|
NIỀM TIN
Trong cuộc
sống
Trần mỹ Duyệt
Niềm tin là một vấn đề rất quan trọng trong cuộc của
con người. Nó quan trọng v́ dường như sự thành tín, và tin tưởng đang mất
dần ảnh hưởng trong ḷng nhiều người cũng như trong những giao dịch giữa
con người với con người. Điều này cũng xẩy ra trong thế giới tâm linh, khi
con người đánh mất sự giao hảo với Thượng Đế.
Có lẽ chưa bao giờ nhân loại văn minh như ngày nay. Chưa bao giờ cộng đồng
nhân loại có nhiều cuộc hội nghị, thương thảo, và trao đổi có tầm mức quốc
gia và quốc tế. Nhưng cũng chưa bao giờ nhân loại trải qua nhiều cuộc
chiến tâm lư, nhiều cuộc chiến ư thức hệ, nhiều chém giết, và đổ máu như
hiện nay. Chưa bao giờ hai chữ thành tín, tin tưởng bị phản bội, bị lợi
dụng như ngày nay. Trước những xáo trộn và đổ nát ấy, nhiều người muốn t́m
hiểu và phân tích nguyên nhân. Tại sao lại xẩy ra những biến cố và sự kiện
như thế?! Câu trả lời rất giản dị, đó là v́ con người đă đánh mất niềm
tin.
Thật vậy, thế giới tân tiến hiện nay với những phát minh tân kỳ con người
có thể đi vào không gian, lặn sâu xuống ḷng biển cả. Người ta cũng có thể
đo lường chiều kích thước của bầu khí quyển, của thái dương hệ bao la,
cũng như những tế bào thật nhỏ bé. Nhưng tất cả đều phải có những mă số,
những mật mă, hoặc chià khóa để đề pḥn khỏi bị ăn cắp, hoặc sao bản.
Riêng trong lănh vực giao tiếp hằng ngày, con người đ̣i phải có giấy tờ để
chứng minh. Giấy hôn thú, giấy khai sinh, giấy ủy quyền. Văn bằng cũng
bằng giấy, tiền tệ cũng bằng giấy, thẻ tín dụng cũng bằng giấy. Tất cả đều
phải tùy thuộc vào những tấm giấy.
Giấy và ch́a khóa. Điều này cho ta một cảm nghĩ rất khôi hài nhưng cũng
rất mỉa mai, đó là người không tin người mà tin tấm giấy. Mà giấy tờ, ch́a
khóa, mă số lại do chính con người làm ra. Bản thân người đang đứng trước
mặt không tin, lại tin vào chữ kư hoặc tấm thẻ của họ. Nhưng cũng dễ hiểu
thôi, v́ một khi con người đă đánh mất đi bản chất và căn cước sống của
ḿnh, th́ con người đă làm mất niềm tin nơi ngay bản thân ḿnh. Và v́ họ
không c̣n tin vào ḿnh, nên người khác cũng có quyền nghi ngờ họ cũng như
chính họ nghi ngờ họ. Sống trong một thế giới mấtụ niềm, đương nhiên con
người phải dùng đến thủ đoạn, đến lừa lọc để tự vệ, và để mưu sống theo
cái mà bản năng sinh tồn đ̣i hỏi. Kết quả là con người không c̣n tin tưởng
nhau, v́ vậy, cái ch́a khóa, cái mă số, và tấm giấy thông hành sẽ thay thế
cho chính bản vị và niềm tin của mỗi người.
Theo tâm lư, khi một người không c̣n là ḿnh nữa. Khi người đó đánh mất đi
niềm tin nơi chính ḿnh, họ sẽ sống trong hốt hoảng, trong sợ hăi, trong
lo âu, và trong tâm thức ngờ vực. Tinh thần người ấy lúc đó sẽ trở thành
bạc nhược, tiêu cực, và chán nản. Nếu trong những lúc buồn bực, chán nản
ấy mà phải đối đầu với những thử thách th́ thất vọng càng trở nên năo nề,
có thể đưa tới tuyệt vọng. Phản ứng của họ lúc ấy sẽ trở thành hung dữ,
tàn bạo và có thể làm bất cứ một chuyện ǵ, dù chuyện đó là xấu. Gần đây
hiện tượng các em mang súng đến trường bắn xối xả vào bạn hữu, vào thầy cô
rồi lại quay súng vào ḿnh tự sát đang giải thích cho tâm lư tiêu hốt
hoảng và tiêu cực này. Chính v́ tự ty mặc cảm và cho rằng ḿnh bị bạn bè,
thầy cô coi thường mà các em tự cảm thấy chán ghét ḿnh, chán ghét số mệnh
cuộc đời ḿnh. Từ sự chán ghét ấy, các em trở thành những kẻ căm thù đời,
hận đời, hận người, và đi tới những hành động tâm bệnh như thế.
Thế giới của những người lớn cũng tương tự. Sở dĩ có những lừa lọc, lường
gạt về t́nh yêu, t́nh cảm, về địa vị và quyền lợi cũng chỉ v́ những người
làm những chuyện ấy tự cảm thấy niềm tin của ḿnh bị hụt hẫng, hoặc chao
đảo. Đă mất niềm tin mà lại bị thu hút bởi ảo giác quyền lực, giầu sang,
thành công hay t́nh cảm, th́ chỉ c̣n một cách thức duy nhất là dùng thủ
đoạn, mưu mánh, hoặc nếu cần cả đến những phương tiện tồi tệ nhất miễn sao
khỏa lấp được cơn khát quyền lực, thành công, hay ái t́nh trong tâm ḿnh.
Trong cái nh́n của tâm lư học, kẻ ôm bom tự sát. Người nhẩy lầu tự tử.
Hoặc kẻ dùng sức mạnh, quyền lực để cưỡng bức niềm tin của kẻ khác, chưa
hẳn là những anh hùng, có hành động cao cả. Ngược lại, cũng có thể là
những người mang ảo giác và ảo tưởng về hành động của ḿnh. Họ là những
người hụt hẫng và thiếu tự tin, v́ đối với những người này không c̣n con
đường nào tốt hơn, không c̣n phương pháp nào đẹp đẽ hơn để tạo cho ḿnh
một chỗ đứng trong xă hội, và trong niềm tin tưởng của những người chung
quanh. Như người đang bị lún sâu trong vũng bùn lầy, họ càng cựa quậy,
càng cuống quít, giẫy dụa, càng bị ch́m sâu. Cũng vậy, khi một người đă
đánh mất niềm tin nơi ḿnh, nơi những người chung quanh, th́ mỗi lúc họ
càng lún sâu vào mặc cảm tự ty và tiêu cực. Dần dà có thể đưa tới thù ghét
xă hội, và hận đời.
Theo tâm lư đạo đức, niềm tin c̣n là một đ̣n bẩy, một cái đà để đưa con
người lên khỏi những nghi hoặc, ngờ vực và mặc cảm. Niềm tin theo Abert
Ellis, có một sức mạnh phi thường, và chi phối toàn bộ suy tư của con
người. Va chạm đến niềm tin là va chạm vào một sức đối kháng không thể
thắng nổi. Chủ nghĩa Cộng Sản rồi ra cũng phải dừng bước trước sức mạnh
này. V́ thế, mới có những người dám chết cho niềm tin của ḿnh, và những
trận thánh chiến nhân danh niềm tin và tôn giáo bao giờ cũng là những trận
chiến hết sức kinh khủng.
Nếu tựỉ tin, tự hào về ḿnh chính là sức mạnh tâm lư giúp ta có thể sống
vui, sống thoải mái, và sống hạnh phúc với ḿnh cũng như với kẻ khác, th́
mỗi người đều phải có quyền lợi và trách nhiệm đối với niềm tin của ḿnh.
Điều cần lưu ư là tự tin, tự trọng, và tự biết ḿnh không phải là tự tôn,
tự đại, hoặc tự ái. Người tự tin và tự trọng phải là người dám làm, dám
chịu, dám đi vào những thách đố cuộc đời bằng thái độ trưởng thành, và với
tinh thần lạc quan, tin tưởng vào cuộc đời, vào tương lại. Một người như
thế và một cuộc sống như thế chắc chắn sẽ đem lại hạnh phúc, chỉ cần là
khi tin tưởng ḿnh, tự tin nơi chính ḿnh, tin vào đời, con người cũng nên
biết rằng tất cả niềm tin ấy cần phải dùng để vượt ra khỏi sự u minh của
trí tuệ, nhờ đó ta dễ nhận ra rằng trên tất cả c̣n có Đấng Tối Cao.
|