ĐỜI CẦU NGUYỆN

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

Chương Bảy

CHỚ SA CÁM DỖ

Chi tiết thứ nhất trong câu văn cuối cùng của kinh Chúa Dạy là: “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”

Chính Người, một khi nhập thế, nơi mà “tội lỗi cùng với sự chết đã đột nhập” (Rm 5:12), nơi mà vì thế nó đã “thuộc về Ác thần” (1Gn 5:19) và “không thể nào không có gương mù” (Mt 18:7), cũng “đã chịu thử thách” (DT 2:18). Mà, thử thách đầu tiên

và điển hình của Người khi Người mới xuất đầu lộ diện, đó là lúc Người “được Thần

Linh thúc động đi vào sa mạc bốn mươi ngày, ở đó Người đã bị ma qủi cám dỗ” (Lc 4:1-2).

Nói đến cám dỗ là người ta nghĩ ngay đến ba điều: ma qủi, mưu đồ xấu xa của chúng và sự sa ngã phạm tội mất lòng Chúa của con người.

Cám Dỗ: “ma qủi”.

Phải chăng ma qủi nói chung và Satan nói riêng là tác nhân của tất cả mọi cám dỗ xẩy ra trên đời này?

Thật ra, loài người cũng có thể cám dỗ nhau để làm điều xấu được. Thế nhưng, ngay từ ban đầu, lúc mà loài người còn đang ở trong sự công chính nguyên thủy, chưa biết đến tội lỗi là gì, thì đã có cám dỗ rồi. Do đó, nếu cám dỗ là mưu đồ xấu xa thì, như trái xấu sinh ra bởi cây xấu (x.Mt 7:17), nó chỉ phát xuất từ một nguồn gốc xấu mà thôi. Vậy, nguồn gốc của cám dỗ là gì, nếu không phải là Satan, “tên cám dỗ cả thế gian” (KH

12:9), hắn là kẻ “không có sự thật trong mình. Láo khoét là miệng lưỡi của hắn; hắn là kẻ dối trá và là cha của sự điêu ngoa" (Gn 8:44).

Phần con người, sau khi đã sa ngã rồi, bản tính trở nên hư hoại vì nguyên tội, bấy giờ, từ lòng họ mới phát ra những điều xấu (x.Mt 15:19), những điều chẳng những làm cho chính họ trở nên ô nhơ (x.Mt 15:20), mà còn, một cách khách quan, dù họ không có ý cám dỗ ai, có thể làm hại cho kẻ khác bằng những gương mù của họ. "Thế gian không

thể nào tránh khỏi gương mù" (Mt 18:7) là thế.

Cám Dỗ: “mưu đồ xấu xa”

Phải chăng đã là cám dỗ đều là những mưu đồ xấu xa?

Thật ra, nếu chỉ là một mưu đồ xấu mà thôi, thì chưa chắc đã là cám dỗ, chẳng hạn, mưu đồ hay ý định giết người, trộm cướp, tà dâm v.v. Do đó, một “mưu đồ xấu xa” phải có chủ ý làm cho người khác phạm tội mất lòng Chúa nữa, mới gọi là “cám dỗ”. Không

ai lại nói “cám dỗ” làm điều thiện bao giờ, mà chỉ nói và thường nói “khuyến khích” hay “thúc giục” làm điều thiện mà thôi.

Như thế, cám dỗ có thể hợp bởi ba yếu tố: việc cám dỗ, ý cám dỗ và điều cám dỗ. “Việc cám dỗ” là tác động thực hiện những mưu mô cám dỗ của một chủ thể nào đó, như của ma qủi chẳng hạn. “Ý cám dỗ” là chủ ý làm cho người khác sa ngã phạm tội mất lòng Chúa. Và, “Điều cám dỗ” là những mồi mà kẻ cám dỗ muốn dùng để làm cho đối phương có thể dễ dàng sa ngã phạm tội mất lòng Chúa. Riêng về “điều cám dỗ” này, nhiều khi không hẳn là điều xấu, trái lại, còn là điều tốt nữa là đàng khác. Vấn đề “điều cám dỗ” này liên quan đến phần thứ ba của vấn đề cám dỗ sau đây.

Cám Dỗ: “sa ngã mất lòng Chúa của con người”.

Phải chăng, một khi đã ý thức được sự dữ có thể làm mất lòng Chúa, (tức tội lỗi), do

cám dỗ bày ra cho mình, mà con người vẫn chiều theo hay làm theo nó thì họ đã sa ngã phạm tội mất lòng Chúa? Và, phải chăng, tất cả mọi tội lỗi con người phạm đều do bởi

đã “sa chước cám dỗ”?

Thế nhưng, tội là gì? Nếu không phải là điều làm mất lòng Chúa. Và, phạm tội là gì? Nếu không phải là làm điều mất lòng Chúa. Mà, “điều làm mất lòng Chúa” là gì? Nếu

không phải là điều làm trái với ý muốn của Thiên Chúa.

Vậy, tất cả những gì, dù tốt lành phúc lợi mấy đi nữa, nếu trái với ý của Thiên Chúa muốn cho mình làm, mà mình, dù biết theo lương tâm của mình, cũng không làm theo, thì không phải là mình đã làm mất lòng Ngài hay sao, tức đã phạm tội hay sao?

Điển hình là trường hợp của Đức Maria khi được thiên sứ Gariel truyền tin Ngôi Lời nhập thể. Đặt trường hợp Đức Maria, dù biết được tỏ tường là ý Thiên Chúa muốn Người làm Mẹ Con Một của Ngài, mà Người lại cứ nhất định muốn giữ mình đồng trinh là điều hoàn toàn tốt lành phúc lợi cho Người và đối với Người, thì không phải là Người đã làm mất lòng Chúa hay sao?

Nếu thật sự Đức Maria đã làm mất lòng Chúa như vậy, thì thiên sứ Gariel không phải là kẻ “cám dỗ” Người sa ngã phạm tội, vì cả ý, lẫn việc và sứ điệp của thiên sứ hoàn toàn từ Thiên Chúa mà đến. Tuy thiên sứ không chịu trách nhiệm về việc làm mất

lòng Chúa, giả sử, nếu có của Đức Maria ấy, song, xét cho cùng, Người cũng làm mất lòng Chúa vì bị chính mình cám dỗ theo ý riêng tưởng như tốt nhất của mình. Vậy, nói chung, hễ phạm tội đều là do đã “sa chước cám dỗ”.

Cám Dỗ: “những điều tốt lành phúc lợi”.

Phải chăng “những điều tốt lành phúc lợi” cũng có thể là những “điều cám dỗ” người

ta?

Thực tế cho thấy, ma qủi cũng có thể lợi dụng “những điều tốt lành phúc lợi” để cám

dỗ con người, nhất là những người lành, những người công chính, những người có lương tâm chân thật, những người vốn sợ “sa ngã phạm tội mất lòng Chúa”, miễn là điều đó trở thành mồi ngon để hắn câu được cá người (x.Mt 4:19).

Trường hợp hắn cám dỗ bà Evà đang ở trong tình trạng công chính nguyên thủy, chưa hề biết đến tội lỗi là gì, là một thí dụ điển hình. Mồi ngon mà hắn nhử trước bà Evà là “sẽ được nên giống như Thiên Chúa là Đấng biết lành, biết dữ” (STK 3:5). Thật ra, điều “nên giống như Thiên Chúa là Đấng biết lành, biết dư”, tự bản chất, vốn là điều tốt, chứ không phải là điều xấu gì, điều mà bà Evà đã muốn bằng cách hái và ăn trái cây Chúa cấm. Tuy nhiên, để đạt mục đích tốt ấy, bà Evà đã dùng phương tiện xấu là

ăn cây Chúa cấm, trái với ý muốn của Thiên Chúa, nên đã làm mất lòng Ngài, đúng như mưu mô cám dỗ của Satan.

Cám Dỗ: xẩy ra một cách khách quan.

Phải chăng, vì “những điều tự nhiên tốt lành” có thể là mồi ngon cám dỗ người ta, mà người ta đôi khi vô tình lại trở thành tác nhân cám dỗ nhau một cách oan uổng?

Đó không phải là trường hợp của thánh Phêrô sau khi nghe Chúa Giêsu bắt đầu tiết lộ bí mật về việc Chúa phải chịu tử nạn và phục sinh hay sao (x.Mt 16:21)?

Nội dung câu nói của thánh Phêrô là có ý bênh vực và tỏ ra mến tiếc vị Thày chí tôn của mình: “Thày ơi, việc ấy làm sao lại xẩy ra cho Thày được. Đời nào Thiên Chúa

lại để cho nó xẩy đến cho Thày!” (Mt 16:22). Thế mà, chỉ vì câu nói nhiệt tình này của mình, thánh Phêrô đã bị chính Thày trách mắng thậm tệ: “Satan, hãy xéo khỏi mặt Ta! Ngươi chỉ làm cớ cho Ta vấp phạm. Ngươi chẳng phán đoán theo Thiên Chúa gì

cả, mà chỉ phán đoán toàn là theo loài người thôi” (Mt 16:23).

Qua câu nói này của Chúa Giêsu, khách quan mà xét, tự nó đã có đầy đủ những yếu tố tạo nên “cám dỗ”, đó là: “Satan”, tác nhân cám dỗ; “chỉ làm cớ cho Ta vấp phạm”, mục đích cám dỗ; và, “chẳng phán đoán theo Thiên Chúa”, điều cám dỗ.

Tuy nhiên, vì khuynh hướng “yêu tối tăm hơn ánh sáng” (Gn 3:19) của mình, nhất là vì “bản chất thì yếu nhược” (Mc 14:38) của mình, phải chăng con người cần “tỉnh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ” (Mt 26:41). “Tỉnh thức” để giữ lương tâm chân thật

theo Thần Linh của Thiên Chúa “hướng dẫn vào sự toàn chân” (Gn 16:13), và, “cầu nguyện” để có ơn sức mạnh của Thiên Chúa.

“GIỮ LƯƠNG TÂM CHÂN THẬT”.

Thật vậy, con người sẽ sa ngã một cách dễ dàng, chỉ vì tưởng bở, nhiều khi lại còn tưởng việc làm theo cám dỗ như thế là chân thật, là thiện hảo, là phúc lợi. Đúng

thế, con người chẳng những có lý trí để nhận biết sự chân thiện, nhưng, để khỏi bị lầm lạc và chủ quan theo phán đoán, tình cảm và tư lợi của họ, trong họ còn có cả lương tâm để soi dẫn cho họ biết đâu là những điều chân thiện thực mà họ phải chọn

và theo.

Lương tâm không phải là cây biết lành biết dữ mà Thiên Chúa đã trồng chung với cây sự sống Thánh Sủng ở giữa vườn địa đàng là nhân tính con người khi họ chưa phạm tội hay sao (x.STK 2:9)? Và, cũng không phải hay sao, vì con người đã phạm đến lương tâm, tức đã ăn cây biết lành biết dữ này, mà họ đã phải chết như Thiên Chúa đã báo trước cho con người biết (x.STK 2:17). Như thế, khi con người phạm đến lương tâm của

mình tức là họ đã phạm đến Thiên Chúa, là họ đã làm trái với ý muốn tối cao của Ngài.

Thực ra, với một tâm trí lành mạnh, con người khó mà có thể làm một điều gì trái với lương tâm còn ngay thật và được huấn luyện kỹ lưỡng của mình. Có chăng, vì quá đam mê, một lúc nào đó, con người có thể lấn át lương tâm bằng cách trấn an nó với

những lý lẽ vị kỷ tạm thời, (nhưng chủ quan vẫn cho là chính đáng), của mình, để phạm tội, để thỏa mãn con người tự nhiên của mình, nhưng rồi, sau đó, nếu còn thiện chí, họ vẫn không thể phủ nhận được sự chân thiện của tiếng lương tâm và cũng không thể chối cãi được việc làm gian ác của mình, để rồi đâm ra hối hận và khổ tâm.

Do đó, muốn tránh khỏi lầm lạc mà cám dỗ có thể làm cho mình sa ngã phạm tội mất lòng Chúa, cách thứ nhất là làm sao giữ cho lương tâm của mình luôn chân thật, tức luôn luôn làm theo những gì lương tâm chân thật khuyến dụ. Nếu mục đích của cám dỗ là làm cho con người sa ngã phạm tội mất lòng Chúa, thì mục đích hiện hữu của lương

tâm chân thật nơi con người là làm cho họ nhận biết ý muốn của Ngài để làm đẹp lòng Ngài.

Thế nhưng, dù lương tâm của con người chân thật đến đâu đi nữa, một lúc nào đó, nó vẫn có thể bị lầm lạc và sa ngã phạm tội làm mất lòng Chúa như thường. Còn

lương tâm nào chân thật hơn lương tâm của nguyên tổ loài người khi còn ở trong tình trạng công chính nguyên thủy, chưa biết đến tội lỗi là gì? Thế mà, nguyên tội vẫn xẩy

ra là làm sao!

Lại nữa, dù sau khi sa ngã phạm tội mất lòng Chúa, con người có thực sự ăn năn thống hối đi nữa, không phải vì vậy mà lương tâm của họ có thể trở lại tình trạng trong sáng nguyên thủy. Cho dù lương tâm của con người nhờ họ ăn năn thống hối mà trở lại tình trạng trong sáng nguyên thủy đi nữa, cũng chưa chắc gì nó sẽ không “sa chước cám dỗ” nữa, như đã xẩy ra nơi nguyên tổ của họ.

Phải chăng, đó là lý do phép rửa của Gioan chỉ là “phép rửa thống hối” (TĐCV 13:24), không hoàn toàn và đầy đủ cho việc cứu rỗi con người khỏi quyền lực của Satan là “tên

cám dỗ cả thế gian” (KH 12:9), “tên sát nhân ngay từ ban đầu” (Gn 8:44)? Phải chăng, đó là lý do con người, để được thực sự và hoàn toàn cứu rỗi khỏi làm nô lệ cho Satan, họ phải được Đấng đã tỏ mình ra “để phá hủy công việc của ma qủi” (1Gn 3:8) “rửa

trong Thánh Linh” (Gn 1:33) nữa?

Đúng thế, nếu không ai biết được mình muốn gì bằng chính tâm linh của mình, thì con người cũng không thể nào tự mình hoàn toàn và luôn luôn biết được Thiên Chúa muốn

gì để có thể làm theo ý Ngài, khỏi phải “sa chước cám dỗ”, làm mất lòng Ngài, nếu không có chính Thần Linh của Ngài là Đấng “thấu suốt mọi sự, ngay cả những điều sâu nhiệm của Thiên Chúa” (1Cor 2:10), những điều trổi vượt hơn tư tưởng của loài người

một trời một vực: “Tư tưởng của Ta không phải tư tưởng của các ngươi, đường lối của Ta không phải đường lối của các ngươi. Trời cao hơn đất bao nhiêu, tư tưởng của Ta và đường lối của Ta cũng cao vượt của các ngươi như vậy” (Is 55:8-9).

ƠN SỨC MẠNH CỦA THIÊN CHÚA.

Thực tế cho thấy, cho dù con người biết được đâu là lành và đâu là dữ, thế mà, nhiều khi vẫn không thể tự nhiên mà lánh dữ và làm lành được. Để rồi, một khi biết được việc lành phải làm hay việc dữ phải tránh mà còn làm hay không tránh thì không

phải là con người đã cố tình phạm tội hay sao? “Điều này có nghĩa là mặc dầu tôi muốn làm điều phải, vẫn có một luật gì đó sẵn có trong tôi khiến tôi làm điều sai quấy... Khốn cho thân tôi! Ai có thể cứu tôi thoát khỏi thân xác ở dưới quyền lực sự chết này?” (Rm 7:21,24). Con người cần ơn sức mạnh của Thiên Chúa để khỏi sa chước

cám dỗ là vì thế.

Thêm vào đó, con người còn cần ơn sức mạnh của Thiên Chúa là vì, với bản tính đã bị hư đi theo nguyên tội của mình, cám dỗ còn có thể phát xuất từ chính bản thân của con người. (Nếu con người có thể cám dỗ kẻ khác thì cũng có thể cám dỗ chính mình,

chẳng hạn khi lấy lý đánh lừa lương tâm để thỏa mãn dục vọng).

Phải chăng, đó là lý do Chúa Giêsu đã nói: Nếu mắt hay tay nên dịp tội cho ngươi thì hãy móc nó ra, chặt nó đi...(x.Mt 5:29-30). “Nên dịp tội cho ngươi” là gì, nếu không phải là đồng nghĩa với “nên chước cám dỗ cho ngươi”. “Một khi đam mê thai nghén thì đẻ ra tội lỗi, và khi tội lỗi đã chín mùi thì sinh ra sự chết” (Gia 1:13-15) là vậy.

Con người cần ơn sức mạnh của Thiên Chúa, nhất là vì, tác giả kiêm tác nhân chính yếu của cám dỗ là Satan và ma qủi, với nỗi uất hận trong lòng bởi “đã bị quật nhào xuống đất” (KH 12:13), “mất chỗ trên trời của mình” (KH 12:8), chúng “đã đi giao chiến với những kẻ giữ mệnh lệnh Thiên Chúa và làm chứng cho Chúa Giêsu” (KH 12: 17).  “Như sư tử gầm gừ rình chực để ăn tươi nuốt sống” (1Ph 5:8), hắn sẽ vờn vờn con mồi ngon non yếu của hắn “như sàng gạo” (Lc 22:31) trong tay, loài tạo vật mà hắn đã

giết hại bằng miệng lưỡi “không có sự thật trong mình” (Gn 8:44) của hắn, làm cho cả nòi giống của họ sống trong quay cuồng quằn quại, không biết đâu mà đi, hay có muốn chạy cũng không có sức. Nghĩa là, con người ở dưới nanh vuốt của ma qủi thì sống cũng như chết, mà sự chết về thể xác là tượng trưng và là hậu quả (x.STK 3:19).

Phải, ma qủi đã bắt được con mồi ngon là loài người “ngay từ ban đầu” (Gn 8:44). Và, đây là chiến thuật bắt mồi vô cùng kỳ diệu của nó “là cha sự dối trá” (Gn 8:44).

Chiến thuật này có tất cả là ba mưu chước cám dỗ như sau:

Mưu chước cám dỗ thứ nhất: ma qủi bao giờ cũng thu phục tâm trí con người bằng những gì tưởng như chân thiện nhất hợp với lương tâm của họ. Bởi vì, theo bản chất

tinh khôn của mình, nó biết rằng, con người không bao giờ có thể tự nhiên làm ngược với lương tâm của họ, nếu không có lý lẽ xem ra chân thật và có tính chất thiện hảo.

Mưu chước cám dỗ thứ hai: ma qủi bao giờ cũng thu hút tình cảm con người bằng những gì tưởng như phúc lợi nhất, hợp với sở thích của họ. Bởi vì, cũng với khả năng tinh khôn của mình, nó còn biết rõ rằng, theo tâm lý tự nhiên, con người luôn luôn yêu cái tôi hơn hết và trên hết mọi sự. Do đó, mặc dù nó luôn luôn phải trưng ra trước mặt con người

những gì xem như chân thiện nhất để họ có thể dễ dàng cho phép nó đến gần họ, nhưng, chắc ăn, nó còn phải luôn luôn dọn cho con người những điều có vẻ chân thiện hợp với ý thích và xu hướng của riêng mỗi người nữa. Bởi thế, nếu con người đã để cho nó tiến lại gần mình bằng những lý lẽ có vẻ chân thiện rồi, đến khi thấy những sự chân thiện đó lại có lợi cho mình, bấy giờ, không cần bị ma qủi trực tiếp lôi kéo, họ cũng sẽ tự động tiến lại gần nó và nhắm mắt đi theo nó một cách say mê.

Bình thường, trong con người, có ba điều hợp với bản tính tự nhiên của họ nhất, có thể trở nên nội công cho ma qủi trong việc cám dỗ con người, đó là, “đam mê của xác thịt (tức nhục dục), đam mê của con mắt (tức nhãn dục), và cuộc sống hoang tuồng (tức danh vọng)” (1Gn 2:16). Dục vọng là những ham muốn thỏa mãn nhục thể. Nhãn vọng là những ham muốn đầy đủ vật chất. Và, danh vọng là những ham muốn nổi nang tăm tiếng.

Mưu chước cám dỗ thứ ba: ma qủi bao giờ cũng thỏa mãn con người bằng những gì thích hợp nhất, đúng với trực giác của họ. Ma qủi, dù không có xác thịt như con người, song, cũng vì thế mà tinh khôn hơn con người, nó biết rằng, dù bề trong, con người đã nghe lời nó và chấp nhận nó, dầu sao, bề ngoài, nhất là đối với những con người còn sống theo lương tâm, còn có Ơn Nghĩa Chúa trong mình, còn sợ tội, họ sẽ không dễ dàng từ bỏ mọi sự một lúc để hoàn toàn theo nó. Nên, đối với thành phần này, nó cũng cần phải làm cho họ thấy những chứng cớ cụ thể hay những chứng lý uy tín nữa mới, mới hoàn toàn chiếm được họ.

Điển hình cho ba mưu chước cám dỗ của ma qủi này là trường hợp nó cám dỗ bà Evà trong vườn địa đàng và Chúa Giêsu trong sa mạc.

Ma qủi cám dỗ bà Evà (x.STK 3:1-6):

Trước hết, nó nhắc lại ý hướng có tính cách chân thiện của Thiên Chúa: “Có phải Thiên Chúa đã thực sự cấm các ngươi không được ăn bất cứ cây nào trong vườn chăng?” (STK 3:1). Chứ nó không đột ngột xui bà ăn trái cây Chúa cấm ngay, kẻo bà là người vẫn nhớ lời Thiên Chúa dặn: “Chúng tôi có thể ăn bất cứ cây nào trong vườn, trừ cây ở giữa vườn thì Thiên Chúa đã dặn rằng 'ngươi không được ăn hay sờ đến, kẻo chết” (STK 3:2-3), biết được bộ mặt giả dối đến cám dỗ của nó mà xa tránh nó.

Sau đó, khi đã đến gần được bà Evà, vì bà đã chịu đối thoại với nó, nó bắt đầu dùng

chính những điều chân thiện vừa rồi để tiến sâu vào chính cái tôi của bà: “Các ngươi làm sao mà chết được! Không đâu, Thiên Chúa đã biết rõ rằng, lúc mà các ngươi ăn vào, mắt các ngươi sẽ mở ra, và các ngươi sẽ giống như Thiên Chúa, Đấng biết

lành, biết dữ” (STK 3:4-5).

Phần bà Evà, một đàng vì nghe ma qủi nói những điều chí lý lại hợp với những gì bà vốn xu hướng về, đó là: “muốn nên khôn ngoan” (STK 3:6), đàng khác, bề ngoài,

chính vì sau khi nghe những gì hợp với ý muốn của mình rồi, (trước đó thì không), bà lại “thấy rằng cây ăn ngon và lại đẹp mắt... Nên bà đã hái ít trái mà ăn” (STK 3: 6). Thế là, vì bị lừa, bà Evà đã “sa chước cám dỗ”, làm phản lại ý muốn của Thiên Chúa,

“tự nguyện thực hiện ý muốn của ma qủi” (Gn 8:44).

Ma qủi cám dỗ Chúa Giêsu (x.Mt 4:1-11):

Đối với bà Evà, ma qủi đã nhử hai trong ba miếng mồi một lúc, đúng với tâm lý tự nhiên của bà, đó là nhãn vọng (ham ước đầy đủ) và danh vọng (ham ước nổi nang): nhãn vọng ở chỗ “muốn nên khôn ngoan” và danh vọng ở chỗ “giống như Thiên Chúa”. Còn, đối với Chúa Giêsu, Satan đã nhử Người ba lúc ba miếng mồi khác nhau, đi từ

ngoài vào trong, vì hắn không biết được Người thích gì và cần gì. Miếng mồi thứ nhất hạ đẳng nhất, khêu gợi nhu cầu thỏa mãn ăn uống, vì Người đang đói; miếng mồi thứ

hai, to hơn và ngon hơn, khêu gợi lòng tham muốn đầy đủ những sự thế gian; và, miếng mồi thứ ba, khêu gợi nổi nang trong việc thử thách Thiên Chúa.

Tuy nhiên, trong việc cám dỗ Chúa Giêsu, vì, Satan biết rằng, hắn không thể đến

gần Người được, không dễ gì mà quyến dụ được Người, làm Người chú ý, bằng những

khêu gợi từ từ, như đối với bà Evà. Do đó, hắn đã thực hiện chính sách đốt giai đoạn,

từ thu phục tâm trí, sang thu hút tình cảm, đến thỏa mãn trực giác, cả ba đã gồm lại thành một. Đây là chiến lược đốt giai đoạn của hắn khi cám dỗ Chúa Giêsu mỗi

khi nhử Người một miếng mồi: "Nếu mà (thu phục tâm trí) ..., thì hãy (thu hút tình cảm) ..., bởi vì (thỏa mãn trực giác)".

Đối với Chúa Giêsu, ma qủi đã hoàn toàn bị thảm bại. Tuy nhiên, với những miếng mồi và mưu chước này, chúng có thể dễ dàng làm cho bất cứ một ai, dù là thánh nhân, cũng không thể nào không “sa chước cám dỗ” của nó, nếu không luôn luôn giữ lương tâm chân thật trong Thần Linh của Thiên Chúa, tức luôn luôn tỉnh thức, và không có ơn

trợ lực đặc biệt của Chúa, nhờ việc hằng cầu nguyện.

Điển hình nhất là trường hợp của các thánh tông đồ, những vị đã được chính Chúa Giêsu kén chọn, được sống kề bên Người, nhất là được Người huấn luyện để có thể làm chứng về Người trong vai trò giữ chìa khóa Nước Trời, phần các ngài lại còn thề quyết sống chết với Người nữa (x.Mt 26:35), thế mà, chỉ vì “không tỉnh thức và cầu nguyện” (Mc 14:37), khi Người bị bắt, “tất cả đã bỏ Người mà tẩu thoát” (Mc 14:50).

Bởi thế, khi nguyện với Cha trên trời: “xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, chúng ta cũng có ý nguyện cùng Ngài rằng “xin cho chúng con biết tỉnh thức và cầu

Nguyện” vậy.