Toàn Văn Sứ Điệp Của Đức Thánh Cha Nhân Ngày Ḥa B́nh Thế Giới Năm 2013



"Phúc cho những ai kiến tạo ḥa b́nh" là chủ đề của sứ điệp của Đức Thánh Cha Benedict XVI gửi Ngày Hoà B́nh Thế Giới lần thứ 46 sẽ được tổ chức vào ngày 1 tháng 1 năm 2013 tới đây. Sứ điệp lần này gồm 7 số, sau đây chúng tôi xin gửi đến quư vị toàn văn sứ điệp này:

1. Năm mới luôn mang lại cho chúng ta niềm hy vọng về một thế giới tốt đẹp hơn. Trong ánh sáng này, tôi nguyện xin Thiên Chúa, là Cha của nhân loại, ban cho tất cả chúng ta sự hoà thuận và b́nh an để những khao khát của chúng ta về một đời sống hạnh phúc và thịnh vượng có thể được thành tựu.

Năm mươi năm sau ngày khai mạc Công Đồng Vaticano II vốn là sự kiện giúp chúng ta đào sâu sứ mạng của Giáo hội trong thế giới, chúng ta phấn khởi nhận ra rằng những người Kitô hữu, như là Dân Thiên Chúa trong việc bước theo Người và sống giữa ḷng thế giới, chúng ta dấn thân vào lịch sử để chia sẻ vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng[1], khi chúng ta công bố ơn cứu độ của Đức Kitô và thăng tiến ḥa b́nh cho nhân loại.

Thực tế, thời đại của chúng ta được đánh dấu bởi sự toàn cầu hoá với những khía cạnh tích cực và tiêu cực của nó, cũng như sự tiếp nối của những xung đột bạo lực và những đe doạ của chiến tranh, đ̣i hỏi một sự dấn thân mới mẻ và mang tính hợp tác trong việc theo đuổi ích chung cũng như sự phát triển của mọi người, và sự phát triển toàn diện của con người.

Thật đáng báo động khi chứng kiến sự lan tràn của những căng thẳng và xung đột gây ra bởi sự phát triển của sự bất b́nh đẳng giữa giàu và nghèo, sự lan tràn của năo trạng cá nhân và ích kỷ vốn t́m thấy sự biểu hiện của nó trong chủ nghĩa tư bản tài chính thiếu sự kiểm soát. Bên cạnh những h́nh thức đa dạng của chủ nghĩa khủng bố và tội ác quốc tế, hoà b́nh cũng bị đe doạ bởi trào lưu chính thống và chủ nghĩa cuồng tín, bóp méo bản chất tôn giáo đích thực, vốn mời gọi cổ vơ t́nh liên đới và sự hoà giải giữa mọi người.

Thời nào cũng vậy, những nỗ lực khác nhau trong việc kiến tạo hoà b́nh nhan nhăn trong thế giới chúng ta chứng minh rằng ơn gọi căn bản của con người là hoà b́nh. Nơi mỗi người, khao khát hoà b́nh là một khao khát căn bản, trong một cách thức nào đó, hoà hợp với nỗi khao khát về một đời sống hạnh phúc và thịnh vượng tṛn đầy. Nói cách khác, nỗi khát khao hoà b́nh liên quan đến một nguyên lư luân lư nền tảng, nghĩa là liên quan đến nghĩa vụ và quyền lợi nơi sự phát triển của cộng đồng và xă hội, vốn cũng là một thành phần trong kế hoạch của Thiên Chúa dành cho con người. Con người được sáng tạo cho sự hoà b́nh vốn là một qùa tặng của Chúa.

Tất cả những thao thức trên thúc đẩy tôi chọn chủ đề cho Thông Điệp năm nay từ những lời của Đức Giêsu: “Phúc thay ai xây dựng ḥa b́nh, v́ họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa” (Mt 5,9).

Mối phúc Tin Mừng
2. Các mối phúc mà Đức Giêsu công bố là những lời hứa. Trong truyền thống Kinh Thánh, mối phúc là một thể loại văn chương liên quan đến những tin tốt lành, một “Tin Mừng”, là chóp đỉnh của một lời hứa. Do đó, các mối phúc không chỉ là những khích lệ về mặt luân lư, cổ vơ người ta tuân giữ để thấy trước, thường là trong đời sống mai hậu, những phần thưởng hay những vị thế hạnh phúc trong tương lai. Đúng hơn, phúc lành mà các mối phúc nói đến hệ tại ở việc viên măn của một lời hứa dành cho tất cả những ai để cho ḿnh được hướng dẫn bởi những đ̣i hỏi của chân lư, công b́nh và bác ái. Trong con mắt của thế gian, những người tin tưởng vào Thiên Chúa như thế thường bị xem là kẻ khờ khạo và xa rời thực tế. Tuy nhiên, Đức Giêsu nói cho họ rằng, không chỉ ở đời sau nhưng ngay tại đời này, họ sẽ khám phá ra ḿnh là con cái của Thiên Chúa, và rằng Thiên Chúa đă, đang và sẽ măi ở bên cạnh họ. Họ hiểu rằng ḿnh không lẻ loi, bởi v́ Thiên Chúa là đồng minh với những con người dấn thân cho chân lư, công b́nh và bác ái. Đức Giêsu, mạc khải T́nh yêu của Chúa Cha, không do dự trao ban chính ḿnh như một sự tự hiến. Mỗi khi chúng ta đón nhận Đức Giêsu, Đấng là Thiên Chúa và là con người, chúng ta kinh nghiệm được niềm vui về một quà tặng lớn lao: sự sẻ chia chính sự sống của Thiên Chúa, đời sống ân sủng và là lời hứa về sự hiện hữu hạnh phúc tṛn đầy. Cụ thể, Đức Kitô ban cho chúng ta b́nh an đích thực phát sinh từ một cuộc gặp gỡ đầy tin tưởng giữa con người với Thiên Chúa.

Mối phúc của Đức Giêsu nói cho chúng ta biết hoà b́nh là một món quà của Đấng Mesia nhưng đồng thời cũng là hoa trái phát sinh từ những nỗ lực của con người. Thực vậy, hoà b́nh giả thiết về sự mở ra của con người đối với siêu việt. Nó là hoa trái của một món quà hỗ tương, của một sự phong phú mang tính hai mặt. Nhờ vào quà tặng này, một quà tặng có nguồn cội nơi Thiên Chúa, chúng ta có thể sống với và sống cho người khác. Nền đạo đức của hoà b́nh là đạo đức của t́nh liên đới và chia sẻ. Điều tuyệt đối cần thiết là những nền văn hoá của chúng ta trong thời đại ngày nay cần vượt qua những h́nh thức nhân loại học và đạo đức dựa trên những giả định vốn chỉ mang tính chủ quan và thực dụng, nơi đó mối tương quan đồng tồn tại được gợi hứng bởi các tiểu chuẩn về quyền lực và ích lợi, phương tiện trở thành cùng đích chứ không phải ngược lại, văn hóa và giáo dục chỉ đơn thuần tập trung vào thiết bị, kỹ thuật và hiệu quả.

Điều kiện cần thiết để có hoà b́nh là sự xoá bỏ chế độ độc tài của chủ nghĩa tương đối và của một giả định về nền luân lư hoàn toàn tự trị vốn không thừa nhận luật luân lư tự nhiên, được Thiên Chúa ghi khắc trong lương tâm của mỗi người nam và người nữ. Hoà b́nh cần được xây dựng trên sự đồng hiện diện của những thuật ngữ lư trí cũng như luận lư, được đặt nền tảng trên những tiêu chuẩn vốn không phải do con người tạo nên, nhưng đúng hơn là do Thiên Chúa. Thánh Vịnh 29 nói rằng: Xin Yavê ban uy lực cho dân Người, Yavê chúc lành cho dân Người b́nh an” (câu 11).

Hoà b́nh: Quà tặng của Thiên Chúa và hoa trái của nỗ lực con người

3.Hoà b́nh liên quan đến con người xét như toàn thể và nó đ̣i hỏi sự dấn thân trọn vẹn. Hoà b́nh với Thiên Chúa là một đời sống được sống theo ư muốn của Ngài. Hoà b́nh cũng là một sự b́nh an nội tâm nơi chính ḿnh và hoà b́nh ngoại tại với tha nhân và với các tạo vật. Trên hết, như chân Phước Gioan 23 đă viết trong thông điệp Ḥa B́nh Trên Thế Giới (Pacem in Terris), mà chúng ta sẽ kỷ niệm 50 vào những tháng tới, ḥa b́nh đ̣i hỏi xây dựng trên một sự đồng tồn tại được đặt nền tảng trên chân lư, tự do, bác ái và công b́nh[2]. Sự khước từ điều làm nên bản chất đích thực của con người trong những chiều kích thiết yếu nhất, trong khả năng nội tại để biết chân lư và sự thiện, và một cách tối hậu, là khả năng nhận biết chính Thiên Chúa, sẽ gây nguy hại cho việc kiến tạo ḥa b́nh. Không có chân lư về con người vốn được Đấng Tạo Hóa ghi dấu trong trái tim con người, tự do và bác ái trở nên giả tạo, và công b́nh đánh mất đi nền tảng tồn tại của chính ḿnh.

Để trở nên người kiến tạo ḥa b́nh đích thực, chúng ta cần phải luôn nhớ về chiều kích siêu việt của ḿnh và phải đi vào một cuộc đối thoại liên lỉ với Thiên Chúa là Cha giàu ḷng thương xót, ngang qua đó chúng ta sẽ khám phá ra ơn cứu chuộc mà Người Con Duy Nhất của Ngài đă mang đến cho chúng ta. Nhờ đó, con người có thể vượt qua được những bóng mờ của sự tiến bộ và sự khước từ ḥa b́nh vốn là tội lỗi trong tất cả h́nh thức của nó: ích kỷ, bạo lực, kiêu căng, khao khát quyền lực và thống trị, thiếu ḷng khoan dung, ghen ghét và các cơ cấu bất công.

Thành tựu ḥa b́nh phụ thuộc trước hết vào việc chúng ta nhận ra, nơi Thiên Chúa chúng ta là một gia đ́nh nhân loại. Như Ḥa B́nh Trên Thế Giới (Pacem in Terris) dạy rằng, gia đ́nh này được cấu trúc bởi các mối tương quan liên vị và các thể chế vốn được hỗ trợ và được làm sống động bởi cộng đồng “chúng ta”, đ̣i hỏi một trật tự luân lư nội tại cũng như ngoại tại, mà trong đó, hợp với chân lư và công b́nh, các quyền hỗ tương và các nghĩa vụ tương ứng được chân nhận. Ḥa b́nh là một trật tự được sống động và ḥa hợp bởi đức ái, trong đó chúng ta sẽ cảm thấy nhu cầu của tha nhân cũng là của chính ḿnh; chúng ta chia sẻ thiện ích với tha nhân và lao tác cho thế giới cho một sự hiệp thông lớn hơn về những giá trị tinh thần. Ḥa b́nh là một giá trị đạt được trong tự do, nghĩa là trong một cách thế phù hợp với phẩm giá của con người, với bản chất của ḿnh như là những hữu thể có lư trí, con người chịu trách nhiệm cho hành động của ḿnh.[3]

Ḥa b́nh không phải là một giấc mơ hay một điều ǵ đó không tưởng, nhưng là một điều khả thi. Chúng ta cần nh́n sâu xa hơn, vượt qua những vẻ bề ngoài và các hiện tượng bên ngoài, chúng ta sẽ nhận ra một thực tại tích cực tồn tại trong trái tim con người, v́ mỗi người nam và nữ đă được sáng tạo theo h́nh ảnh của Thiên Chúa và được mời gọi để lớn lên và góp phần vào việc xây dựng một thế giới mới. Chính Thiên Chúa, ngang qua mầu nhiệm nhập thể của Người Con và công tŕnh cứu chuộc của Người, đă đi vào lịch sử và đă mang đến một cuộc tạo dựng và một giao ước mới, giao ước giữa Thiên Chúa và con người (xem Gr 31,31-34), và ngài cũng ban cho chúng ta một “trái tim mới” và một “thần khí mới” (xem Gr 36,26).

V́ lư do này, Giáo Hội nhận ra một nhu cầu cấp thiết trong việc tái công bố về Đức Giêsu, là yếu tố đầu tiên và nền tảng của sự phát triển hội nhất nơi con người và cũng là của sự ḥa b́nh. Đức Giêsu là ḥa b́nh đích thực, là công b́nh và sự ḥa giải của chúng ta (x. Ep 2,14; 2Cr 5,18). Người kiến tạo ḥa b́nh, theo mối phúc của Đức Kitô, là người t́m kiếm thiện ích cho người khác, thiện ích trọn vẹn nơi linh hồn và trong thân xác, hôm nay cũng như mai sau.
Từ lời dạy này, người ta có thể suy ra rằng, mỗi người và mỗi công đoàn, cho dù thuộc về tôn giáo, nền giáo dục và văn hóa nào đi nữa, tất cả đều được mời gọi để lao tác cho ḥa b́nh. Ḥa b́nh là một sự thành tựu những thiện ích nơi một xă hội trong mọi mức độ khác nhau, ở mức độ cơ sở, trung cấp, quốc gia, quốc tế và toàn cầu. Rơ ràng, v́ lư do này con đường để đạt đến thiện ích chung cũng chính là con đường phải đi trong việc theo đuổi ḥa b́nh.


Người kiến tạo ḥa b́nh là người yêu mến, bảo vệ và thăng tiến sự sống trong sự toàn vẹn của nó


4. Con đường đạt đến thiện ích chung và ḥa b́nh trên hết cần phải tôn trọng phẩm giá con người trong mọi chiều kích, bắt đầu từ khi thụ thai, thông qua sự phát triển cho đến cái chết tự nhiên của nó. Người kiến tạo ḥa b́nh đích thực phải là người yêu mến, bảo vệ và thăng tiến sự sống con người trong sự toàn vẹn của nó, cá nhân, cộng đoàn và siêu việt. Sự sống trong ư nghĩa trọn vẹn nhất chính là đỉnh cao của ḥa b́nh. Bất cứ ai yêu mến ḥa b́nh th́ không thể xem nhẹ những tấn công và tội ác chống lại sự sống.

Những ai không tôn trọng sự sống con người, và hệ quả là, trong số những điều khác, cổ vơ việc tự do phá thai, những người này không nhận ra rằng, khi làm như vậy, họ đang theo đuổi một thứ ḥa b́nh giả tạo. Sự chối bỏ trách nhiệm, hạ thấp phẩm giá con người, và thậm chí giết chết những trẻ em vô tội và không có khả năng tự vệ, sẽ không bao giờ có thể đem lại hạnh phúc và b́nh an. Thực vậy, làm sao một người có thể tuyên bố ḿnh đang kiến tạo ḥa b́nh, mang lại sự phát triển toàn diện cho con người hay bảo vệ môi trường trong khi không bảo vệ những con người yếu thế nhất, những con người chưa cất tiếng khóc chào đời. Mọi xúc phạm chống lại sự sống, đặc biệt trong giai đoạn đầu của nó, sẽ gây ra những thiệt hại không thể sửa chữa được cho sự phát triển, ḥa b́nh và môi trường. Người ta không chỉ khôn khéo đưa vào luật những quyền và những thứ tự do giả tạo mà, dựa trên nền tảng của quan điểm giản lược và tương đối về con người, họ c̣n khéo léo sử dụng những diễn tả mập mờ nhắm đến việc thăng tiến quyền ủng hộ việc phá thai và chết êm dịu. Những mánh khóe đó đang đe dọa quyền cơ bản của sự sống.

Cũng cần phải nh́n nhận và thăng tiến cơ cấu tự nhiên của gia đ́nh, là sự kết hợp của một người nam và một người nữ, chống lại những toan tính đồng hóa về mặt pháp lư cơ cấu tự nhiên này với những h́nh thức hoàn toàn khác biệt; những nỗ lực đồng hóa như thế thực sự làm thương tổn và góp phần làm xáo trộn nền tảng của hôn nhân, che khuất bản chất đặc biệt và làm lu mờ vai tṛ của nó trong đời sống xă hội.

Những nguyên lư này vốn không phải là những chân lư đức tin, và nó cũng không đơn thuần là kết quả của quyền về tự do tôn giáo. Chúng được ghi khắc trong bản chất con người, có thể tiếp cận bởi lư trí và chung cho tất cả mọi người. Do đó, những nỗ lực của Giáo hội để thăng tiến chúng không mang đặc nét của niềm tin, nhưng muốn ngỏ lời với tất cả mọi người, không kể nguồn gốc tôn giáo của họ. Những nỗ lực như thế càng cần thiết hơn khi những nguyên lư này bị khước từ hay hiểu lầm, v́ điều này tạo nên một sự xúc phạm chống lại chân lư về con người, và gây nên một thiệt hại nghiêm trọng cho công lư và ḥa b́nh.

Một phương thế quan trọng khác để kiến tạo ḥa b́nh là các hệ thống pháp luật và việc thực thi công lư nh́n nhận quyền được sử dụng nguyên tắc phản kháng lương tâm trước những luật lệ và biện pháp của chính quyền chống lại phẩm giá con người như phá thai và làm cho chết êm dịu. Cũng liên quan đến ḥa b́nh thế giới, một trong những quyền nền tảng của con người là quyền của cá nhân và cộng đoàn đối với tự do tôn giáo. Vào thời điểm này của lịch sử, điều có tầm quan trọng khẩn thiết là phải thăng tiến quyền này, không chỉ từ khía cạnh tiêu cực, nghĩa là tự do khỏi - ví dụ, khỏi những ràng buộc và những giới hạn liên quan đến việc chọn lựa tôn giáo – nhưng c̣n ở khía cạnh tích cực, trong những diễn tả khác nhau của nó, nghĩa là tự do để, ví dụ, tự do để làm chứng và loan báo, thực hiện những hoạt động giáo dục và từ thiện, hiện hữu và hành động như một tổ chức xă hội hợp với những nguyên lư học thuyết và mục đích của nó. Đáng buồn thay, t́nh trạng áp bức tôn giáo vẫn gia tăng kể cả ở những nước có truyền thông Kitô giáo lâu đời, đặc biệt liên quan đến Kitô giáo và những người mang những dấu hiệu nói lên căn tính tôn giáo của ḿnh.

Những người kiến tạo ḥa b́nh cũng cần nhớ rằng, trong sự phát triển của quan điểm công chúng, những ư thức hệ về tự do cực đoan và chế độ kỹ trị đang cố gắng thuyết phục người ta rằng sự phát triển kinh tế nên được theo đuổi kể cả khi nó phương hại đến trách nhiệm xă hội của một quốc gia và những mạng lưới liên đới của xă hội dân sự, cũng như các quyền và nghĩa vụ mang tính xă hội. Nên nhớ rằng, các quyền và nghĩa vụ này vốn là nền tảng để hiện thực hóa những quyền và nghĩa vụ khác, khởi đi từ những quyền dân sự và chính trị.

Một trong những quyền và nhiệm vụ cơ bản nhất đang bị đe dọa trong thế giới ngày nay là quyền làm việc. Lư do là v́ sự thừa nhận quyền lợi về t́nh trạng pháp lư của công nhân đang không ngừng bị xem nhẹ. V́ sự phát triển kinh tế được xem là một yếu tố phụ thuộc hoàn toàn và chính yếu vào những thị trường tự do. Trong khi đó, lực lượng lao động bị coi là một biến số phụ thuộc vào cơ chế kinh tế và tài chính. Liên quan đến điều này, tôi xác nhận rằng phẩm giá con người và các yếu tố kinh tế, chính trị và xă hội, đ̣i hỏi chúng ta tiếp tục “ưu tiên mục tiêu tạo ra việc làm ổn định cho mọi người” [4]. Để thực hiện được mục tiêu đầy tham vọng này, điều kiện tiên quyết là phải đổi mới cái nh́n về lao động, dựa trên những nguyên tắc đạo đức và những giá trị tinh thần vốn xem khái niệm lao động là một thiện ích cơ bản đối với cá nhân, gia đ́nh và xă hội. Điều này đ̣i phải nghiên cứu và thực hiện những chính sách can đảm và mới mẻ để mọi người có công ăn việc làm.

Xây dựng thiện ích ḥa b́nh ngang qua một mô h́nh mới về phát triển và kinh tế

5. Ngày nay, ở nhiều nơi người ta thấy cần một mô h́nh phát triển mới, cũng như một cách thế tiếp cận mới đối với lĩnh vực kinh tế. Sự phát triển bền vững và hội nhất trong t́nh liên đới và thiện ích chung đ̣i hỏi một bậc thang đúng đắn về giá trị và thiện ích, một cấu trúc nh́n nhận Thiên Chúa như là điểm tham chiếu tối hậu của ḿnh. Việc sẵn có các phương tiện và chọn lựa cho dẫu là một điều tốt nhưng chưa đủ. Sự đa dạng các thiện ích cổ vơ sự phát triển cũng như sự sẵn sàng của những chọn lựa khác nhau phải được sử dụng nhắm đến việc đảm bảo cho một đời sống tốt, một cách hành xử đúng đắn vốn ư thức về vị trí ưu việt của giá trị thiêng liêng và lời mời gọi lao tác cho thiện ích chung. Nếu không chúng sẽ đánh mất đi ư nghĩa đích thực của ḿnh, và cuối cùng là trở nên những thứ ngẫu tượng mới.

Để có thể thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài kinh tế và tài chính hiện nay – vốn đưa đến sự bất b́nh đẳng ngày càng lớn hơn – chúng ta cần những con người, nhóm người và các thể chế thăng tiến sự sống, cổ vơ cho sự sáng tạo của con người. Họ có thể rút ra từ chính cuộc khủng hoảng này một cơ hội nhận định và t́m kiếm một mô h́nh kinh tế mới. Mô h́nh kinh tế thịnh hành trong những thập niên gần đây thường t́m kiếm lợi nhuận và tiêu thụ tối đa, dựa trên nền tảng của năo trạng cá nhân và ích kỷ, nhắm đến việc đánh giá con người chỉ dựa trên khả năng của họ trong việc đáp ứng những đ̣i hỏi của cạnh tranh. Nhưng xét trên một quan điểm khác, sự thành công đích thực và lâu dài chỉ đạt được ngang qua món quà là chính chúng ta. V́ bên cạnh khả năng tri thức và kỹ năng nghề nghiệp, sự phát triển kinh tế nhân bản đích thực và “sống động” c̣n đ̣i hỏi nguyên tắc nhưng không và lô-gích của quà tặng hiểu như cách biểu lộ t́nh huynh đệ[5]. Cụ thể, trong lĩnh vực kinh tế, người kiến tạo ḥa b́nh là người thiết lập nên mối dây công b́nh và tương trợ lẫn nhau nơi các công ty, công nhân, khách hàng và người tiêu thụ. Họ dấn thân vào hoạt động kinh tế v́ thiện ích chung. Họ kinh nghiệm sự dấn thân này như là một điều ǵ đó vượt lên trên lợi ích cá nhân ḿnh, v́ lợi ích của các thế hệ hiện tại và tương lai. Thực thế, họ làm việc không chỉ cho bản thân, nhưng c̣n để đảm bảo cho người khác có tương lai và một công việc xứng đáng.

Trong lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là các quốc gia cần đưa ra các chính sách phát triển nông nghiệp và công nghiệp quan tâm đến sự thăng tiến xă hội và phát triển của các quốc gia lập hiến cũng như dân chủ. Việc tạo ra các cấu trúc đạo đức cho thị trường tiền tệ, tài chính và thương mại cũng là một yếu tố nền tảng và không thể bỏ qua; những hệ thống này cần được ổn định, phối hợp và kiểm soát tốt hơn để tránh phương hại đến những người nghèo.

Người kiến tạo ḥa b́nh cũng cần phải tập trung vào cuộc khủng hoảng lương thực, vốn c̣n nghiêm trọng hơn cuộc khủng hoảng tài chính. Vấn đề an toàn lương thực luôn là vấn đề trọng yếu của các chính sách quốc tế, như một hệ luận của các cuộc khủng hoảng, vấn đề gia tăng đột biến trong giá cả của các lương thực thiết yếu, những hành vi thiếu trách nhiệm của một vài tổ chức kinh tế, và về phần ḿnh, các chính phủ và các tổ chức cộng đồng quốc tế thiếu sự kiểm soát cần thiết. Để đối diện với cuộc khủng hoảng này, những người kiến tạo ḥa b́nh được mời gọi làm việc với nhau trong tinh thần liên đới, từ mức độ địa phương tới cộng đồng quốc tế, với mục đích là giúp người nông dân, đặc đặc biệt cho những nông dân nhỏ bé, thực hiện các công việc của ḿnh trong một cách thức cao quư và bền vững xét từ quan điểm kinh tế, môi trường và xă hội.


Giáo dục một nền văn hóa ḥa b́nh: vai tṛ của gia đ́nh và các thể chế

6. Tôi mạnh mẽ xác nhận rằng những người kiến tạo ḥa b́nh được mời gọi để nuôi dưỡng một ḷng khao khát dành cho thiện ích chung của gia đ́nh và công b́nh xă hội đồng thời dấn thân một cách hiệu quả vào lănh vực giáo dục xă hội.

Không nên phớt lờ hay đánh giá thấp vai tṛ tiên quyết của gia đ́nh, vốn là tế bào nền tảng của xă hội xét từ quan điểm nhân khẩu học, đạo đức, kinh tế, giáo dục và văn hóa. Ơn gọi tự nhiên của gia đ́nh là thăng tiến đời sống: Gia đ́nh đồng hành với mỗi cá nhân cho đến khi họ trưởng thành và khuyến khích một sự phát triển hỗ tương và phong phú ngang qua sự chăm sóc và sẻ chia. Cụ thể, gia đ́nh Kitô giáo phục vụ như là một vườn ươm cho sự trưởng thành của cá nhân theo tiêu chuẩn t́nh yêu Thiên Chúa. Gia đ́nh là một trong những chủ thể xă hội không thể thay thế được trong việc đạt được một nền văn hóa ḥa b́nh. Quyền của các bậc cha mẹ và vai tṛ chính yếu của họ trong giáo dục con em ḿnh trong lĩnh vực luân lư và tôn giáo phải được bảo vệ. Chính trong gia đ́nh mà những con người kiến tạo ḥa b́nh tương lai, những người thăng tiến nền văn hóa t́nh yêu và sự sống, được sinh ra và được dưỡng dục.[6]

Các cộng đoàn tôn giáo cũng dấn thân trong một cách thế đặc biệt trong nhiệm vụ giáo dục ḥa b́nh. Giáo hội tin rằng ḿnh đang chia sẻ trách nhiệm lớn lao này ngang qua sứ mạng Tân Phúc Âm Hóa vốn đặt trọng tâm vào trong việc hoán cải để đến với chân lư và t́nh yêu của Đức Kitô và, kết quả là sẽ dẫn đến một cuộc tái sinh về luân lư và thiêng liêng nơi các cá nhân và cộng đoàn xă hội. Việc gặp gỡ Đức Kitô khuôn đúc nên những con người kiến tạo ḥa b́nh, những con người biết dấn thân cho cộng đồng và vượt qua mọi bất công.
Các thể chế văn hóa, trường học và các trường đại học có một sứ mạng đặc biệt về giáo dục ḥa b́nh. Họ được mời gọi để đưa ra những đóng góp quư giá không chỉ ngang qua việc huấn luyện các thế hệ lănh đạo tương lai, nhưng c̣n đổi mới các thể chế công cộng, ở cấp độ quốc gia cũng như quốc tế. Họ có thể góp phần vào những phản tỉnh mang tính khoa học vốn sẽ là nền tảng cho các hoạt động kinh tế và tài chính dựa trên một nền tảng nhân học và đạo đức vững chắc. Thế giới hôm nay, đặc biệt là thế giới chính trị, cần được hỗ trợ bởi một lối tư duy mới và một sự tổng hợp văn hóa mới để có thể vượt qua những phương pháp tiếp cận thuần kỹ thuật và ḥa hợp những khuynh hướng chính trị khác nhau với quan điểm về thiện ích chung. Thiện ích chung, được xem như là một toàn thể những mối tương quan liên vị tích cực và có tính cơ cấu trong việc phục vụ cho sự phát triển hội nhất của các cá nhân và nhóm, chính là nền tảng của một nền giáo dục ḥa b́nh đích thực.


Một khoa sư phạm cho những người kiến tạo ḥa b́nh

7. Cuối cùng, chúng ta thấy cần phải đề nghị và thăng tiến một khoa sư phạm về ḥa b́nh. Điều này đ̣i hỏi một đời sống nội tâm phong phú, những quan điểm luân lư rơ ràng và giá trị, cùng với những thái độ và lối sống thích hợp. Những hoạt động kiến tạo ḥa b́nh thường kéo theo những thành tựu về thiện ích chung; những hoạt động này tạo ra những lợi ích cho ḥa b́nh và dưỡng nuôi nó. Những suy nghĩ, lời nói và cử chỉ ḥa b́nh thường tạo ra một tâm thức và một nền văn hóa ḥa b́nh cùng với một bầu khí tôn trọng, yêu thương và thân ái. V́ vậy, cần dạy người ta biết yêu thương nhau, nuôi dưỡng ḥa b́nh và sống cách nhân từ chứ không chỉ bao dung. Một sự khích lệ căn bản đối với thái độ sống này là “nói không với hận thù, nhận ra những bất công và chấp nhận những lời xin lỗi cho dù không t́m kiếm nó, và cuối cùng là biết thứ tha” [7]. Trong cách thức này, những lỗi lầm và những thù hận có thể được nhận ra trong chân lư, để cùng nhau đi đến sự ḥa giải. Điều này cũng đ̣i hỏi phải không ngừng lớn lên trong khoa sư phạm tha thứ. Thực vậy, sự dữ chỉ có thể vượt qua nhờ sự thiện, và công b́nh chỉ có thể t́m thấy ngang qua việc bắt chước Thiên Chúa là Cha yêu thương tất cả con cái ḿnh (xem Mt 5, 21-48). Đây chắc chắn là một tiến tŕnh lâu dài, v́ nó giả thiết một sự tiến triển thiêng liêng, một nền giáo dục về những giá trị cao quư và một cái nh́n mới về lịch sử nhân loại. Cũng cần biết từ bỏ thứ b́nh an giả tạo mà những ngẫu tượng thế gian hứa ban, cùng với những nguy hiểm luôn đi kèm với nó. Thứ b́nh an giả tạo này chỉ làm lu mờ lương tâm và đưa người ta đến một lối sống ích kỷ và dửng dưng. Trái lại, khoa sư phạm về ḥa b́nh ám chỉ đến hoạt động, t́nh yêu thương, sự liên đới, ḷng can đảm và sự kiên định.

Chính Đức Giêsu là hiện thân cho tất cả thái độ sống này trong đời sống của Ngài, thậm chí Ngài đă tự hiến ḿnh, đến nỗi từ bỏ chính mạng sống ḿnh (xem Mt 13,39; Lc 17,33; Ga 12,25). Ngài đă hứa với các môn đệ rằng sớm muộn ǵ họ cũng khám phá ra những điều tuyệt diệu mà tôi đă nói ở trên, nghĩa là Thiên Chúa ở trong thế giới và Thiên Chúa của Đức Giêsu là Đấng luôn hiện diện với con người. Ở đây, tôi muốn nhắc lại lời cầu nguyện, lời nguyện xin Thiên Chúa biến chúng ta thành những khí cụ b́nh an của Ngài, để chúng ta có thể mang t́nh yêu đến nơi hận thù, đem t́nh thương đến với người đau khổ, chân lư đức tin vào chốn lỗi lầm. Về phần ḿnh, chúng ta hăy cùng chân phước Gioan 23 cầu xin Thiên Chúa soi sáng cho các vị lănh đạo, để ngoài việc quan tâm đến lợi ích vật chất của dân tộc ḿnh, họ c̣n biết đảm bảo cho người dân món quà quư giá là sự b́nh an, phá vỡ những bức tường chia cắt, đẩy mạnh mối dây yêu thương lẫn nhau, lớn lên trong sự hiểu biết và sẵn sàng thứ tha cho kẻ làm hại ḿnh. Nhờ đó, ngang qua sức mạnh và thần hứng của Thiên Chúa, mọi người dân trên trái đất sẽ kinh nghiệm được t́nh huynh đệ, và sự ḥa b́nh mà họ hằng mong mỏi, sẽ nở hoa và cư ngụ giữa họ.

Với lời nguyện này, tôi muốn bày tỏ niềm hy vọng của ḿnh rằng tất cả mọi người sẽ trở thành người kiến tạo ḥa b́nh đích thực, nhờ đó thành đô của nhân loại sẽ lớn lên trong sự ḥa hợp huynh đệ, trong thịnh vượng và ḥa b́nh.


Từ Vatican 8 tháng 12 năm 2012
Đức Thánh Cha Biển Đức XVI



Nguyễn Minh Triệu sj chuyển ngữ

http://vi.radiovaticana.va/Articolo.asp?c=647740

[1] Xem, Công Đồng Vaticano II, Hiến Chế Mục Vụ Về Giáo Hội Trong Thế Giới Ngày Nay, Gaudium Et Spes, số 1.
[2] Xem Thông điệp Ḥa B́nh Trên Thế Giới (Pacem in Terris), 11 tháng 4 năm 1963: AAS 55(1963), 265-266.

[3] Xem, Ibid.: AAS 55 (1963), 266.

[4] Beneditto XVI, Thông Điệp Đức Ái Trong Chân Lư (29 – 06 -2009), 32: AAS 101 (2009), 666-667.

[5] Xem ibid, 34 và 36: AAS 101 (2009), 668-670 và 671-672.

[6] Đức Gioan Phaolo II, Sứ Điệp Nhân Ngày Ḥa B́nh Thế Giới Năm 1994 (3 tháng 12 năm 1993) AAS 86 (1994), 156-162.

[7]Đức Thánh Cha Biển Đức, Bài Nói trong cuộc gặp với các thành viên chính phủ Lenbanon (15 tháng 9 năm 2012) báo Quan Sát Viên Roma (16-9-2012), trang 7.

[8] Xem Thông điệp Ḥa B́nh Trên Thế Giới (Pacem in Terris), 11 tháng 4 năm 1963: AAS 55(1963), 304.