Ơn Gọi Nên Thánh và Đời Sống Thánh Đức

 

Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI – Huấn Từ Triều Kiến Chung Thứ Tư 13/4/2011

Loạt Bài Giáo Lý Giáo Hội Hiệp Thông Tông Truyền – Bài 138

 

 

Anh Chị Em thân mến,

Trong các buổi triều kiến chung hai năm qua, chúng ta đã được đồng hành với những hình ảnh của nhiều vị thánh nam nữ: Chúng ta đã được biết đến các vị cho tới gần đây và hiểu được rằng toàn thể lịch sử Giáo Hội được ghi dấu bởi những con người nam nữ ấy, những vị, bằng đức tin của mình, đức ái của mình và đời sống của mình là những ngọn hải đăng cho nhiều thế hệ, như các vị đối với cả chúng ta nữa. Các vị thánh, qua nhiều hình thức, đã bày tỏ cho thấy sự hiện diện quyền năng và biến đổi của Đấng Phục Sinh; các vị để cho Chúa Kitô hoàn toàn chiếm hữu đời sống của các vị, như Thánh Phaolô có thể nói rằng: “không phải là tôi sống nữa mà là Chúa Kitô sống trong tôi” (Gal 2:20). Theo gương của các vị, cậy nhờ các vị chuyển cầu, hợp hoan hiệp thông với các vị, “chúng ta hãy liên kết mình với Chúa Kitô, Đấng mà từ Người như từ Nguồn Mạch và là Đầu Lãnh xuất phát ra hết mọi ân sủng và chính đời sống của dân Thiên Chúa” (Lumen Gentium, 50). Ở vào cuối loạt bài giáo lý này, tôi muốn cống hiến một ý nghĩ về bản chất của sự thánh thiện.

 

Nên thánh nghĩa là gì? Ai là người được kêu gọi nên thánh? Thánh thiện thường được nghĩ là mục đích giành cho một ít người được tuyển chọn. Tuy nhiên, Thánh Phaolô đã nói về dự án cao cả của Thiên Chúa và khẳng định rằng: “(Thiên Chúa) đã chọn chúng ta trong Người (Chúa Kitô), trước khi thế gian được tạo thành, để trở nên thánh hảo và vô tì tích trước nhan Ngài. Ngài đã ấn định chúng ta trong yêu thương” (Eph 1:4). Và thánh nhân nói về tất cả chúng ta. Ở tâm điểm của dự án thần linh là Chúa Kitô, Đấng nơi Người Thiên Chúa đã tỏ dung nhan của Ngài ra: Mầu nhiệm được giữ kín qua bao thế kỷ này đã được hoàn toàn tỏ hiện nơi Lời hóa thành nhục thể. Và sau đó Thánh Phaolô còn nói: “Vì trong Người, tất cả những gì là Thiên Chúa được hân hoan ngự trị” (Col 1:19). Nơi Chúa Kitô, vị Thiên Chúa hằng sống đã tỏ mình ra gần gũi hơn, tỏ hiện một cách hữu hình, tỏ hiện một cách tượng thanh, tỏ hiện một cách khả giác, nhờ đó tất cả chúng ta có thể chiếm đạt được tất cả ân sủng và sự thật của Người (x Jn 1:14-16).

 

Vì thế, tất cả đời sống Kitô hữu chỉ biết có một luật tối hậu duy nhất, một luật được Thánh Phaolô diễn tả trong một công thức xuất hiện ở mọi bản văn của ngài, đó là trong Chúa Giêsu Kitô. Thánh Thiện, tầm vóc viên trọn của đời sống Kitô hữu không ở tại việc thực hiện các việc làm phi thường mà là trong mối hiệp nhất với Chúa Kitô, sống trong các mầu nhiệm của Người, tác hành theo các thái độ của Người, ý nghĩ của Người, hành vi của Người. Tầm mức thánh thiện được đo lường ở tầm mức thánh đức Chúa Kitô tỏ hiện nơi chúng ta, ở tầm mức chúng ta nên giống Người bởi quyền năng của Thánh Linh. Thánh thiện là việc chúng ta nên giống Chúa Giêsu, như Thánh Phaolô khẳng định: “Đối với những ai Ngài biết trước thì Ngài cũng tiền định cho nên giống hình ảnh Con của Ngài” (Rm 8:29). Và Thánh Âu Quốc Tinh đã than lên rằng: “Đời sống của con trở nên sống động tràn đầy Chúa” (Tự Thú 10, 28). Trong Hiến Chế về Giáo Hội, Công Đồng Chung Vaticanô II đã minh nhiên nói về ơn gọi nên thánh phổ quát này, khẳng định là không ai được châm chước: “Các giai cấp và nhiệm vụ trong đời sống thì nhiều nhưng thánh thiện chỉ có một – một thánh đức được vun trồng bởi tất cả những ai được Thần Linh Thiên Chúa tác động, và những ai… theo Chúa Kitô nghèo khó, Chúa Kitô khiêm hèn và vác thập giá để xứng đáng trở nên những con người tham phần vào vinh hiển của Người” (số 41).

Tuy nhiên, vấn đề vẫn cần phải giải quyết là: Chúng ta làm thế nào để hành trình trên con đường thánh thiện, chúng ta làm thế nào để đáp ứng với ơn gọi này? Tôi có thể làm điều ấy bằng sức riêng của mình hay chăng? Câu trả lời đã rõ: Một cuộc đời thánh thiện chính yếu không phải là hoa trái của việc chúng ta cố gắng, của những hoạt động của chúng ta, vì chính Thiên Chúa, Đấng ba lần Thánh (x Is 6:3), Đấng làm cho chúng ta thành các vị thánh, và vì chính tác động của Thánh Linh là Đấng phấn khích chúng ta từ bên trong; thánh thiện là chính sự sống của Chúa Kitô Phục Sinh, một sự sống được thông đạt cho chúng ta và là sự sống biến đổi chúng ta. Công Đồng Chung Vaticanô II cũng nói như thế: “Thành phần môn đệ của Chúa Kitô được Thiên Chúa kêu gọi, không phải vì việc làm của họ, mà theo mục đích và ân sủng của Ngài. Họ được công chính trong Chúa Giêsu, vì trong phép rửa của đức tin họ thực sự trở nên con cái của Thiên Chúa và được thông phần vào bản tính thần linh. Nhờ đó họ thực sự trở nên thánh hảo. Cả vào lúc ấy, nhờ ơn Chúa, họ cần phải trung thành và hoàn tất trong cuộc sống của mình sự thánh thiện họ đã lãnh nhận ấy” (ibid 40).

 

Bởi thế, thánh thiện chính yếu bắt nguồn nơi ơn phép rửa, nơi việc được dự phần vào mầu nhiệm vượt qua của Chúa Kitô, một mầu nhiệm mà nhờ đó Thần Linh của Người đã được thông truyền cho chúng ta, sự sống của Người là Đấng Phục Sinh. Thánh Phaolô vạch ra cho thấy việc biến đổi được thực hiện nơi ơn phép rửa và thậm chí tạo ra một từ ngữ mới, ghép với giới từ “với”: “Chúng ta thực sự đã được mai táng với Người nhờ phép rửa trong sự chết, nhờ đó, như Chúa Kitô sống lại từ trong kẻ chết bởi vinh quang của Chúa Cha thế nào, chúng ta cũng được sống sự sống mới như vậy” (Rm 6:4). Tuy nhiên, Thiên Chúa bao giờ cũng tôn trọng tự do của chúng ta và muốn chúng ta chấp nhận tặng ân này cũng như muốn chúng ta sống những đòi hỏi được bao gồm trong tặng ân ấy. Ngài muốn chúng ta để cho chúng ta được biến đổi bởi tác động của Thánh Linh, tuân hợp ý muốn của chúng ta với ý muốn của Thiên Chúa.

 

Làm sao chúng ta có thể làm cho cách thức suy tư của chúng ta cùng với các hành động của chúng ta trở thành suy tư và hành động với Chúa Kitô và của Chúa Kitô? Một lần nữa Công Đồng Chung Vaticanô II chi tiết hóa hơn, ở chỗ, Công Đồng nói với chúng ta rằng thánh thiện không là gì khác ngoài việc sống đức ái trọn hảo. “Chúng ta đã tiến đến chỗ nhận biết và tin tưởng vào tình yêu Thiên Chúa giành cho chúng ta. Thiên Chúa là tình yêu và ai ở trong tình yêu là ở trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở trong họ” (1Jn 4:16). Vậy Thiên Chúa đã tuôn đổ tràn trề tình yêu của Ngài vào tâm can chúng ta nhờ Thánh Linh là Đấng đã được ban cho chúng ta (x Rm 5:5); vì vậy, tặng ân đầu tiên và cần thiết nhất là đức ái, nhờ đó chúng ta kính mến Thiên Chúa trên hết mọi sự và yêu thương tha nhân vì kính mến Ngài. Để cho đức ái lớn lên như một hạt giống tốt trong tâm hồn và làm cho chúng ta sinh hoa kết trái, hết mọi tín hữu cần phải mau mắn lắng nghe Lời Chúa, và nhờ ơn trợ giúp của Ngài, thể hiện các việc làm theo ý muốn của Ngài, thường xuyên tham dự vào các bí tích, nhất là Thánh Thể cũng như phụng vụ thánh, liên lỉ gắn bó với việc nguyện cầu, từ bỏ bản thân mình, tích cực phục vụ anh chị em và thực thi tất cả mọi nhân đức. Thật vậy, đức ái là mối giây hoàn thiện và hoàn trọn lề luật (cf. Colossians 3:14; Romans 13:10); đức ái chi phối tất cả mọi phương tiện nên thánh, cống hiến cho chúng hình thức của chúng ta và dẫn chúng đến đích điểm của chúng.

 

Có lẽ thứ ngôn từ này của Công Đồng Chung Vaticanô II phần nào có vẻ trang trọng đối với chúng ta; có lẽ chúng ta cần phải nói một cách giản dị hơn nữa. Đâu là điều thiết yếu nhất? Cái thiết yếu đó là không một Chúa Nhật nào lại không là một cuộc hội ngộ với Chúa Kitô Phục Sinh trong Thánh Thể – điều này không phải là một gánh nặng mà là ánh sáng soi cho cả tuần sống. Không bao giờ bắt đầu hay kết thúc ngày sống mà lại không tối thiểu giao tiếp ngắn ngủi với Thiên Chúa. Và trong cuộc hành trình  đời sống của chúng ta, hãy theo “những dấu chỉ đường” được Thiên Chúa truyền đạt cho chúng ta trong Bản Thập Giới được nhìn với Chúa Kitô, một bản thập giới chỉ là định nghĩa của đức ái nơi những trường hợp chuyên biệt. Tôi nghĩ tính chất đơn giản và cao cả thực sự của đời sống thánh đức là ở chỗ: hội ngộ với Đấng Phục Sinh vào Chúa Nhật; giao tiếp với Thiên Chúa vào lúc đầu ngày và cuối ngày; trong các quyết định, hãy tuân theo “những dấu chỉ đường” chỉ là những hình thức bác ái được Thiên Chúa truyền đạt cho chúng ta. Dấu hiệu chuyên biệt cho thấy người môn đệ đích thực của Chúa Kitô ở nơi đức ái đối với Thiên Chúa cũng như đối với tha nhân này (L.G, 42). Đó là tính chất đơn giản, cao cả và phong phú thực sự của đời sống Kitô giáo, của việc trở thành những thánh nhân.

 

Đó là lý do tại sao Thánh Âu Quốc Tinh, khi dẫn giải về chương thứ bốn của Thứ Một Thánh Gioan đã có thể khẳng định một điều kinh ngạc: "Dilige et fac quod vis – Hãy yêu mến rồi làm gì thì làm”. Và ngài tiếp: “Nếu các bạn thinh lặng, hãy thinh lặng vì yêu; nếu các bạn nói năng, hãy vì yêu mà lên tiếng; nếu các bạn sửa bảo, hãy vì yêu mà sửa bảo; nếu các bạn thứ tha, hãy vì yêu mà tha thứ, chớ gì tình yêu đâm rễ trong các bạn, vì từ gốc rễ này không một sự gì lại chẳng lành xuất hiện” (7, 8: PL 35). Ai để cho mình được tình yêu dẫn dắt, ai sống đức ái trọn vẹn là người được Thiên Chúa dẫn dắt, vì Thiên Chúa là tình yêu. Đó là ý nghĩa của câu nói thời danh "Dilige et fac quod vis – Hãy yêu mến rồi làm gì thì làm”.

 

Có lẽ chúng ta tự hỏi: Với những hạn hẹp của mình, hèn yếu của mình, chúng ta có thể vươn lên cao cả được hay sao? Trong phụng niên, Giáo Hội mời gọi chúng ta hãy nhớ lại hàng ngũ các thánh, những vị đã sống đức ái trọn hảo, đã có thể yêu mến và theo Chúa Kitô trong cuộc sống hằng ngày của các vị. Trong tất cả mọi giai đoạn lịch sử của Giáo Hội, ở hết mọi vùng đất địa dư trên thế giới, các vị thánh thuộc về tất cả mọi thế hệ cũng như tất cả bậc sống; các vị có những bộ mặt cụ thể của tất cả mọi dân tộc, ngôn ngữ và quốc gia. Và giữa các vị với nhau các vị lại rất khác nhau. Thực sự tôi cũng cần phải nói rằng, theo niềm tin riêng tư của tôi, thì nhiều vị thánh, không phải là tất cả, là những tinh tú đích thực trong bầu trời lịch sử. Và tôi muốn nói thêm nữa rằng, đối với tôi, chẳng những các vị đại thánh tôi yêu thích và biết nhiều là “những dấu hiệu chỉ đường”, mà còn cả những vị thánh tầm thường nữa, tức là những con người tốt lành tôi thấy được trong đời sống của mình, những người sẽ không bao giờ được phong thánh. Họ là những con người bình thường, một cách nào đó, không có gì là anh hùng bề ngoài, nhưng nơi sự tốt lành hằng ngày của họ tôi thấy được sự thật của đức tin. Sự tốt lành ấy, một sự tốt lành họ đã trưởng thành nơi đức tin của Giáo Hội, đối với tôi, là những gì bênh vực vững chắc cho Kitô giáo và là dấu hiệu cho thấy đâu là sự thật.

 

Trong mối thông công các thánh, những vị được tuyên phong hay không được tuyên phong, trong mối hiệp thông Giáo Hội sống nhờ Chúa Kitô nơi tất cả mọi phần tử của mình, chúng ta hoan hưởng sự hiện diện và đồng hành của các vị, và vun trồng niềm hy vọng vững chắc trong việc có thể bắt chước đường lối của các vị và một ngày kia được thông phần cùng một sự sống vinh phúc, sự sống đời đời.

 

Các bạn thân mến, cao cả cùng tuyệt vời cũng như giản dị biết bao ơn gọi Kitô hữu được thấy theo chiều hướng ấy! Tất cả chúng ta được kêu gọi nên thánh: Thánh đức là chính tầm vóc của đời sống Kitô hữu. Một lần nữa Thánh Phaolô diễn tả thánh đức một cách mãnh liệt khi ngài viết: “Thế nhưng ân sủng được ban cho mỗi người chúng ta tùy theo tầm mức tặng ân của Chúa Kitô…. Và Người đã cho một số thì làm tông đồ, một số làm tiên tri, một số làm thánh ký, một số làm mục tử và giảng dạy, để trang bị những vị thánh này cho công cuộc của thừa tác vụ, hầu xây dựng thân mình của Chúa Kitô, cho đến khi tất cả chúng ta đạt đến mối hiệp nhất của đức tin và nhận thức về Con Thiên Chúa, đạt đến tầm vóc thành nhân, đến tầm vóc vẹn toàn của Chúa Kitô” (Eph 4:7,11-13).

 

Tôi muốn mời gọi các bạn hãy cởi mở trước tác động của Thánh Linh, Đấng biến đổi đời sống của chúng ta, để chúng ta cũng trở thành những mảnh vụn trong tấm đại vi thạch ghép thánh đức đang được Thiên Chúa kiến tạo trong lịch sử, nhờ đó Dung Nhan của Chúa Kitô sẽ chiếu sáng trọn vẹn rạng ngời. Chúng ta đừng sợ hướng lên cao, tới tột đỉnh của Thiên Chúa; chúng ta đừng sợ Thiên Chúa đòi hỏi chúng ta quá nhiều, nhưng chúng ta hãy để cho mình được Lời của Ngài hướng dẫn trong tất cả mọi hoạt động hằng ngày của chúng ta, cho dù chúng ta cảm thấy rằng chúng ta nghèo nàn, bất hảo, tội lỗi: Ngài sẽ là Đấng biến đổi chúng ta theo tình yêu của Ngài. Cám ơn anh chị em.

 

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 13/4/2011

(những chỗ được in đậm lên là do tự ý của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)