Nhưng tin
có Chúa ngự trên cao.
Là người
ngoại đạo sao lại tin có Chúa ngự trên cao? Ðã tin
Chúa ngự trên cao là có đạo rồi. Nếu tin Chúa ngự
trên cao mà vẫn ngoại đạo chỉ có nghĩa là có đạo mà
không vào đạo thôi.
Nhiều người
có đạo nhưng không vào đạo. Cũng như nhiều người vào
đạo nhưng không có đạo. Thơ Nguyên Sa bảo rằng nắng
Saigon tôi đi mà chợt mát vì em mặc áo lụa Hà Ðông.
Cũng nắng Saigon tôi đi, nhưng sẽ chẳng chợt mát khi
lòng tôi không có áo-lụa-em bay. Áo lụa cũng phơi
bên sân hiên nhà ai. Dưới ngõ trúc cũng là áo lụa ai
đi về. Cũng là áo lụa đó, nhưng vẫn là khác. Phải là
áo-lụa-em bay lòng anh mới chợt mát.
Như thế, xem
ra, cái gần gũi không gian có là gần mà vẫn là xa.
Cái lòng mình chợt mát phải là cái gì thiêng liêng
hơn, nó ở trong hồn ta chứ không ở ngoài ta. Nếu nó
ở ngoài ta thì bất cứ áo lụa nào lòng tôi cũng chợt
mát, bất cứ nắng nào cũng được chứ không phải nắng
Saigon. Cái nắng Saigon, con đường Duy Tân lá đổ,
hàng me già công viên, tự nó chỉ là me, là nắng, là
lá đổ mà thôi cho những ai đi giữa Saigon mà không
có Saigon với áo-lụa-em trong hồn mình. Còn ai có
áo-lụa-em thì nắng là chợt mát, lá đổ là muôn chiều
dư âm. Ðạo cũng thế, chỉ khi nào đạo ở trong tôi mới
là có đạo, mới là “chợt mát”, là ơn cứu độ.
Thủa xưa cũng
đã có một chuyện tình. Ngày đó, sau khi phạm tội,
Ađam cùng Evà đi “trong địa đàng” nhưng vẫn là rũ úa
giữa địa đàng. Như thế, “tôi ở trong địa đàng” vẫn
là thống khổ, chỉ khi “địa đàng ở trong tôi”, lúc đó
tôi mới “có địa đàng”, bấy giờ mới là gió lụa, mới
là nắng hoa, mới là lòng mình chợt mát.
Nói về có đạo
và vào đạo thì Phúc Âm có nhiều biến cố tường thuật
về những người ngoại đạo nhưng lòng họ thì lại có
đạo.
Một người
ngoại đạo
Kết thúc cuộc
đời rao giảng của Chúa là khúc đường vác thập giá
lên Núi Sọ. Nếu Chúa vác không nổi mà chết trên
đường đi thì hành trình cứu chuộc có dang dở không?
Ðó là câu hỏi giả sử mà thôi. Thực tế, hành trình
cứu chuộc đã không dang dở. Chúa đã không kiệt sức
mà chết trên đường đi vì đã có người vác đỡ. Kẻ vác
đỡ thánh giá là ông Simon, người xứ Kyrênê, ông là
một người ngoại giáo (Lc. 23:26).
Một người
ngoại giáo nữa
Trong quãng
đời mục vụ của Chúa, Tin Mừng thánh Matthêu có kể
câu chuyện đức tin của một người như thế này:
Khi Ngài vào
Carphanaum, thì một viên bách quản đến gặp Ngài, van
xin: “Thưa Ngài, tên hầu của tôi nằm liệt bất toại ở
nhà, phải đau đớn dữ dằn.” Ngài nói: “Ta phải đến
chữa nó?” Viên bách quản thưa lại: “Thưa Ngài, tôi
không đáng được Ngài vào mái nhà tôi. Song Ngài hãy
phán một lời mà thôi, thì tên hầu tôi sẽ khỏi, vì
tôi đây tuy là thuộc hạ, thế mà có lính tráng dưới
quyền tôi, tôi bảo người này: “Ði đi!” là nó đi; và
bảo người khác: “Ðến!” là nó đến; tôi bảo tôi tớ của
tôi: “Làm cái này” là nó làm”. Nghe vậy Ðức Kitô
ngạc nhiên và nói với các kẻ theo Ngài: “Quả thật,
Ta bảo các ngươi, ta chưa hề gặp được lòng tin lớn
như thế nơi một người nào trong Israel” (Mt.
8:5-10).
Lại một người
ngoại giáo nữa
Câu chuyện
trên là chứng nhân của niềm tin. Câu chuyện dưới đây
nói về tâm tình biết ơn, cũng lại là một người ngoài.
Nhằm lúc Ngài
vào một làng kia, thì mười người phung hủi đón gặp
Ngài. Ðứng đàng xa, họ gióng tiếng lên mà rằng: “Lạy
Thầy Yêsu, xin thương xót chúng tôi!” Thấy vậy, Ngài
bảo họ: “Hãy đi trình diện với hàng tư tế.” Và xẩy
ra là trong lúc họ đi, thì họ đã được sạch. Một
người trong bọn thấy mình được lành thì quay lại lớn
tiếng tôn vinh Thiên Chúa, và sấp mặt dưới chân Ngài
mà tạ ơn. Người ấy là một người Samari. Ðức Yêsu cất
tiếng nói: “Không phải là cả mười người được sạch cả
sao? Chín người kia đâu? Không thấy họ quay lại mà
chúc vinh Thiên Chúa, trừ có người ngoại bang này?”
(Lc. 17:11-18).
Rồi lại một
người nữa ngoại giáo
Thánh Luca
thuật lại câu chuyện như sau: “Một người ở thành
Yêrusalem xuống Jêrico, giữa đường bị kẻ cướp bóc
lột hết và đánh nhừ tử, đoạn chúng bỏ người ấy nửa
sống nửa chết mà đi. Tình cờ một trưởng tế đi qua
đấy, ông thấy người ấy song tránh một bên mà đi. Lại
có một thầy Lêvi cũng qua lối ấy, thầy thấy người ấy
song cũng tránh một bên mà đi. Một người Samari nọ,
nhân đi đường, cũng đến nơi ấy, thấy thế thì chạnh
lòng thương, tiến lại đổ dầu và rượu, ràng buộc
thương tích người ấy, đoạn vực người ấy lên lừa của
mình mà đưa đến quán trọ, và săn sóc người ấy (Lc.
10:29-37).
Thầy tư tế và
Lêvi chẳng những là người trong đạo mà còn hơn nữa,
họ là kẻ giảng về đạo. Họ ở trong đạo nhưng lại
không có đạo. Kẻ sống đạo lại là người ngoại đạo.
Rồi những
người ngoại giáo nữa
Vào đêm Chúa
sinh ra, trên bầu trời Belem năm ấy có một vì sao lạ.
Cả triều đình và bao nhiêu pho Kinh Thánh, với những
kinh sư chuyên môn cắt nghĩa ngôn sứ, mà họ chẳng
biết gì, họ phải đợi cho tới khi những kẻ ngoại giáo
từ phương xa tới hỏi: Ðấng Cứu Thế đã sinh ra ở đâu?
(Mt. 2:1-12). Trên bầu trời Belem năm ấy, vâng: Con
là người ngoại đạo, nhưng tin có Chúa ngự trên cao.
* * *
Lạy Chúa,
- Nói về niềm
tin thì các môn đệ khẳng định Thầy đâu có sống lại
(Mc. 16:11, Yn. 20:25). Trong khi người có niềm tin
mà tìm hết dòng dõi nhà Israel cũng không thấy lại
là một người bên ngoài.
- Kẻ vác đỡ
thánh giá cho Chúa trên những bước chân xiêu té cuối
đời cũng lại là người ngoại.
- Nói về lòng
biết ơn thì ít quá. Trong cái ít ỏi ấy lại cũng là
một người bên ngoài.
- Nói về lòng
bác ái thương người thì cũng không phải là tư tế hay
các vị chức sắc trong đạo mà lại là người Samari,
một kẻ ngoại giáo.
Băn khoăn một
chút thế nào là “người bên ngoài”, thế nào là “người
bên trong”, thế nào là “ngoại đạo” và “có đạo”, con
thấy một lần Chúa nói: “Ta bảo các ngươi, nhiều kẻ
tự phương Ðông, phương Tây mà đến và được dự tiệc
với Abraham, Isaac và Yacob trong Nước Trời, còn
chính con dân trong Nước lại sẽ bị đuổi ra bên ngoài
tối tăm” (Mt. 8:11-12).
Con không
muốn là con dân trong Nước nhưng bị loại ra ngoài.
Làm kẻ từ mười phương mà được Nước Trời thì vẫn tốt
hơn. Nếu thế thì con phải hiểu ÐẠO là gì. Con phải
băn khoăn thế nào là “vào đạo” và thế nào là “có đạo”.
Trời chiều nay rộng quá, mênh mông như ÐẠO không bến
bờ. ÐẠO mênh mông lắm, làm sao con có thể đem ÐẠO
vào một định nghĩa chật hẹp được. Làm sao con có thể
nhốt ÐẠO vào nhà thờ, vẽ chân dung ÐẠO bằng tờ giấy
rửa tội. Ðã nhiều lần con loại bỏ những ai không
cùng tôn giáo với con là người “ngoại đạo”.
Bỏ cái chật
hẹp của lòng mình, con thấy ý nghĩa lời kinh kia quá
đỗi thênh thang. Nếu những giải mây ngang đời trôi
về vùng trời bao la không biết đâu là bờ bến thì ý
nghĩa của lời kinh ấy cũng mênh mông không biết đâu
là bến bờ. Lời kinh đó là:
Lạy Chúa,
con là người ngoại đạo
Nhưng tin
có Chúa ngự trên cao.
Nguyễn Tầm
Thường