NGƯỜI TÍN HỮU GIÁO DÂN
VÀ CỘNG ĐỒNG DÂN CHÚA
TRONG HIẾN CHẾ LUMEN GENTIUM
(LG, 32)
Tiến sĩ Nguyễn Học Tập
1
- B́nh đẳng trong khác biệt.
Động tác mà người giáo dân hành xử giữa trần thế
không được làm cho chúng ta quên rằng người tín hữu giáo dân có căn
nguyên gốc rễ trong Giáo Hội và sống bằng chính đời sống của Chúa.
Con người của họ đă được hoán cải và nhờ sự chuyển
đổi đó, sống một cách sống mới trong mối liên hệ đối với thế gian, và họ
nhận được những liên hệ mới trong mối tương giao với dân đă được chon,
mà ḿnh là thành phần.
Tất cả những điều đó đều được đặt nền tảng trên
đời sống mới, mà Chúa Ki Tô đă cho họ tham dự và cũng là nền tảng phẩm
giá căn bản của ḿnh.
Đời sống một cách chính yếu, đều như nhau đối
với mọi người, giáo sĩ, tu sĩ và giáo dân, bởi v́ đời sống của họ
đều bắt nguồn từ Chúa Ki Tô, và bởi v́ đời sống đó hội nhập vào các
tín hữu với cường độ huớng về cùng một mục đích như nhau:
- "
Phẫm giá chung như nhau đối với các thành phần, qua sự tái sinh lại
trong Chúa Ki Tô, ân sủng như nhau đối với các đứa con, ơn gọi như nhau
về sự thánh thiện, một sự cứu độ duy nhứt, một nièm hy vọng duy nhứt và
một ḷng ái bất phân chia " ( LG, 32).
Chính sự thông hiệp vào cùng một đời sống đó tạo
nên một sự hiệp nhứt chặt chẽ đối với các tín hữu khác và cũng làm
cho họ trở nên anh em với nhau, kính trọng nhau và giúp đỡ nhau thục
hiện một cách hoàn hảo phẩm giá mới nầy và trải rộng ra cho những ai
chưa có.
Mỗi tín hữu Chúa Ki Tô đều phải có một nhăn quang
mới về con ngựi và về các sự vật.
Sự khác biệt về chủng tộc, phái giống, hoàn cảnh
xă hội, tài năng phẩm chất con người sau khi được đổi mới trong Chúa Ki
Tô, vẫn tồn tại.
Nhưng người tín hữu Chúa Ki Tô biết rằng bên dưới
các khác biệt đó, c̣n có đời sống Thiên Chúa trong tất cả mọi
người, mà đứng trước đời sống đó, các sự khác biệt nhân loại trở thành
lu mờ đi và thứ yếu.
Cả những ǵ khác biệt trong nội bộ Dân Chúa cũng
trở thành thứ yếu.
Các khác biệt vẫn hiện diện:
- " Thật vậy, Giáo Hội thánh, đuợc cấu trúc
thành cơ chế của Chúa, được tổ chức và hướng dẫn trong muôn vàn khác
biệt ".
- " Cũng như trong một thân thể, chúng ta có
nhiều thành phần và không có thành phần cơ quan nào có cùng một phận vụ
như cơ quan kia, như vậy tất cả cùng nhau hợp thành một thân thể duy
nhứt của Chúa Ki Tô và mỗi cá nhân, chúng ta là thành phần của nhau " (
Rom 12, 4-5).
Không phải mọi tín hữu Chúa Ki tô đều nhận được
đời sống Thiên Chúa cùng một phương thức như nhau. mặc dầu tất cả đều
có, không phân biệt, cùng một đời sống ( như các thành phần của một thân
thể con người, mỗi thành phần đều có nơi ḿnh cùng một sự sống như nhau
).
Nhưng cùng một sự sống đó hội nhập vào mỗi thành
phần với phận vụ ít nhiều khác biệt nhau, v́ lợi ích chung của cả thân
thể.
Nhưng những ǵ khác biệt nhau là khác biệt về phận
vụ tác động, chớ không phải khác biệt về đời sống, về phẩm giá:
- " Như vậy, không phải tất cả mọi người đều
đi trên một con đường như nhau, nhưng tất cả đều được kêu gọi đến sự
thánh thiện và họ cùng có số phận đức tin tốt lành như nhau do ḷng công
b́nh của Chúa. Đối với một vài người, do thánh ư Chúa, họ được thiết lập
thành những vị tiến sĩ, những vị phân phát các mầu nhiệm và chủ chăn đối
với những người khác, nhưng giữa tất cả vẫn hiện diện một sự đồng đẳng
đích thực về phẩm giá và về động tác chung cho tất cả mọi tín hữu trong
việc xây dựng Thân Thể Chúa Ki Tô " ( LG, id.).
2 - Phục vụ
lẫn nhau.
Sự khác biệt nhau phải được nhằm cho sụ hiệp
nhứt, nhằm tạo được sự hiệp nhứt sâu đậm hơn.
Hiến Chế Lumen Gentium nhấn mạnh đến quan niệm về
sự khác biệt trong việc phục vụ. Ai càng được tham dự vào quyền năng của
Chúa Ki Tô hơn, người đó càng có bổn phận phải phục vụ anh em, theo
gương Chúa Ki Tô:
- " là Đấng, mặc dầu là Chúa của mọi sự,
Người đến không phải để được phục vụ, mà là để phục vụ " ( Mt 20, 28).
Bản văn của Thánh Matthêu nhắc nhớ cho chúng ta ư
nghĩa đích thực của uy quyền: uy quyền là để phục vụ.
Uy quyền không có nghĩa là đặc quyền, càng không
phải là phương tiện, dụng cụ để trổi vượt hơn những người khác, mà là
chức năng được ban cho, đ̣i buộc chuyên cần dấn thân để phục vụ.
Rất tiếc tâm thức vừa kể được Chúa Giêsu dạy chúng
ta trong Phúc Âm Thánh Matthêu, ngày nay thường bị con người quên đi,
nhứt là trong các lănh vực trần thế.
Quyền lực và uy thế thường trở thành phương tiện
hay dụng cụ để bắt buộc kẻ khác phục vụ cho lợi thú của ḿnh và được
dùng chúng như là đặc ân của ḿnh để coi ḿnh trổi vưọt, đàn áp,đè bẹp
anh em..
Những kẻ thuộc hạ được coi là những kẻ thấp kém,
phải cuối đầu vâng phục các mệnh lệnh từ trên ban xuống, và cũng không
có quyền được hỏi tại sao những mệnh lệnh đó được ban hành.
Người thời nay quên rằng quyền lực có những lằn
mức của ḿnh ngay cả trong chính phận vụ phải được hiểu một cách chính
đáng.
Quyền lực được phát sinh, nơi đâu có một thực thể
xă hội, tức là một thực tế gồm nhiều người, cùng nhau nhằm một mục
đích chung, nhờ vào sự phối hợp tác động giữa nhau.
Một số đông đảo con người tạo thành một xă hội,
khi họ phối hợp các hành động của ḿnh để thực hiện công ích.
Uy quyền là nguyên tắc hiệp nhứt bảo đảm cho sự
kết hợp đó. Bởi đó mục đích của uy quyền không phải là đàn áp, cũng
không phải là để cho ḿnh đè đầu cởi cổ người khác, mà là để thực
hiện phục vụ đối với một cộng đồng, được thành lập bởi những con người
tự do và có hiểu biết.
Bởi đó ra lệnh, trong ư nghĩa thiết định một cách
chính đáng các sự vật và động tác của những thuộc hạ liên hệ, mà con
phải tác động với uy quyền để thực hiện trật tự đă được thiết định.
Và ngay cả trong động tác đưa ra chỉ thị, cần phải
lưu ư những người bên dưới ḿnh không phải là những con robots tự
động máy móc, mà là những con người tự do và có trí khôn để phán
đoán.
Bởi đó họ
phải thấy được trong các " sắc lệnh, chỉ thị, nghị quyết ..."
nhằm tổ chức và đưa đến trật tự đó là phương thế phát triển con người
của ḿnh trong chiều hướng tạo được công ích.
Những nguyên tắc vừa kể, không những có giá trị
trong những lănh vực trần thế, mà cả và nhứt là đối với xă hội Cộng Đồng
Dân Chúa.
Các Vị Mục Tử là những người để phục vụ các tín
hữu và với quyền năng nhận được từ Chúa Ki Tô. Các Vị cộng tác để tạo
được một sự hiệp nhứt chặt chẽ trong tinh thần kính trọng phẩm giá và
ân sủng của mỗi tín hữu.
Nên nhớ rắng, ngay cả trước khi có mối liên hệ uy
quyền - thuộc hệ, giữa chủ chăn và tín hữu, trước đó c̣n có một phương
diện quan trọng và nền tảng, đó là t́nh huynh đệ trong Chúa Ki Tô:
- " Về vấn đề
nầy, Thánh Augustino nói rất xác đáng: " Nếu tôi hạ thấp xuống đồng hàng
với anh em, tôi tự an ủi ḿnh là được ở với anh em. Bởi chính v́ anh em,
mà tôi trở thành Giám Mục, nhưng với anh em, tôi là tín hữu Chúa Ki Tô.
Tước hiệu trước đó là tước hiệu phận vụ, tước hiệu vừa kể là tước hiệu
của ân sủng: bởi lẽ tuớc hiệu trước đó là tước hiệu nguy hiểm, danh tánh
phía sau là danh tánh cứu rổi " ( AA. VV., La Costituzione dogmatica
sulla Chiesa, Elle Di Ci, II ed., Torino 1965, 782).
|