Tiếp tục các bài giáo lý về Giáo Hội, hôm nay tôi muốn nhìn lên Mẹ Maria như là hình ảnh và là mô phạm của Giáo Hội. Tôi xin trích lại lời diễn tả của Công Đồng Chung Vaticanô II. Hiến Chế Ánh Sáng Muôn Dân viết rằng: "Như Thánh Ambrôsiô đã dạy, Mẹ Thiên Chúa là hình ảnh của Giáo Hội ở lãnh vực đức tin, đức ái và trọn vẹn hiệp nhất với Chúa Kitô" (khoản 63).

1- Chúng ta hãy đầu với khía cạnh đầu tiên, Mẹ Maria là mô phạm của đức tin. Mẹ Maria tiêu biểu như một mô phạm cho đức tin của Giáo Hội ở chỗ nào? Chúng ta hãy nghĩ về Trinh Nữ Maria, một người con gái Do Thái đang hết lòng chờ đợi việc cứu chuộc của dân mình. Thế nhưng, trong tâm can của người con gái Do Thái trẻ trung ấy đã có một bí mật mà ngay cả chính cô cũng chưa biết, đó là theo dự án yêu thương của Thiên Chúa cô đã được ấn định làm Mẹ của Đấng Cứu Chuộc. Vào lúc Truyền Tin, vị Sứ Giả của Thiên Chúa nói cô là "đầy ân phúc" và tỏ cho cô biết ý định ấy. Cô Maria đã trả lời "xin vâng" và từ lúc ấy đức tin của cô Maria có được một ánh sáng mới, ở chỗ, đức tin của cô tập trung vào Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, Đấng mặc lấy xác thịt từ cô và làm trọn các lời hứa hẹn cứu độ. Đức tin của Mẹ Maria là tầm mức viên trọn đức tin của dân Do Thái, của tất cả cuộc hành trình, và tất cả lộ trình của dân tộc đang đợi chờ cứu chuộc này được chất chứa ở nơi cô, và chính ở chỗ này mà cô là mô phạm cho đức tin của Giáo Hội, một Giáo Hội có Chúa Kitô, hiện thân cho tình yêu vô cùng của Thiên Chúa, là tâm điểm của mình.

Mẹ Maria đã sống đức tin này như thế nào? Mẹ đã sống đức tin ở những gì là đơn thường của ngàn việc làm thường nhật cùng với những lo lắng như mọi người mẹ, như lo lương thực, quần áo, chăm sóc nhà cửa.... Chính cuộc sống hằng ngày này của Đức Mẹ đã trở thành như cái cơ sở cho mối liên hệ đặc thù và cuộc đối thoại sâu xa đưoọc bộc lộ giữa Mẹ và Thiên Chúa. Tiếng "xin vâng" của Mẹ, một tiếng xin vâng đã trọn hảo ngay từ đầu, gia tăng cho đến giờ phút Thập Giá. Ở đó, vai trò mẫu thân của Mẹ đã mở ra để ôm lấy hết mọi người chúng ta, cuộc sống của chúng ta, để dẫn dắt chúng ta đến với Con của Mẹ. Mẹ Maria đã liên lỉ sống chìm ngập trong mầu nhiệm Thiên Chúa hóa thân làm người, như là người môn đệ đầu tiên và hoàn hảo nhất của Người, ở chỗ Mẹ chiêm ngắm hết mọi sự nơi tâm hồn của Mẹ trong ánh sáng của Thánh Linh, để nhờ đó Mẹ hiểu và sống trọn ý muốn của Thiên Chúa.

Chúng ta có thể tự vấn xem chúng ta có để cho mình được soi sáng bởi đức tin của Mẹ Maria là Mẹ của chúng ta hay chăng? Hay chúng ta nghĩ về Mẹ như là một ai đó xa cách hoàn toàn khác hẳn với chúng ta? Trong những lúc gian nan khốn kó, thử thách, tối tăm, chúng ta có nhìn lên Mẹ như một mô phạm cho lòng tin tưởng vào Thiên Chúa, Đấng hằng chỉ muốn sự thiện cho chúng ta? Chúng ta hãy nghĩ về điều này như sau: có lẽ tốt cho chúng ta khi chúng ta tái nhận thức được rằng Mẹ Maria là mô phạm và là hình ảnh của Giáo Hội nơi đức tin mà Mẹ có được! 

2- Chúng ta sang khía cạnh thứ hai: Mẹ Maria là mô phạm đức ái. Mẹ Maria là gương mẫu sống động về tình yêu đối với Giáo Hội ở chỗ nào? Chúng ta hãy nghĩ đến thái độ sẵn sàng Mẹ đã tỏ ra đối với người chị họ của Mẹ. Trong việc thăm viếng người chị họ này, Trinh Nữ Maria chẳng những đã cống hiến việc trợ giúp bề ngoài của Mẹ mà còn cống hiến cả Chúa Giêsu nữa, Đấng bấy giờ đang sống trong bụng dạ của Mẹ. Việc mang Chúa Giêsu đến ngôi nhà này tức là việc mang đến đấy niềm vui, một niềm vui trọn vẹn. Bà Elizabeth và ông Zacaria hân hoan trước biến cố thụ thai đường như bất khả ở tầm tuổi của mình, thế nhưng chính con người trẻ Maria mới là người đã cống hiến cho họ niềm vui trọn vẹn, một niềm vui xuất phát từ Chúa Giêsu cũng như từ Thánh Linh, và được thể hiện bởi đức ái nhưng không, bởi việc chia sẻ, trợ giúp và thông cảm nhau.

Đức Mẹ cũng muốn cống hiến đại tặng ân Giêsu cho chúng ta, cho tất cả chúng ta nữa; và cùng với người Mẹ cống hiến cho chúng ta tình yêu của Người, bình an của Người và niềm vui của Người. Về điều này Giáo Hội cũng giống như Mẹ Maria, ở chỗ, Giáo Hội không phải là một tiệm bán đồ, Giáo Hội không phải là một cơ quan về nhân bản, Giáo Hội không phải là một tổ chức ngoài chính quyền (NGO - Non Government Organization). Giáo Hội được sai đến để mang Chúa Kitô và Phúc Âm của Người cho tất cả mọi người. Giáo Hội không cống hiến chính bản thân mình - dù nhỏ hay lớn, dù mạnh hay yếu, Giáo Hội cưu mang Chúa Giêsu và cần phải như Mẹ Maria khi Mẹ đi thăm viếng Bà Elizabeth. Mẹ Maria đã mang gì đến cho bà? Chúa Giêsu. Giáo Hội mang Chúa Giêsu, Đấng là tâm điểm của Giáo Hội, ôm ẵm Chúa Giêsu! vậy theo giả thuyết thì nếu Giáo Hội không mang Chúa Giêsu Giáo Hội sẽ là một Giáo Hội chết. Giáo Hội cần phải mang Chúa Giêsu, mang tình yêu của Chúa Giêsu, mang đức ái của Chúa Giêsu.

Chúng ta đã nói về Mẹ Maria, về Chúa Giêsu. Còn về chúng ta thì sao? Chúng ta có là Giáo Hội hay chăng? Chúng ta đã mang tình yêu nào đến cho người khác? Phải chăng tình yêu của Chúa Giêsu là những gì chia sẻ, là những gì thứ tha, là những gì hỗ trợ, hay là một thứ tình yêu trôi qua, như thứ rượu quá loãng giống như nước lã? Nó có phải là một tình yêu mạnh mẽ, hay là một tình yêu yếu hèn đến độ tùy thuộc vào cảm xúc, đến độ nó tìm cách lấy lại, một tình yêu vụ lợi? Vấn đề nữa là tình yêu vụ lợi có làm cho Chúa Giêsu hài lòng hay chăng? Không, không phải, vì tình yêu cần phải cho đi một cách nhưng không, như của Người. Những mối liên hệ như thế nào ở giáo xứ chúng ta, ở cộng đồng chúng ta? Chúng ta có đối xử với nhau như anh chị em hay chăng? Hay chúng ta phán xét nhau, chúng ta nói xấu nhau, chúng ta chỉ chăm sóc cho mảnh vườn riêng của mình? Hay chúng ta có chăm sóc cho nhau chăng? Đó là những câu hỏi về đức bác ái!

3- Một cách vắn tắt về khía cạnh thứ ba: Mẹ Maria là mô phạm hiệp nhất với Chúa Kitô. Cuộc sống của Trinh Nữ Maria là cuộc sống của một người nữ thuộc dân tộc của Mẹ: Mẹ Maria đã cầu nguyện, Mẹ đã làm việc, Mẹ đã đến hội đường... Thế nhưng mỗi hành động đều được thi hành trong mối hiệp nhất trọn hảo với Chúa Giêsu. Mối hiệp nhất này đạt đến tột độ của nó trên Đồi Canvê: ở đó Mẹ Maria đã liên kết với Người Con bằng cuộc tử đạo của trái tim Mẹ cũng như bằng việc hiến dâng sự sống của Người lên cho Chúa Cha vì phần rỗi của nhân loại. Đức Mẹ đã thông phần vào nỗi đớn đau của Người Con và cùng Người chấp nhận ý muốn của Chúa Cha, bằng việc tuân phục sinh hoa kết trái, mang lại vinh thắng thực sự trên sự dữ và sự chết.

Thực tại mà Mẹ Maria dạy cho chúng ta rất là mỹ lệ đó là luôn luôn hiệp nhất với Chúa Giêsu. Chúng ta có thể tự vấn xem chúng ta có nhớ đến Chúa Giêsu chỉ khi nào chúng ta có vấn đề hay chúng ta cần đến Người, hay mối liên hệ của chúng ta có phải là mối liên hệ liên lỉ, một mối thân hữu sâu xa hay chăng, cho dù có những lúc mối hiệp nhất này đòi chúng ta phải theo Người trên con đường Thập Giá?  

Chúng ta hãy xin Chúa ban cho chúng ta ân sủng của Người, sức mạnh của Người, để nhờ đó mộ phạm của Mẹ Maria, Mẹ của Giáo Hội, được phản ảnh nơi đời sống của chúng ta cũng như nơi đời sống của hết mọi cộng đồng trong giáo hội. Chớ gì được như thế!

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo mạng điện toán toàn cầu của Tòa Thánh