|
“Ai có thể phủ nhận được việc đóng góp của các tôn giáo lớn trên thế giới này vào việc phát triển văn minh?” Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI Diễn Từ Mừng Tân Niên với Ngoại Giao Đoàn Chư Quốc có liên hệ với Quốc Đô Vatican Thứ Hai 10/2/2011 tại Sảnh Đường Regia Hall
Chân lư chính yếu và căn bản này là lư do tại sao, trong Sứ Điệp Ngày Thế Giới Ḥa B́nh, tôi đă đồng hóa quyền tự do tôn giáo như là con đường nống cốt dẫn đến ḥa b́nh. Ḥa b́nh được xây dựng và bảo tŕ cỉ khi nào con người được tự do t́m kiếm và phụng sự Thiên Chúa trong tâm can của ḿnh, trong đời sống của ḿnh cũng như trong các mối liên hệ với người khác. Quí Tôn Vị Nữ Nam, việc hiện diện của quí vị nhân dịp trọng thể này là lời mời gọi hăy nh́n tổng quan các xứ sở được quí vị đại diện và toàn thế giới. Trong bức tranh toàn cảnh này chúng ta không thấy xẩy ra nhiều trường hợp, thảm thương thay, quyền tự do tôn giáo bị vi phạm hay chối từ hay sao? Nó thực sự là đệ nhất quyền trong các nhân quyền, chẳng những theo lịch sử v́ nó là quyền đầu tiên được nh́n nhận mà c̣n v́ nó đụng tới chiều kích cấu trúc của con người, mối liên hệ của họ với Đấng Hóa Công. Tuy nhiên, không phải hay sao quyền căn bản này của con người thường hay bị trục trặc hay bị từ khước? Tôi cảm thấy rằng xă hội, các vị lănh đạo xă hội và quần chúng đang nhận thức hơn, cho dù không phải bao giờ cũng sáng suốt, về cuộc tấn công trầm trọng này đối với phẩm giá và tự do của homo religious – con người tín ngưỡng, những yếu tố tôi đă t́m cách gây co tất cả mọi người chú ư tới ở nhiều cơ hội khác nhau.
Tôi đă làm như thế trong năm vừa qua nơi chuyến tông du của tôi ở Malta, Bồ Đào Nha, Cyprus, Hiệp Vương Quốc và Tây Ban Nha....
Nh́n về Đông phương, những cuộc tấn công gây ra chết chóc, buồn đau và thất đảm nơi thành phần Kitô hữu ở Iraq, thậm chí cho tới độ khiến họ ĺa bỏ mảnh đất là nơi gia tộc họ đă sống qua các thế kỷ, đă khiến cho chúng ta cảm thấy lo âu. Tôi xin lập lại cùng các vị thẩm quyền của xứ sở này cũng như với các vị lănh đạo Hồi giáo lời kêu gọi để cho thành phần công dân đồng hương Kitô hữu của ḿnh được sống an ninh, tiếp tục góp phần vào một xă hội họ là phần tử. Cả ở Ai Cập, tại Alexandria, cuộc khủng bố dă man tấn công Kitô hữu khi họ đang cầu nguyện trong nhà thờ. Việc tiếp diễn các cuộc tấn công dầu sao cũng là một dấu hiệu nữa cho thấy nhu cầu khẩn trương để các chính phủ trong vùng chấp thuận, cho dù khó khăn và nguy hiểm, những biện pháp hữu hiệu để bảo vệ thành phần thiểu số về tôn giáo. Cần chúng tôi xin lập lại hay chăng? “Ở Trung Đông, Kitô hữu là thành phần công dân chính gốc và đích thực trung thành với mảnh đất cha ông của ḿnh và lănh nhận trách nhiệm đối với xử sở của ḿnh. Dĩ nhiên họ phải được hoan hưởng tất cả các quyền lợi của vai tṛ công dân, tự do theo lương tâm, tự do thờ phượng và tự do về giáo dục, giảng dạy và sử dụng phương tiện truyền thông đại chúng” (Message to the People of God of the Special Assembly for the Middle East of the Synod of Bishops, 10)….
Trong số những qui chuẩn gây tổn thương tới quyền lợi của con người về tự do tôn giáo, cần phải đặc biệt nhắc đến luật vi phạm lộng ngôn ở Pakistan: Một lần nữa tôi khuyến khích thành phần lănh đạo quốc gia này hăy thực hiện những ǵ cần thiết để hủy bỏ luật này đi, nhất là v́ rơ ràng là nó trở thành như một bức b́nh phong cho các hành động bất chính và bạo lực phạm đến thành phần thiểu số về tôn giáo. Cuộc sát hại thảm thê vị thống đốc ở Punjab cho thấy nhu cầu khẩn trương trong việc thực hiện tiến bộ theo chiều hướng này: việc tôn thờ Thiên Chúa là những ǵ nới rộng t́nh huynh đệ và yêu thương, chứ không phải hận thù và chia rẽ. Những trường hợp trục trặc khác, có những lúc được kèm theo bởi những hành động bạo lực, có thể được đề cập tới là ở nam Á và đông nam Á, những xứ sở vốn có truyền sống về những mối liên ệ xă hội an vui thái ḥa. Ảnh hưởng đặc biệt của một tôn giáo nào đó trong một quốc gia không bao giờ có nghĩa là thành phần công dân thuộc tôn giáo khác phải chịu kỳ thị trong đời sống xă hội, hay tệ hơn nữa, việc bạo lực phạm đến họ lại được dung túng. Về vấn đề này, cần thực hiện cuộc đối thoại liên tôn thuận lợi cho cho một cuộc dấn thân cung để nh́n nhận và cổ vơ quyền tự do tôn giáo của từng người và cộng đồng. Và, như tôi đă đề cập đến trước đây, vấn đề bạo lực phạm đến Kitô hữu cũng không thoát được xẩy ra ở Phi Châu. Các cuộc tấn công vào những địa điểm thờ phượng ở Nigeria vào ngay lúc cử hành cuộc giáng sinh của Chúa Kitô là một bằng chứng buồn thảm khác cho vấn đề này.
Ở một số quốc gia, đàng khác, quyền tự do tôn giáo theo hiến pháp được công nhận đó nhưng đời sống của các cộng đồng tôn giáo thực sự gặp khó khăn và có những lúc thậm chí c̣n bị nguy hiểm nữa (cf. Dignitatis Humanae, 15) v́ lănh pháp lư hay xă hội bị chi phối bởi các thể chế triết học và chính trị đ̣i hỏi cquốc gia phải kiểm soát xă hội một cách chặt chẽ, nếu không muốn nói là độc đoán. Cần phải chấm dứt những thứ mâu thuẫn trái nghịch này, để thành phần tín hữu không bị xâu xé giữa ḷng trung tín với Thiên Chúa cũng như việc trung thành với xứ sở. Tôi đặc biệt xin cho các cộng đồng Công giáo ở hết mọi nơi được bảo đảm trọn vẹn quyền tự lập về tổ chức và tự do để thi hành sứ vụ của ḿnh, hợp với qui chuẩn và tiêu chuẩn quốcc tế về lănh vực này.
Một lần nữa tâm trí tôi hướng về cộng đồng Công giáo ở nội địa Trung Hoa và các vị mục tử của cộng đồng này, thành phần đang trải qua một thời điểm khó khăn và thử thách. Tôi cũng gửi niềm phấn khích tới các vị thẩm quyền ở Cuba, một xứ sở trong năm 2010 đă cử hành 75 năm liên tục giữ mối liên tục ngoại giao với Ṭa Thánh, để cuộc đối thoại hân hoan do Giáo Hội khởi đầu này được củng cố và phát triển.
Hướng ánh mắt từ Đông sang Tây, chúng ta thấy ḿnh đối diện với những loại đe dọa khác đối với việc hành sử trọn vẹn quyền tự do tôn giáo. Trước hết tôi nghĩ tới các xứ sở chấp nhận tầm vóc quan trrọng của đa nguyên và khoan nhượng, thế nhưng lại là nơi đang càng ngày càng loại trừ tôn giáo. Hiện đang có một khuynh hướng coi tôn giáo, tất cả mọi tôn giáo, như là một cái ǵ đó tầm thường không quan trọng, xa lạ hay thậm chí làm bất ổn cho đời sống của xă hội. Thậm chí có những lúc Kitô hữu đ̣i phải tác hành việc tuyên xưng của ḿnh mà lại chẳng liên hệ ǵ tới những niềm xác tín về đạo nghĩa và luân lư của họ, và thậm chí c̣n ngược lại với những niềm xác tín này nữa, chẳng hạn như xẩy ra ở những nơi có những khoản luật áp dụng việc hạn chế quyền phản đối theo lương tâm nơi phần của những ai chuyên môn về ngành chăm sóc sức khỏe hay pháp luật.
Trong bối cảnh ấy, người ta lấy làm tri ân trước việc Hội Đồng Aâu Châu thừa nhận vào Tháng 10 năm vừa rồi một quyết định bảo vệ quyền chống đối theo lương tâm về phía nhân viên y khoa trước một số những hành động trầm trọng vi phạm đến quyền sống, như hành động phá thai.
Một dấu hiệu khác cho thấy việc loại trừ tôn giáo và đặc biệt là Kitô giáo, đó là việc cấm đoán các ngày lễ và các biểu hiệu tôn giáo nơi đời sống dân sự, lấy lư là để tôn trọng các phần tử của những tôn giáo khác hay của những ai vô tín ngưỡng. Bằng việc làm ấy chẳng những giới hạn quyền lợi của thành phần tín hữu trong việc công khai bày tỏ niềm tin của ḿnh mà c̣n là một cuộc tấn công vào các gốc rễ của văn hóa là những ǵ nuôi dưỡng căn tính sâu xa và mối liên kết xă hội của nhiều quốc gia. Năm ngoái, một số các quốc gia Âu Châu đă ủng hộ lời kêu gọi được chính quyền Ư quốc phát động trong trướng hợp nổi tiếng liên quan tới việc trưng bày thập giá ở cnhững nơi công cộng. ... Việc nh́n nhận quyền tự do tôn giáo cũng nhắm đến chỗ bảo đảm cho các cộng đồng tôn giáo có thể tự do thực hiện trong xă hội những hoạt động về các lănh vực xă hội, bác ái hay giáo dục. Trên khắp thế giới, người ta có thể thấy công cuộc mang lại hoa trái gặt hái được của Giáo Hội Công giáo ở trong các lănh vực ấy. Thật là đáng ngại khi việc phục vụ này được các cộng đồng tôn giáo mang lại cho chung xă hội, nhất là qua việc giáo dục giới trẻ, bị thỏa hiệp hay cản trở bởi những dự án lập pháp có nguy cơ tạo nên một thứ độc đoán của quốc gia nơi các học đường; sự kiện này có thể thấy chẳng hạn nơi một số quốc gia ở Mỹ Châu Latinh. Giờ đây nhiều xứ sở ấy đang cử hành 200 năm độc lập của ḿnh – một thời điểm thuận lợi để nhớ lại việc đóng góp của Giáo Hội Công giáo vào việc phát triển căn tính quốc gia của ḿnh – Tôi kêu gọi tất cả mọi chính quyền hăy cổ vơ các thể chết giáo dục tỏ ra tôn trọng quyền căn bản của gia đ́nh trong việc quyết định về vấn đề giáo dục cho con cái ḿnh, những thể chế được tác động bởi quyên tắc phụ trợ là căn bản cho cơ cấu của một xă hội chân chính. Tiếp tục chia sẻ tôi không thể nào câm lặng về một thứ tấn công khác quyền tự do tôn giáo của các gia đ́nh ở một số quốc gia Âu Châu, những xứ sở buộc phải tham sự các khóa giáo dục về t́nh dục hay dân sự được cho là chuyển đạt một quan niệm trung dung về con người và về sự sống nhưng thật ra phản ảnh một khoa nhân loại học chống lại đức tin và lư trí đứng đắn.
Quí Tôn Vị Nữ Nam, nhân dịp long trọng này, xin cho tôi được rơ ràng nói lên một số nguyên tắc tác động Ṭa Thánh, cùng với toàn thể Giáo Hội Công Giáo, qua các hoạt động của ḿnh trong Các Tổ Chức Quốc Tế liên cính quyền trong việc cổ vơ việc hoàn toàn tôn trọng quyền tự do tôn giáo của tất cả mọi người. Trước hết là niềm xác tín rằng người ta không thể tạo nên một loại đo lường về tầm mức của việc khoan nhượng tôn giáo. Tiếc thay, một thái độ như vậy lại thường xẩy ra, và nó chính là hành động kỳ thị Kitô hữu được coi là không trầm trọng lắm và không đáng cho lắm để chính quyền và quần chúng quan tâm. Đồng thời, cần phải loại trừ đi quan niệm nguy hiểm về một thứ xung khắc giữa quyền tự do tôn giáo và các quyền lợi khác của con người, v́ vậy mà coi thường hay chối bỏ vai tṛ chủ yếu của việc tôn trọng quyền tự do tôn giáo trong vấn đề bênh vực và bảo vệ phẩm vị nền tảng của con người. Thậm chí lại càng bất khả chính đáng về những nỗ lực đối chọi với quyền tự do tôn giáo bằng những quyền lợi được gọi là mới mẻ khác, những quyền lợi mà, trong khi chủ động cổ vơ ở một số lănh vực của xă hội và được cho vào việc lập pháp của quốc gia hoặc vào các chỉ dẫn quốc tế, th́ vẫn chỉ là việc thể hiện các ước muốn vị kỷ thiếu nền tảng nơi bản chất đích thực của con người. Sau hết, dường như không cần vạch ra rằng một việc trừu tượng công bố về quyền tự do tôn giáo là những ǵ thiếu sót không đầy đủ: qui luật căn bản này của đời sống xă hội cần phải áp dụng và tôn trọng ở hết mọi cấp độ cũng như ở tất cả mọi lănh vực; bằng không, bất chấp những khẳng định xác đáng về nguyên tắc, vẫn có một mối nguy cơ bất công xẩy ra cho thành phần công dân muốn tuyên xưng và tự do thực hành đức tin của ḿnh.
Việc cổ vơ quyền tự do tôn giáo trọn vẹn của các cộng đồng Công giáo cũng là mục đích của Ṭa Thánh khi kư các Hiệp Định cũng như các thỏa thuận khác. Tôi cảm thấy hài ḷng thấy rằng các quốc gia ở những phần đất khác nhau trên thế giới, và các truyền thống khác nhau về tôn giáo, văn hóa và pháp lư, chọn những cuộc công nghị quốc tế như phương tiện để cấu tạo các mối liên hệ giữa cộng đồng chính trị và Giáo Hội Công Giáo, nhờ đó thiết lập bằng việc đối thoại một cấu trúc của việc hợp tác và tôn trọng các lănh vực hỗ tương về thẩm quyền. Năm ngoái đă chứng kiến việc kư kết và áp dụng một Thỏa Hiệp về việc trợ giúp tôn giáo cho của tín hữu Công giáo đang phục vụ trong các lực lượng vơ trang ở Bosnia và Herzegovina, cùng với những thương thảo hiện đang được thực hiện ở các xứ sở khác nhau. Chúng tôi tin tưởng rằng chúng sẽ mang lại thành quả tích cực, bảo đảm cho những quyết định tỏ ra tôn trọng bản chất và tự do của Giáo Hội cho thiện ích chung của xă hội.
Hoạt động của các vị Đại Diện Giáo Hoàng có liên hệ với các quốc gia và các tổ chức quốc tế cũng phục vụ quyền tự do tôn giáo nữa. Tôi hân hoan noí lên rằng chính quyền Việt Nam đă chấp nhận việc tôi bổ nhiệm một vị Đại Diện, vị sẽ bày tỏ mối quan tâm của Vị Thừa Kế Thánh Phêrô bằng việc viếng thăm cộng đồng Công giáo yêu dấu ở xứ sở này. Tôi cũng muốn đề cập nữa là trong năm qua sự hiện diện ngoại giao của Ṭa Thánh đă được phát triển ở Phi Châu, v́ sự hiện diện bền vững ấy giờ đây được bảo đảm nơi 3 quốc gia không có Đạc Sứ thường trú. Nếu Chúa muốn, một lần nữa tôi sẽ tông du tới châu lục này, tới Benin vào Tháng 11 tới đây, để trao Tông Huấn chất chứa hoa trái của Thượng Nghị đặc biệt lần hai của các Giám Mục Phi Châu.
Trước hội đồng chư tôn vị này, một lần nữa tôi muốn mạnh mẽ nói rằng tôn giáo không tiêu biểu cho vấn đề trục trặc đối với xă hội, nó không phải là nguồn mạch của bất đồng hay xung khắc. Tôi muốn lập lại rằng Giáo Hội không t́m kiếm đặc ân, không t́m cách can thiệp vào các lănh vực không liên hệ tới sứ vụ của Giáo Hội, nhưng chỉ tự do thi hành sứ vụ của ḿnh. Tôi mời gọi hết mọi người hăy nhận biết bài học trọng đại của lịch sử: “Ai có thể phủ nhận được việc đóng góp của các tôn giáo lớn trên thế giới này vào việc phát triển văn minh? Việc chân thành t́m kiếm Thiên Chúa đă dẫn tới việc tôn trọng hơn đối với phẩm giá của con người. Các cộng đồng Kitô hữu, bằng gia sản các giá trị và nguyên tắc của ḿnh, đă góp phần rất nhiều vào việc giúp cho cá nhân cũng như chư dân ư thức được căn tính của họ và phẩm vị của họ, việc thiết lập các cơ cấu dân củ và việc nh́n nhận các thứ nhân quyền cùng với các nhiệm vụ tương ứng của các nhân quyền này. Cả ngày nay nữa, trong một xă hội càng ngày càng toàn cầu hóa, Kitô hữu được kêu gọi, chẳng những qua việc tham gia của họ vào đời sống dân sự, kinh tế và chính trị, mà c̣n qua chứng từ bác ái và niềm tin của họ nữa, để cống hiến một đóng góp giá trị cho việc cần cù và phấn chấn theo đuổi công lư, việc phát triển toàn vẹn con người và việc quản trị đúng đắn các thứ nhân vụ”. (Message for the Celebration of World Peace Day, 1 January 2011, 7).
Một thí dụ rơ ràng về vấn đề này đó là Chân Phước Têrêsa Calcutta: một trăm năm ngày sinh của mẹ đă được cử hành ở Tirana, Skopje và Pristina cũng như ở Aán Độ, và một cuộc tôn kính cảm động giành cho mẹ chẳng những bởi Giáo Hội mà c̣n bởi các vị thẩm quyền dân sự và các vị lănh đạo tôn giáo, chưa nói tới dân chúng thuộc tất cả mọi tôn giáo. Con người như mẹ cho thế giới thấy tầm vóc cuộc dấn thân xuất phát từ đức tin là những ǵ mang lại thiện ích cho chung xă hội. ................
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch trực tiếp từ mạng điện toán toàn cầu của Ṭa Thánh (những chỗ được in đậm lên là do tự ư của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)
|
