SUY NGUYỆN và SỐNG ĐẠO

Chia sẻ Phụng Vụ Lời Chúa Mùa Chay từ Thứ Ba 14/2 tới Thứ Ba 3/3/2015

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

24/2/2015 (Thứ Ba):  Cầu nguyện là tuân theo Thánh ý Chúa

Phụng vụ lời Chúa của ngày trong tuần Thứ Ba tuần thứ nhất Mùa Chay hôm nay về cốt lõi của việc cầu nguyện đó là tuân theo Thánh ý của Thiên Chúa. 

Trong bài Phúc Âm hôm nay, Thánh ký Mathêu (6:7-15) đã ghi lại giáo huấn của Chúa Giêsu ở Bài Giảng Trên Núi về vấn đề cầu nguyện: trước hết là cách cầu nguyện là "đừng nhiều lời như dân ngoại", sau đó là chính Kinh Lạy Cha, và sau hết là điều kiện để được tha thứ là thứ tha cho nhau, như ý nguyện cầu ở phần hai của Kinh Lạy Cha. 

Thật ra cốt lõi của chung việc cầu nguyện và của riêng Kinh lạy Cha trong bài Phúc Âm hôm nay, đó là nguyện cho "ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời". Bởi vì, chỉ có thế "danh Cha (mới) cả sáng" và "Nước Cha (mới) trị đến". Và để cho "ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời" mà về phần mình, Kitô hữu cũng xin cho mình 3 ý nguyện thích hợp, đó là xin cho bản thân được: 1- "lương thực hằng ngày" là chu toàn ý của Cha theo gương Chúa Giêsu là Đấng lương thực của Người là hoàn thành những gì Cha trao phó (xem Gioan 4:34); 2- "tha nợ" là tội lỗi phảm lại ý muốn của Thiên Chúa, xúc phạm đến lệ luật và tình yêu của Ngài; 3- "cứu khỏi sự dữ" là chiều theo ý riêng mình, là nghe theo ma quỉ, là coi thế gian hơn những gì Chúa muốn.

Mà cho dù con người có làm trái với ý muốn của Thiên Chúa, nhưng họ vẫn không thể nào làm lũng đoạn những dự định bất dịch của Ngài, trái lại Ngài vẫn có thể hoàn thành những gì Ngài muốn, bất chấp con người bất trung, như lịch sử cứu độ của dân do Thái cho thấy, nhờ đó chính con người bất trung vẫn thấy được Ngài thực sự là vị Thiên Chúa chân thật duy nhất và vô cùng khôn ngoan và toàn năng, như bài đọc 1 (Isaia 55:10-11) chứng thực: 

"Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời không trở về trời nếu chưa thấm xuống đất, chưa làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn, thì lời Ta cũng vậy, một khi xuất phát từ miệng Ta, sẽ không trở về với Ta nếu chưa đạt kết quả, chưa thực hiện ý muốn của Ta, chưa chu toàn sứ mạng Ta giao phó".

Trong Mùa Chay, nếu phụng vụ lời Chúa hôm qua liên quan đến bác ái yêu thương thì hôm nay liên quan đến việc cầu nguyện với Chúa, vẫn theo chiều hướng 3 việc chính yếu của Kitô hữu nhất là trong Mùa Chay, được bài phúc âm Thứ Tư Lễ Tro nêu lêu, đó là bố thí, cầu nguyện và chay tịnh. 

25/2/2015 (Thứ Tư): “điềm lạ Giona”

Hôm nay, Thứ Tư trong Tuần I Mùa Chay, Phụng Vụ Lời Chúa có cùng một điểm qui tụ đó là “điềm lạ Giona”.

Ở bài đọc 1 (Giona 3:1-10) “điềm lạ Giona” đó là dân ngoại thành Ninivê vừa nghe thấy tiên tri Giona loan báo: “Còn 40 ngày nữa, Ninivê sẽ bị phá hủy”, họ liền “tin tưởng vào Chúa” cùng nhau ăn năn hoán cải từ vua tới thú: ”không được ăn uống gì… phải mặc áo nhặm… phải cải thiện đời sống, phải bỏ đàng tội lỗi và những điều bất chính đã phạm…”. Bởi đó, “vì họ bỏ đời sống xấu xa, Chúa đã đổi ý phạt họ, và Người không thực hiện điều đó”.

Ở bài Phúc Âm (Luca 11:29-32), “điềm lạ Giona” đó là Chúa Giêsu, như Người phán cùng dân chúng rằng: “Giona đã nên điềm lạ cho dân thành Ninivê thế nào thì Con Người cũng sẽ là điềm lạ cho giòng dõi này như vậy”.

Ở chỗ nào? Nếu không phải ở chỗ Chúa Giêsu sẽ làm cho dân Do Thái tin tưởng, cho dù thành phần dân được Thiên Chúa tuyển chọn này là “dòng giống gian ác… đòi điềm lạ”, không tin vào Người là Đấng Thiên Sai khôn ngoan rao giảng và quyền năng chữa lành còn “hơn Giona nữa”.

Và điềm lạ Người ban cho họ để đáp ứng lòng mong ước của họ đó là "điềm lạ Giona", điềm lạ cho thấy dù vị tiên tri này không muốn làm theo ý Chúa vì thấy Ngài tỏ lòng thương cả dân ngoại (Giona 3:2,3,11), nhưng vẫn không thể nào cản trở được tình yêu vô cùng nhân hậu của Ngài thế nào, thì Ngài cũng thương yêu dân của Ngài như vậy và hơn vậy nữa, nơi Người Con được Ngài sai đến, theo huyết nhục Do Thái, để cứu chuộc chung loài người c ũng như để giải thoát cả dân Ngài cho khỏi ách nộ lệ của tội lỗi và sự chết, bằng cuộc Vượt Qua của Người, như tiên tri Giona ở trong bụng cá 3 ngày mà không chết một cách hết sức lạ lùng vậy. 

26/2/2015 (Thứ Năm): tin tưởng khi cầu nguyện

Phụng vụ Lời Chúa cho Thứ Năm tuần 1 Mùa Chay hôm nay về việc cầu nguyện, một trong 3 việc (cùng với bố thí và chay tịnh) thiết yếu của Kitô hữu, nhất là trong Mùa Chay vì hợp với Mùa Chay, mùa tĩnh lặng nội tâm (cầu nguyện với Thiên Chúa), hãm mình thống hối (chay tịnh nơi bản thân) và lập công đền tội (bố thí cho tha nhân). 

Riêng việc cầu nguyện thì đã được phụng vụ Lời Chúa hôm Thứ Ba tuần này đã nói đến rồi, liên quan tới chính Kinh Lạy Cha, đến cốt lõi của việc cầu nguyện đó là kết hợp với Thánh Ý Chúa. Bởi thế, phụng vụ lời Chúa hôm nay về cầu nguyện nhấn mạnh đến một khía cạnh khác, đó là lòng tin tưởng khi cầu nguyện nơi chủ thể, hay cầu nguyện bằng lòng tin tưởng: "Lạy Chúa là Vua các thần minh và mọi bậc quyền bính, xin ban cho con lòng tin tưởng" (bài đọc 1). 

Đó là lý do, ở bài đọc 1 (Esther 14:1,3-5,12-14), Hoàng Hậu Esther đã khẩn cầu cùng Chúa ra tay cứu dân tộc của bà cho khỏi bị dân ngoại tru diệt với tất cả lòng tin tưởng như sau: "Lạy Chúa con, chỉ mình Chúa là Vua chúng con, xin cứu giúp con đang sống cô độc, ngoài Chúa không có ai khác giúp đỡ con". 

Và ở bài Phúc Âm, chính Chúa Giêsu đã khẳng định: "Hãy xin thì sẽ được, hãy tìm thì sẽ gặp, hãy gõ cửa thì sẽ mở cho". Tại sao? Tại vì lòng Chúa thương yêu, Đấng chỉ muốn tất cả những gì là tốt lành nhất cho con cái của mình, có lợi nhất cho chúng, dù chúng nhiều khi không thấy được như Ngài, thậm chí còn hận Ngài vì không ban cho họ những gì họ muốn theo chủ quan và thiển cận của họ, hoàn toàn bất lợi cho phần rỗi hay thánh thiện của họ. 

Bởi thế, một khi cầu nguyện bằng tất cả lòng tin tưởng, nghĩa là hoàn toàn phó thác vào lòng thương yêu vô cùng khôn ngoan của Chúa thì quả thật xin gì được nấy, vì chỉ xin theo Thánh ý Chúa mà thôi, không ham gì và thích gì ngoài việc biết được ý Chúa và làm theo ý của Ngài: "Nếu các con, dù là kẻ xấu, còn biết lấy của tốt mà cho con cái, thì huống chi Cha của các con, Đấng ở trên trời, sẽ ban những sự lành biết bao cho kẻ cầu khẩn Người!". 

27/2/2015 (Thứ Sáu):  thương cảm hơn là luận phạt

Phụng vụ lời Chúa cho Thứ Sáu tuần 1 Mùa Chay hôm nay nhấn mạnh đến khía cạnh thương cảm hơn là luận phạt. Đó là lý do trong bài đọc 1 (Êzêkiên 18:21-28) mới có câu: "Chúa là Thiên Chúa phán: 'Có phải ta muốn kẻ gian ác phải chết, chớ không muốn nó bỏ đàng tội lỗi và được sống ư?'". Tức là, theo nội dung của toàn bài đọc 1 này, thì "nếu kẻ gian ác bỏ đàng gian ác nó đã đi, và thực thi công bình chính trực, nó sẽ được sống", như dân thành Ninivê trong bài đọc 1 hôm qua. 

Trong bài Phúc Âm của Thánh ký Mathêu (5:20-26), ngay câu đầu tiên "Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: 'Nếu các con không công chính hơn các luật sĩ và biệt phái, thì các con chẳng được vào Nước Trời đâu'". Tại sao? Tại vì chỉ sống theo chữ nghĩa luật lệ chứ không phải tinh thần luật lệ là chính lòng cảm thương, thậm chí cho dù mình là nạn nhân lại đi làm hòa cùng phạm nhân của mình. 

"Nếu con đang dâng của lễ nơi bàn thờ mà sực nhớ người anh em con có điều gì phạm đến con, thì con hãy để của lễ lại trước bàn thờ mà đi làm hòa với người anh em con trước đã, rồi hãy trở lại dâng của lễ" 

Mà nếu còn chấp nhất phạm nhân của mình, thì cho dù chỉ một chút thôi, họ cũng vẫn bị cầm buộc tại chỗ là bản thân mình, không thể vào Nước Trời được: "Ta bảo thật các con biết: 'Con sẽ không thoát khỏi nơi ấy cho đến khi trả hết đồng bạc cuối cùng'". 

Phụng vụ lời Chúa hôm nay và ngày mai đều nói về tinh thần bác ái yêu thương là một trong 3 việc thiết yếu của Kitô hữu, trong đó có cả việc cầu nguyện và chay tịnh là những gì đã được Giáo Hội nhắc nhở và hướng dẫn con cái mình ở những ngày đầu của tuần này và cuối tuần vừa rồi. 

28/2/2015 (Thứ Bảy): hoàn hảo như Cha

Nếu phụng vụ Lời Chúa hôm qua về bác ái yêu thương liên quan đến tầm mức công chính thấp kém của thành phần luệt sĩ và biệt phái thì phụng vụ Lời Chúa cho Thứ Bảy tuần 1 Mùa Chay hôm nay cũng về bác ái yêu thương nhưng liên quan đến chính Thiên Chúa toàn hảo: "Các con hãy nên hoàn hảo như Cha các con trên trời là Đấng hoàn hảo" (Mathêu 5:48 - bài phúc âm).  

Trong bài đọc 1 (Đệ Nhị Luật 26:16-19) cũng thế: "Hôm nay, người đã chọn Chúa làm Thiên Chúa, thì hãy bước đi trong đường lối Người... để ngươi trở thành dân thánh của Chúa là Thiên Chúa ngươi". "Đường lối" của Thiên Chúa đây là gì, như bài đọc 1 cho thấy, là "các lề luật, giới răn và huấn lệnh của Người".

Thế nhưng, cốt lõi của "các lề luật, giới răn và huấn lệnh của Người" và đích điểm của "đường lối" Chúa đây chính là lòng bác ái yêu thương "như Cha trên trời là Đấng trọn lành", qua việc "yêu thương thù địch và làm ơn cho kẻ ghét các con; cầu nguyện cho kẻ bắt bớ và nguyền rủa các con, để như vậy các con nên con cái của Cha các con, Đấng ngự trên trời: Người khiến mặt trời mọc lên cho người lành kẻ dữ, và cho mưa xuống trên người liêm khiết và kẻ bất lương". 

1/3/2015 (Chúa Nhật): hy tế của Người Con Duy Nhất

Hôm nay, Chúa Nhật 2 Mùa Chay Năm B, điểm qui tụ của cả 3 bài đọc trong phụng vụ lời Chúa đều tập trung vào hy tế của Người Con Duy Nhất.

Thật vậy, cho dù bài Phúc Âm được Thánh ký Marco (9:1-9) thuật lại biến cố biến hình trên “núi cao” của Chúa Giêsu, một biến cố hoàn toàn ngược lại với biến cố Người chay tịnh 40 đêm ngày trong hoang địa trong bài Phúc Âm tuần 1 Mùa Chay vừa rồi, nhưng theo chiều hướng của bài đọc 1 (Khởi Nguyên 22:1-2,9a,10-13,15-18) và bài đọc 2 (Roma 8:31b-34) thì cốt lõi của cả 3 bài đọc đều qui về hy tế của Người Con Duy Nhất.

Đúng thế, trong bài Phúc Âm là bài đọc chính yếu, dù ở phần đầu là một Chúa Kitô “biến hình … mặt Người chiếu sáng như mặt trời, áo người trở nên trắng như tuyết”, và ở phần giữa Người được Cha trên trời chứng nhận và tuyên dương: “Đây là Con Ta yêu dấu rất đẹp lòng Ta, các ngươi hãy nghe lời Người”, thế nhưng, ở câu kết thúc của bài Phúc Âm, Người Con đẹp lòng Cha và biến hình rực rỡ rạng ngời này lại là “Con Người từ cõi chết sống lại”, tức là phải chịu khổ nạn và tử giá, mới vượt qua từ cõi chết mà vào sự sống, nhờ đó mới “cho chiên được sự sống và là một sự sống viên mãn hơn” (Gioan 10:10).

Đó là lý do, ở bài đọc 1, sau khi tổ phụ Abraham sẵn sàng tuân theo ý định vô cùng oái oăm nghiệt ngã của một Thiên Chúa hứa ban cho vị  tổ phụ này người con theo lời hứa, một người con là mầm mống của một dân tộc đông như sao trời cát biển (xem Khởi Nguyên 15:1-6), mà lại bắt vị tổ phụ ấy giết chết người con ấy đi “dâng nó làm của lễ toàn thiêu trên núi Ta sẽ chỉ cho ngươi”.

Người con duy nhất của lời hứa này của tổ phụ Abraham là Isaac không phải là hình ảnh của một “Người Con duy nhất đến từ Cha đầy ân sủng và chân lý” (Gioan 1:14) hay sao? Và hy tế  Isaac xâẩ y ra “trên núi Ta sẽ chỉ cho ngươi” đây không ám chỉ đến “núi sọ” Canvê của Con Thiên Chúa sau này hay sao?

Nếu Abraham chỉ có một người con duy nhất theo lời hứa là Isaac cần phải được sát tế đi theo ý muốn của Thiên Chúa thì Chúa Giêsu Kitô cũng là Người Con duy nhất của Ngài là Cha trên trời, Đấng “đã không dung tha chính Con mình, nhưng lại phó nộp Con vì tất cả chúng ta” (Roma 8:32 – bài đọc 2).

Thế nhưng, Thiên Chúa là Cha trên trời không hy sinh Con Một của Ngài một cách vô ích, mà là để cứu chuộc loài tạo vật đã được Ngài ngay từ ban đầu dựng nên theo hình ảnh thần linh của Ngài và tương tự như Ngài (xem Khởi Nguyên 1:26-27), nhờ đó Ngài hoàn tất lời hứa với tổ phụ Abraham, trong bài đọc 1, về một giòng dõi “đông như sao trời cát biển… mọi dân tộc trên mặt đất sẽ được chúc phúc nơi miêu duệ ngươi”, một miêu duệ được Ngài tuyển chọn để tỏ mình ra cho họ mà tột đỉnh mạc khải thần linh của Ngài là “thời điểm viên trọn / ấn định Thiên Chúa đã sai Con của Ngài hạ sinh bởi một người nữ sinh ra theo lề luật để giải cứu những ai lệ thuộc lề luật, hầu chúng ta có được thân phận trở thành những dưỡng tử của” (Galata 4:4).

2/3/2015 (Thứ Hai): vị Thiên Chúa xót thương

Phụng vụ Lời Chúa cho ngày Thứ Hai tuần 2 Mùa Chay hôm nay về tinh thần và thái độ của Kitô hữu nói chung và trong Mùa Chay nói riêng cần phải noi gương bắt chước vị Thiên Chúa xót thương.

Ngay đầu bài Phúc Âm hôm nay (Luca 6:36-38) Giáo Hội đã muốn nhắn nhủ chúng ta qua câu Chúa Giêsu kêu gọi các môn đệ của Người: “Các con hãy ở nhân từ như Cha các con là Đấng nhân từ”. Bằng cách nào và ở chỗ nào? Phần còn lại của bài Phúc Âm hôm nay đã cho thấy những gì Kitô hữu cần phải sống để nhờ đó có thể phản ảnh long nhân hậu từ bi của “Cha các con là Đấng nhân từ”. Đó là “Đừng xét đoán… đừng kết án… Hãy tha thứ… Hãy cho…”.

Trong bài đọc 1 (Daniel 9:4b-10), Tiên Tri Đaniên đã vừa tuyên nhận tội lỗi dân Do Thái đã phạm đến Chúa cùng với khốn khổ họ phải chịu bởi họ phạm đến Chúa là “Đấng giữ lời giao ước và lòng từ bi đối với những ai kính mến Người và tuân giữ những giới răn của Người”.

Cho dù “sự công minh thuộc về Chúa”, Đấng đã để cho thành phần dân bất trung của Ngài “phải chịu hổ mặt như ngày hôm nay… vì tội ác mà họ đã phạm nghịch cùng Chúa”. Thế nhưng, dù sao cuối cùng thì “lòng từ bi và tha thứ thuộc về Chúa là Thiên Chúa chúng con”, nên “Lạy Chúa, xin đừng đối xứ với chúng con như chúng con đáng tội” (Đáp ca).

3/3/2015 (Thứ Ba): vị Thiên Chúa từ bi nhân hậu

Phụng vụ lời Chúa cho ngày Thứ Ba trong tuần 2 Mùa Chay hôm nay vẫn tiếp tục chiều hướng, từ Thứ Năm tuần trước, về vị Thiên Chúa từ bi nhân hậu xót thương, mẫu gương cho Kitô hữu noi theo để sống đời Kitô hữu của mình nói chung và Mùa Chay nói riêng.

Cả hai bài đọc hôm nay đều nhắm đến thành phần đáng thương: Ở bài đọc một là “thành Sôđôma (và) thành Gômôra”, và ở bài Phúc Âm là “các luật sĩ và các người biệt phái”.

Thế nhưng, trong bài đọc 1, “Chúa phán: ‘các ngươi hãy đến và đối chất với Ta: cho dầu tội lỗi các ngươi như mầu đỏ thắm, cũng sẽ trở nên trắng như tuyết, cho dầu đỏ như vải điều, cũng sẽ trở nên trắng như len…”.

Và ở bài Phúc Âm, “Chúa Giêsu phán cùng dân chúng và các môn đệ rằng: ‘Các luật sĩ và các người biệt phái ngồi trên tòa Môsê: vậy những gì họ nói với các ngươi, hãy làm và tuân giữ, nhưng đừng noi theo hành vi của họ, vì họ nói mà không làm…’”.

Như thế có nghĩa là chúng ta vẫn phải tôn trọng con người và quyền bính của thành phần lãnh đạo, nhưng không chấp nhận những việc làm sai trái và gương mù của họ, không được noi gương bắt chước họ, trái lại, phải sống ngược lại, bằng cách, như Chúa Giêsu dạy trong bài phúc âm hôm nay là đừng “tự nhắc mình lên” mà là “tự hạ mình xuống”: “Trong các ngươi ai quyền thế hơn sẽ là người phục vụ các ngươi”. Thiên Chúa “là Cha” xót thương hạ mình xuống mặc lấy thân phận thấp hèn và tội lỗi của con người là mẫu gương vậy.