VUI MỪNG VÀ HY VỌNG
Nh́n vào thế giới vừa mở màn cho một tân thiên niên kỷ thứ
ba hôm nay đây, chúng ta thấy ǵ? Nếu không phải là một thế giới hết sức văn
minh về vật chất, song lại là một thế giới văn minh chứa đầy những bất ổn nơi
sinh hoạt xă hội, khiến cho tâm thần con người lúc nào cũng sống trong lo âu sợ
hăi! Đến nỗi, con người lo sợ bị hủy diệt bởi chính những ǵ do bàn tay ḿnh tạo
nên, điển h́nh nhất là bom hạch nhân, thuốc á phiện, thuốc ngừa thai, luật phá
thai, luật dùng súng, luật trợ tử v.v. Thậm chí con người càng ngày càng đâm ra
sợ hăi nhau hơn nữa và nghi kỵ nhau hơn nữa, nhất là từ sau biến cố tấn công
khủng bố 911 tại ngay trung tâm của một đệ nhất siêu cường quốc Hoa Kỳ.
Tại sao văn minh về khoa học và kỹ thuật siêu đẳng đang tiến lên đến tuyệt đỉnh
ngày nay, một thứ văn minh mang lại cho con người đầy những tiện nghi về vật
chất chưa bao giờ có, chẳng những nó không làm cho con người thêm hạnh phúc,
trái lại, nó lại càng làm cho bản thân con người trở nên lạc loài hơn bao giờ
hết, từ đó, nó cũng làm cho cả đại gia đ́nh nhân loại tan nát hơn bao giờ hết
như thế?
Thật vậy, nếu những phát minh về khoa học và kỹ thuật ngày nay cho thấy mức độ
vượt bực nơi văn minh vật chất của con người tân tiến thế nào, th́ những ư thức
về nhân bản và các hoạt động tranh đấu cho nhân quyền ngày nay cũng cho thấy tâm
linh của con người đă hết sức trưởng thành như vậy. Con người đă không c̣n ở
trong thời hồng hoang “ăn lông ở lỗ” nữa, mà là thời nhà lầu xe hơi, tivi tủ
lạnh, điện thoại điện toán, phi cơ phản lực. Con người đă không c̣n ở trong thời
đa thê, cũng là thời “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó” nữa, thời coi phụ nữ như đầy
tớ hay chỉ là hạng người thứ yếu trong xă hội, mà là thời “nhất phu nhất phụ”,
thời “tự do luyến ái”. Con người cũng không c̣n ở trong thời quân chủ chuyên
chế, vua là thiên tử, cầm vận mệnh chúng dân trong tay nữa, mà là thời cộng ḥa
dân chủ, “ư dân là ư trời” v.v.
Thế nhưng, oái oăm thay, chính lúc con người nhận thức được chính ḿnh như thế,
chính lúc họ ban hành những đạo luật về việc tôn trọng nhân quyền, điển h́nh
nhất là Bản Tuyên Ngôn Nhân Quyền được Tổ Chức Liên Hiệp Quốc công bố năm 1948,
tức sau hai trận Thế Chiến I và II thuộc tiến bán thế kỷ 20, th́ lại là lúc con
người bắt đầu tỏ ra đối chọi nhau nhất, đố kỵ nhau nhất, đàn áp nhau nhất và sát
hại nhau nhất. Người ta đă không đối chọi nhau là ǵ? - Giữa chủ nghĩa Cộng Sản
và đường lối tôn giáo, giữa trào lưu Pro-Choice, pḥ quyền tự quyết, và
Pro-Life, pḥ quyền sự sống? Người ta đă không đố kỵ nhau là ǵ? – Giữa Hồi Giáo
và Kitô Giáo, hay giữa Ấn Giáo và Kitô Giáo, giữa Hồi Giáo và Do Thái Giáo, giữa
Hồi Giáo và Tây Phương, hoặc giữa các chủng tộc với nhau trong cùng một quốc gia
ở Đông Âu sau khi Chiến Tranh Lạnh hạ màn? Người ta đă không đàn áp nhau là ǵ?
– Giữa nước tân tiến với nước chậm tiến, hay giữa nước tân tiến với nước đang
tiến! Người ta cũng đă không sát hại nhau là ǵ? - Giữa thai mẫu và thai nhi,
giữa thày thuốc chữa trị và bệnh nhân bất trị! v.v.
Nếu chính lúc con người càng trở nên văn minh chẳng những về vật chất mà c̣n cả
về nhân bản như thế lại là lúc con người càng trở nên lạc loài và băng hoại, th́
phải chăng văn minh vật chất tự nó là những ǵ không tốt, hay ít nhất nó cũng là
những ǵ hoàn toàn gây bất lợi cho con người? Bởi thế, phải chăng con người cần
phải trở về nguồn, về với thời khởi nguyên hoang sơ, thời được Thánh Kinh Do
Thái Giáo và Kitô Giáo diễn tả về hai con người nam nữ đầu tiên c̣n ở trong t́nh
trạng “trần truồng không biết xấu hổ”, tức thời con người bấy giờ chưa biết đến
tội lỗi là ǵ, thời tâm hồn của con người c̣n hoàn toàn ngây thơ vô tội, nên đời
sống của họ cũng hết sức tự do thanh thoát ngay trên trần gian này, đến nỗi, họ
bấy giờ như đang sống ở một thiên đường trần thế, chứ không phải một thứ “thiên
đường treo” của thời tân tiến ngày nay?
Thật ra, nếu văn minh ngày nay, cả về phương diện vật chất lẫn nhân bản, là dấu
chứng tỏ nhân loại chúng ta đă thực sự trưởng thành về tâm lư và phát triển về
thể lư, th́ văn minh là một tiến tŕnh cần phải có để chứng tỏ con người quả là
một loài “linh ư vạn vật”, loài làm chủ trái đất. Và như thế văn minh tự nó chắc
chắn phải mang lại phúc lợi đích thực cho con người. Ở chỗ, chẳng những nó làm
cho bản thân con người được toàn diện thăng tiến, mà c̣n làm cho cả xă hội loài
người được trở thành một đại gia đ́nh nhân loại, mọi người biết yêu thương nhau
như bản thân ḿnh, sống với nhau hết sức thuận ḥa đầm ấm trong Vui Mừng và Hy
Vọng.
Nếu vui mừng là trạng thái của hạnh phúc và là biểu hiện cho hạnh phúc nơi đời
sống của con người th́ hy vọng chính là lẽ sống nơi chính bản thân con người
vậy. Một con người đi t́m cái chết qua việc tự tử là một con người đă chán sống,
đă hoàn toàn thất vọng về cuộc sống, tức đă không t́m thấy ư nghĩa của cuộc đời.
Thật ra, nếu phân tích sâu xa tâm lư của con người tự tử, chúng ta thấy họ chính
là con người yêu đời nhất, v́ họ muốn thoát khỏi cảnh cùng cực của cuộc đời, tức
muốn được hạnh phúc, một thứ hạnh phúc đối với họ bấy giờ, chỉ có chết đi mới
hết khổ, mới được giải thoát. Nghĩa là, con người tự tử đă đi t́m sự sống trong
chính cái chết, ở chỗ, chính lúc họ t́m cái chết là họ vẫn ngầm nuôi một niềm hy
vọng, hy vọng thoát khổ, hy vọng được giải thoát... Tóm lại, con người sống trên
đời này, cho tới chết, cho tới giây phút cuối cùng của cuộc đời, lúc nào cũng
sống trong hy vọng! Hy vọng quả thực là và chính là lẽ sống của con người chúng
ta vậy.
Thật thế, hy vọng chính là lẽ sống của con người và cho con người, chẳng những
để họ sống trên đời và c̣n là hơi thở cuối cùng đưa họ đi vào vĩnh cửu nữa. Nếu
vui mừng là lửa của một ngọn đuốc th́ hy vọng là dầu nơi ngọn đuốc ấy. Lửa chỉ
tắt khi nào ngọn đuốc hết dầu thế nào, con người cũng chỉ thoi thóp sống hay
chán chường sống, thậm chí đi đến chỗ tự hủy diệt sự sống của ḿnh, về khía cạnh
tâm lư hay thể lư, cũng chỉ v́ họ đă bị cạn kiệt hy vọng, hết hy vọng, hay tuyệt
vọng. Nếu c̣n một tia hy vọng, tức c̣n thấy được mập mờ ánh sáng cuối đường hầm,
họ đă không chôn vùi sự sống dưới ngôi mồ vô vọng như vậy. Không phải hay sao,
cho dù chúng ta có ở các đảo tị nạn Đông Nam Á lâu mấy đi nữa, 5 năm, 10 năm,
nếu biết được chắc chắn ngày ḿnh sẽ được đi tị nạn đến những nơi ḿnh muốn,
chẳng hạn được vào Hoa Kỳ, thường được gọi là “thiên đường Mỹ quốc”, th́ dù bấy
giờ chúng ta có phải sống trong cảnh khổ cực đến thế nào chăng nữa, chúng ta
cũng vẫn vui sống và ham sống.
Con người chỉ vui mừng khi có hy vọng, c̣n hy vọng hay đầy hy vọng; và hy vọng
chính là tác nhân, là động lực làm cho con người vui mừng. Nếu vui mừng là hương
hoa hay bông hoa th́ hy vọng là nụ hoa. Vui Mừng và Hy Vọng là thế đó.
Thế nhưng, phũ phàng thay, thực tế cho thấy, có những lúc chính hy vọng lại chất
chứa đầy những thất vọng. Chúng ta đă chẳng nghe có những trường hợp của người
Việt hải ngoại chúng ta hay sao, khi đă vào được “thiên đường Mỹ quốc” rồi, một
thiên đường đă làm họ liều chết trên biển cả để t́m kiếm cho bằng được, cuối
cùng, đă hoàn toàn thất vọng, muốn trở về lại Việt Nam, v́ họ đă chứng kiến thấy
những chướng tai gai mắt, thậm chí đă bị tan nát gia đ́nh ngay tại chính thiên
đường trần gian này?
Bởi thế, vấn đề ở đây không phải chỉ cần hy vọng là sẽ vui mừng, chỉ cần hy vọng
là sẽ vui sống, song là ở chỗ hy vọng những ǵ! Nếu chất dầu không tinh khiết,
th́ ngọn lửa nơi cây đuốc sẽ chỉ le lói tỏa ra với đầy những làn khói khét lẹt
đen ng̣m, và có thể bị vụt tắt bất cứ lúc nào, chất dầu hy vọng của chúng ta
cũng vậy, nếu không chính đáng, không siêu việt, ngọn lửa niềm vui của chúng ta
cũng chỉ là một ngọn lửa vui mừng thoi thóp phập phồng vậy thôi, một ngọn lửa
vui mừng tỏa ra đầy những làn khói chua chát đắng cay, và cuối cùng bị vụt tắt
với những chán chường thất vọng, khi ngọn lửa vui mừng yếu ớt này gặp phải thực
tế phũ phàng, gặp phải phong ba băo tố trong cuộc đời.
Như thế, để bắt đầu thắp lên ngọn lửa vui mừng, chúng ta cần phải có dầu hy
vọng, và nếu dầu hy vọng này nguyên chất, chắc chắn nó sẽ trở thành một động lực
mănh liệt, thành đôi cánh đại bàng giúp chúng ta bay cao, bay tới một thực tại
vui mừng là chân trời trường sinh vinh phúc của cuộc đời, một thực tại là cùng
đích của thân phận làm người chúng ta, một thực tại mà nếu không đạt được, chúng
ta thực sự đă đánh mất bản thân ḿnh, đă hoàn toàn không t́m thấy ư nghĩa của
cuộc đời con người sống trên trần gian, tức đă không sống trọn Ơn Gọi Làm Người
của ḿnh vậy! Bởi thế, để bắt đầu thắp lên ngọn lửa vui mừng cho cuộc đời của
ḿnh, chúng ta hăy tẩm con người của chúng ta bằng một thứ dầu nguyên chất.
Một khi chúng ta ư thức được Ơn Gọi Làm Người của ḿnh, không phải bằng một kiến
thức suông, mà là bằng một niềm xác tín sống động và bất biến về Thực Tại Làm
Người: - con người là ai? - từ đâu mà đến? - sống để làm ǵ? - chết rồi ra sao?
v.v. chắc chắn, niềm xác tín nhân bản chân chính này sẽ mang lại cho từng người
chúng ta, cũng như cho mọi người chúng ta, Vui Mừng và Hy Vọng, nhờ đó, chúng ta
sẽ vỗ cánh bay cao trên bầu trời “Hạnh Phúc Là Viên Măn Yêu Thương” của một “Đời
Thêng Thang Sống”.
(Đây là bài ra mắt của Chương Tŕnh Phát
Thanh Vui Mừng và Hy Vọng cho mọi thành phần thính giả qua Đài Tiếng Nói Việt
Nam Hải Ngoại ngày 20/1/2002. Xin mời qúi vị đón nghe qua www.tinmungsusong.org)
San Bernadino Thứ Ba, 15/1/2002, Cao Tấn Tĩnh