quốc Đặc Trách Cứu Trợ Và Hoạt Động Cho Thành Phần Tị Nạn Palestine Ở Cận Đông, cũng như về hoạt động của chính cơ quan này trong năm qua.
Đối những người chúng ta theo dõi vấn đề này thì đều việc hài lòng về vấn đề này là tất cả những gì quá hiển nhiên. Chúng ta trở lại với cuộc diễn đàn này một lần nữa để kiểm điểm lại việc cung cấp các dịch vụ nhân bản giữa một tình trạng quay cuồng bất tận của bạo loạn và khủng bố, của quân hành và phản động, thực sự là một chuỗi những hận thù trả đũa càng gây thêm bạo loạn. Ở vào giai đoạn này, Cơ Quan Liên Hiệp Quốc Đặc Trách Cứu Trợ Và Hoạt Động Cho Thành Phần Tị Nạn Palestine Ở Cận Đông (UNRWA) cùng với nhiều cơ quan khác, bao gồm cả Cơ Quan Truyền Giáo Của Tòa Thánh Cho Palestine, nhờ lòng quảng đại của cộng đồng quốc tế, đang cung cấp các dịch vụ cho thành phần tị nạn mà trong các trường hợp bình thường thuộc về trách nhiệm của các thẩm quyền địa phương.
Việc thực tế phân tích tình trạng này cho thấy rằng có nhiều ngôn từ về việc xây dựng hòa bình nhưng lại ít ý muốn chính trị tỏ ra muốn giải quyết những vấn đề khác biệt. Thái độ lưỡng lự của cộng đồng quốc tế trong việc thách đố vai trò lãnh đạo của người Do Thái cũng như Palestine ngồi lại thương thảo với nhau một cách chân thành đã khiến cho Lộ Trình Hòa Bình chưa được thực hiện.
Thiếu những cuộc thương thảo rất cần thiết như thế sẽ không có các cơ hội để hòa giải, để thứ tha, để dung hợp hay để cộng tác, về tất cả những điều kiện tiên quyết cho một nền hòa bình bền bỉ ở vùng này. Việc đả thông là những gì thiết yếu để mang đôi bên lại với nhau ở những gì khác biệt. Không thể nào một chính sách tiếp tục phân rẽ lại có thể góp phần hòa bình được cả. UNRWA cùng với các cơ quan nhân đạo khác cần phải tiếp tục cung cấp những dịch vụ cho thành phần tị nạn ở một môi trường tiêu cực như thế.
Thưa Ông Trưởng Ban, đại biểu tôi đây hết sức ý thức được những khó khăn của UNRWA trong việc cung cấp những dịch vụ ý nghĩa cho thành phần tị nạn bị ảnh hưởng quá bất lợi bởi “cuộc chiến bất tuyên chiến” này. Cơ quan Truyền Giáo Của Tòa Thánh Cho Palestine, hợp với các cơ quan Công Giáo hợp tác viên khắp Hoa Kỳ và Âu Châu, trong 55 năm qua vẫn còn đang phục vụ cũng thành phần tị nạn khổ đau này, bằng việc giải quyết các vấn đề về thất nghiệp, về phương tiện giáo dục cũng như về các dịch vụ y khoa.
Để phục hồi phẩm giá của thành phần thất nghiệp trong vùng này, cơ quan của Tòa Thánh đây khởi xướng những chương trình gia tăng lao động để cung cấp cho họ việc làm ý nghĩa. Nhờ những dự án ở đô thị những chương trình này phục hồi và cải tạo cơ sở hạ tầng thường bị hư hoại bởi tình trạng bạo loạn và xung đột võ trang. Những chương trình này cũng giúp vào việc củng cố cho cả các cơ cấu địa phương nữa.
Thưa Ông Trưởng Ban, đại biểu tôi đây hy vọng rằng bất cứ giải pháp nào cần phải có để giải quyết vấn đề đa diện này cũng cần phải được bao gồm cả vấn đề thành thánh Giêrusalem. Theo chiều hướng của nhiều vụ bất trắc bạo loạn xẩy ra cùng với cái khó khăn trong việc tự do di chuyển gây ra bởi Bức Tường rào cản, với những trạm kiểm soát và giờ giới nghiêm, Tòa Thánh xin lập lại lời kêu gọi của mình về “những điều khoản được quốc tế bảo đảm cho việc làm sao bảo toàn được vấn đề tự do tôn giáo và lương tâm của cư dân ở đây, cũng như vấn đề di chuyển thường xuyên, tự do không bị cản trở tới các nơi thánh của tín hữu thuộc mọi tôn giáo và quốc tịch” (A/RES/ES-10/2). Giêrusalem, thành thánh, là một gia sản chung của thế giới tín ngưỡng và bất cứ ai nắm quyền quản thủ thành thánh này đều mang trách nhiệm trước cộng đồng quốc tế. Việc quản trị thành thánh này không được coi là một vấn đề thuần túy đối với thẩm quyền này hay thẩm quyền nọ.
Những mức độ bạo loạn hiện nay đã khiến cho thành phần hành hương lánh xa Thánh Địa, gây ra những sát phạt về kinh tế trầm trọng hơn bao giờ hết trên tất cả mọi thành phần ở trong miền này, ngoài việc ngăn cản quyền lợi của dân chúng từ khắp nơi trên thế giới đến viếng thăm và nguyện cầu ở các địa điểm tôn giáo. Đại biểu tôi đặc biệt ghi nhận rằng thành phần dân chúng địa phương không luôn được tự do lui tới các đền thánh và nơi thánh.
Thưa ông Trưởng Ban, Lộ Trình Hòa Bình được phác họa chưa mang lại hòa bình cho miền đất này. Khi chúng ta chú ý tới tình trạng bạo loạn đang diễn tiến, tình trạng khủng hoảng về kinh tế, những hạn chế về việc di chuyển và vấn đề không dễ dàng lui tới với các nơi thánh, thì chẳng có gì là lạ khi nhiều người cảm thấy bắt buộc phải vĩnh viễn rời bỏ miền đất này. Thật là đau lòng khi thấy một mảnh đất đã một thời được chất chứa sứ điệp yêu thương, sự sống, huynh đệ và an bình, được nhiều người gọi là Thánh Địa, vào những lúc này đây lại tung ra trước mắt thế giới một sứ điệp khác hẳn, một sứ điệp của chia rẽ, hủy diệt và chết chóc.
Gia đình của các dân nước cần phải thách thức tất cả mọi diễn viên còn quan tâm đến việc tái lập những nỗ lực của họ trong việc mang lại hòa bình cho miền đất ấy. Chỉ có nền hòa bình chân chính và bền vững, chứ không phải bị áp đặt mà là được bảo toàn bằng việc thương thảo, mới làm mãn nguyện những khát mong hợp lý của tất cả mọi dân tộc ở vùng đất này thôi. Một thành quả như thế lệ thuộc rất nhiều vào việc can đảm sẵn sàng của những ai hữu trách trong việc tỏ ra những thái độ giải hòa mới là những gì thuận hợp với các đòi hỏi của công lý.
Xin cám ơn Ông Trưởng Ban.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, dịch từ Zenit ngày 2/11/2004 (những chỗ in đậm là do người dịch muốn nhấn mạnh đến những xác tín và nhận định quan trọng của vấn đề)
ĐTC GPII với phái đoàn đại biểu của Kitô Hữu Palestine thuộc Tổ Chức Giải Phóng Palestine
Để đáp lại những gì được phái đoàn đại biểu này trình bày về những khó kh ăn khốn khó thành phần Kitô hữu Palestine phải chịu ở Thánh Địa, ĐTC đã ban huấn từ cho họ hôm Thứ Hai ngày 10/11/2003 như sau:
Quí Vị Thượng Khách,
Tôi lấy làm sung sướng được đón tiếp phái đoàn đại biểu của quí vị và Tôi xin quí vị hãy vui lòng chuyển lời chào chúc tốt đẹp của Tôi đến Tổng Thống Yasser Arafat cũng như đến toàn thể nhân dân Palestine. Tôi tin tưởng rằng cuộc viếng thăm này của thành phần Kitô Hữu Palestine vị vọng đến Tòa Thánh sẽ dẫn tới một sự hiểu biết hơn nữa về tình hình của Kitô hữu ở các phần đất Palestine cũng như về vai trò quan trọng họ có thể thực hiện trong việc phát động những khát vọng hợp lý của nhân dân Palestine.
Bất chấp những suy thoái gần đây trên con đường dẫn đến hòa bình cũng như những bùng nổ mới mẻ bạo loạn và bất chính, chúng ta cần phải tiếp tục tin tưởng rằng hòa bình là điều khả dĩ và việc giải quyết những cái khác nhau chỉ có thể xẩy ra qua việc nhẫn nại đối thoại cũng như qua việc kiên trì dấn thân của thành phần thiện chí ở cả đôi bên. Cần phải lên án tất cả mọi hình thức khủng bố, vì nó chẳng những phản bội nhân tính chung của chúng ta, mà thật sự không thể nào đặt nền tảng cần thiết về chính trị, luân lỳ và đạo đức để xây dựng quyền tự do của dân chúng cũng như quyền tự quyết chân thực.
Một lần nữa Tôi kêu gọi tất cả hai bên hãy thật sự tôn trọng các giải pháp của Liên Hiệp Quốc cũng như tôn trọng những việc dấn thân chấp nhận tiến trình hòa bình, gắn bó với việc cùng nhau tìm cầu hòa giải, công lý và xây dựng một cuộc chung sống an toàn và hòa thuận tại Thánh Địa. Tôi cũng muốn nói lên niềm hy vọng của Tôi là bản Hiến Pháp quốc gia hiện đang được soạn thảo sẽ thể hiện những gì toàn dân Palestine khát vọng nhất cùng với những giá trị cao quí nhất của họ, đi liền với việc nhìn nhận tất cả mọi cộng đồng tôn giáo khác cũng như với việc bảo vệ về pháp lý đầy đủ cho quyền tự do thờ phượng và biểu dương đức tin của họ.
Quí bạn thân mến, qua quí bạn, Tôi xin gửi lời chào thân ái tới các Kitô hữu ở Thánh Địa, thành phần cùng nhau chiếm được một chỗ đặc biệt trong lòng Tôi. Tôi xin phép lành khôn ngoan, sức mạnh và bình an của Thiên Chúa xuống trên quí bạn và toàn thể nhân dân Palestine.
Ðaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tài liệu của Tòa Thánh được Zenit phổ biến ngày 10/11/2003
Tòa Thánh Vatican tại Liên Hiệp Quốc với vấn đề Palestine
Ngày Thứ Hai 3/11/2003, về vấn đề Palestine, với Tiểu Ban Thứ Tư bàn đến khoản 83 trong chương trình liên quan đến “Việc LHQ Hỗ Trợ và Cơ Quan Hoạt Động cho Dân Tị Nạn Palestine ở Cận Đông”, ĐTGM Celestino Migliore đã nhận định và khuyến dụ như sau:
……….
Thưa Ngài Chủ Tọa, những phát ngôn viên trước đã nói đến những vấn đề định cư, giới nghiêm, vây hãm, ám sát, ôm bom tự sát khủng bố, cũng như đến ảnh hưởng của các biến cố này nơi việc người Palestine tìm kiếm công ăn việc làm, học vấn và các phương tiện chăm sóc y tế. Giáo Hội Công Giáo với những tổ chức nhân đạo và xã hội của mình, tức qua Văn Phòng Sứ Vụ Tòa Thánh Đối Với Palestine hoạt động ở vùng này từ năm 1949, Hội Caritas Quốc Tế, Các Dịch Vụ Công Giáo Hỗ Trợ, hằng ngày tường trình về những thử thách của thành phần dân chúng được phục vụ. Trong vòng 3 năm qua, những cơ quan này đã càng ngày càng cảm thấy khó khăn hơn nữa nơi việc thi hành sứ vụ của mình.Qua sự kiện thất bại mới đây về vấn đề ngưng chiến, mức độ bạo loạn tăng lên kinh khủng, để rồi thành phần thường dân Palestine và Do Thái tiếp tục bị sát hại. Tòa Thánh tin tưởng rằng cuộc xung đột này ở Trung Đông sẽ tìm thấy được một giải pháp bền vững chỉ khi nào có hai Quốc Gia độc lập và chủ quyền sống bên nhau trong an bình và an ninh. Để đạt được mục đích này, những vấn đề liên quan tới thành phần tị nạn Palestine cũng như đến những việc định cư của người Do Thái chẳng hạn, hay vấn đề đặt ranh giới lãnh thổ và phân định tình trạng của các nơi linh nhất nhất ở Thành Giêrusalem, cần phải là chủ đề cho một cuộc đối thoại cởi mở và thương thảo chân tình.
Thưa Ngài chủ tọa, đại biểu tôi xác tín mãnh liệt là cộng đồng quốc tế cần phải hỗ trợ cho mọi phía trong cuộc để họ nhận thức được rằng việc chiếm đóng các lãnh thổ ở vùng Tây Ngạn và giải Gaza cũng như những cuộc khủng bố tấn công là những gì đang châm mồi cho cơn lốc bất tận của các hành động bạo lực và trả đũa giáng xuống trên cả người Palestine lẫn Do Thái. Phần nguyên vẹn của ‘lộ trình’ tiến đến hòa bình hiện nay rõ ràng kêu gọi giải pháp thành lập hai quốc gia. Nó là phận sự của cả hai phe, với sự trợ giúp của cộng đồng quốc tế, chấp nhận ‘lộ trình’ này như dụng cụ để thương thảo và tin tưởng xây dựng, nhờ đó những vấn đề khác nhau có thể được đề cập đến và những hiệp định giải quyết được ký kết.
Trong khi những việc thương thảo này hiện nay đang ở ngã tư đường, chúng ta cần phải tiếp tục hỗ trợ những ai gặp phải bạo loạn như cơm bữa. Về phần mình, Văn Phòng Sứ Vụ Tòa Thánh Đối Với Palestine hết sức cậy dựa vào sự hợp tác toàn cầu trong việc cải thiện tình trạng khổ đau của nhiều người nơi những phần đất bị chiếm đóng. Được nâng đỡ bởi một số tổ chức nhân đạo trên khắp thế giới, văn phòng này sử dụng việc giúp đỡ về luân lý và tài chính để phát động những công việc phát triển cộng đồng hăng say lao động để chống lại tình trạng thất nghiệp ở những miền đất bị chiếm đóng trên 60%. Việc nâng đỡ về tài chính của những hợp tác viên này giúp việc giáo dục, từ lớp mẫu giáo đến hết đại học.
…………
Ngoài việc nêu lên những nhu cầu nhân đạo quan trọng cần phải ghi nhận trên đây, Thư Ngài Chủ Tọa, đại biểu tôi hy vọng rằng bất cứ giải pháp nào được nêu lên cho các vấn đề đa diện của miền này cũng sẽ bao gồm cả vấn đề Thánh Thánh Giêrusalem. Theo nhiều diễn tiến bạo động và những tình trạng khắc nghiệt gây ra bởi việc vây hãm, Tòa Thánh xin lập lại lời kêu gọi liên tục của mình về “những khoản được quốc tế bảo đảm trong việc bảo toàn quyền tự do tôn giáo và lương tâm cho dân cư của thành này, cũng như bảo toàn cách thức thường trực, tự do và phi ngăn trở để tín hữu thuộc các tôn giáo và quốc tịch có thể đến với những nơi thánh” (A/Res/ES 10-2, 5 May 1997). Mức độ bạo loạn hiện nay đã khiến những người hành hương không dám đến Thánh Địa nữa, bởi thế càng chất thêm gánh nặng về kinh tế trên tất cả mọi người trong vùng này, ngoài việc làm ngăn trở quyền lợi của con người trên khắp thế giới trong việc họ viếng thăm và cầu nguyện ở những địa điểm thánh. Đại biểu tôi cũng nhận thấy rằng dân chúng địa phương cũng không dễ dàng đi đến những đền thờ và những nơi thánh.
………….
Ðaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tài liệu của Tòa Thánh được Zenit phổ biến ngày 6/11/2003