|
|
BÀI ĐỌC I: Act 13:14, 43-52
“Đây chúng tôi quay về phía
các dân ngoại” Trong những ngày ấy, Phaolô và Barnaba sang qua Pergê và đến Antiokia xứ Pisiđia; ngày Sabbat, các ngài vào ngồi trong hội đường. Có nhiều người Do Thái và ṭng giáo theo các ngài, được các ngài khuyên bảo bền đỗ trong ơn nghĩa Chúa. Đến ngày Sabbat sau, hầu hết cả thành đều đến nghe lời Thiên Chúa. Các người Do Thái thấy đám đông dân chúng th́ đâm ghen tương, nói lộng ngôn, chống lại các điều Phaolô giảng dạy, Phaolô và Barnaba can đảm nói rằng: “Phải giảng lời Thiên Chúa cho các ngươi trước tiên, nhưng v́ các ngươi từ chối lời Thiên Chúa và tự cho ḿnh không xứng đáng sống đời đời, th́ đây chúng tôi quay về phía các dân ngoại; vả lại Chúa đă truyền lệnh cho chúng tôi rằng: “Ta đă đặt ngươi làm ánh sáng muôn dân, để ngươi nên ơn cứu độ cho đến tận cùng trái đất”. Nghe vậy, các dân ngoại hân hoan ca tụng lời Chúa; những ai được Chúa tiền định hưởng sự sống đời đời th́ tin theo, nên lời Chúa được rao giảng khắp cả vùng. Những người Do Thái xúi giục các phụ nữ khá giả đă ṭng giáo, các thân hào trong thành, bắt bớ Phaolô và Barnaba, rồi trục xuất ra khỏi ranh giới xứ họ. C̣n hai ngài, sau khi phủi bụi chân lại cho họ, hai ngài đi đến Icôniô. C̣n các môn đồ th́ đầy hân hoan và Thánh Thần. Lời của Chúa.
Ta là dân tộc, là đoàn chiên Chúa chăn nuôi. 1. Hăy phụng sự Chúa với niềm vui vẻ; hăy vào trước thiên nhan với ḷng hân hoan khoái trá. 2. Hăy biết rằng Chúa là Thiên Chúa, chính Người đă tạo tác thân ta, và ta thuộc quyền sở hữu của Người, ta là dân tội là đoàn chiên Chúa chăn nuôi. 3. V́ Thiên Chúa, Người thiện hảo, ḷng từ bi Người tồn tại muôn đời và ḷng trung tín Người c̣n tới muôn muôn thế hệ.
“Chiên Con sẽ thống trị họ,
và dẫn họ đến nguồn nước ban sự sống” Tôi là Gioan đă xem thấy một đám đông không thể đếm được, họ thuộc mọi ṇi giống, ḍng họ, dân tộc và tiếng nói, đứng trước ngai vàng và trước Con Chiên, họ mặc áo trắng dài, tay cầm lá vạn tuế. Họ là những người từ đau khổ lớn lao mà đến, họ giặt áo và tẩy nó trắng trong máu Con Chiên. V́ thế, họ ở trước ngai vàng Thiên Chúa, và ngày đêm phụng sự Người trong đền thánh Chúa, Đấng ngự trên ngai vàng đặt ở giữa họ. Họ sẽ không c̣n đói khát; mặt trời và nóng bức sẽ không làm khổ họ, v́ Con Chiên đứng trước ngai vàng sẽ thống trị họ, sẽ dẫn họ đến nguồn nước ban sự sống và Thiên Chúa sẽ lau hết mọi giọt lệ nơi mắt họ.
Lời của Chúa. Alleluia, alleluia. — Chúa phán: “Ta là mục tử tốt lành, Ta biết các chiên Ta, và các chiên Ta biết Ta”. — Alleluia.
“Ta ban cho các chiên Ta
được sống đời đời” Khi ấy, Chúa Giêsu phán rằng: “Chiên Tôi th́ nghe tiếng Tôi, Tôi biết chúng và chúng theo Tôi, Tôi cho chúng được sống đời đời, chúng sẽ không bao giờ hư mất, và không ai có thể cướp được chúng khỏi tay Tôi. Điều mà Cha Tôi ban cho Tôi, th́ cao trọng hơn tất cả, và không ai có thể cướp được khỏi tay Cha Tôi, Tôi và Cha Tôi là một”. Phúc Âm của Chúa.
Chiên hóa sói - dê thành chiên
Như Mùa Vọng có 4 tuần lễ và Mùa Chay có 6 tuần lễ Mùa Phục Sinh gồm có 7 tuần lễ. Mùa Vọng có 4 tuần lễ là khoảng thời gian tiêu biểu cho 4 ngàn năm Cựu Ước trông đợi Chúa Cứu Thế. Mùa Chay có 6 tuần lễ, nói cho chính xác th́ chỉ có hơn 5 tuần lễ, tức có đúng 40 ngày, từ Thứ Tư Lễ Tro tới Chúa Nhật Lễ Lá, một khoảng thời gian đặc biệt tưởng kính 40 ngày Chúa Kitô ăn chay và chịu cám dỗ trong hoang địa. Mùa Phục Sinh có 7 tuần lễ, hay 50 ngày, từ Đại Lễ Chúa Phục Sinh tới Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, cũng gọi là Lễ Ngũ Tuần theo niên lịch phụng vụ Do Thái.
Trong 7 tuần lễ Mùa Phục Sinh, từ Chúa Nhật Thứ Tư trở đi, tuy c̣n trong Mùa Phục Sinh, chúng ta sẽ không c̣n đọc bài Phúc Âm nào về việc Chúa Kitô Phục Sinh hiện ra với các tông đồ nữa, ngoại trừ vào Lễ Chúa Giêsu Thăng Thiên, Thứ Năm trong Tuần Thứ Sáu Mùa Phục Sinh, tức đúng 40 ngày sau khi Người sống lại từ trong kẻ chết. Đó là lư do Giáo Hội chọn bài Phúc Âm theo Thánh Gioan nói đến Mục Tử và chiên. V́ ư nghĩa của bài Phúc Âm liên quan đến vai tṛ mục tử mà Chúa Nhật Thứ Tư Phục Sinh c̣n được gọi là Chúa Nhật Chúa Chiên Lành, như Chúa Nhật Thứ Hai Phục Sinh được gọi là Chúa Nhật Kính Chúa T́nh Thương. Về lư do tại sao c̣n trong Mùa Phục Sinh mà lại đọc các bài Phúc Âm không liên quan ǵ đến việc Chúa Kitô Phục Sinh hiện ra như ba tuần đầu, theo tôi, là v́ chủ đề hay ư nghĩa của cả Mùa Phục Sinh này có thể được tóm gọn trong câu Chúa Kitô tuyên bố được Phúc Âm Thánh Gioan ghi lại ở đoạn 11 câu 25, đó là: “Thày là sự sống lại và là sự sống”.
Bởi thế, không lạ ǵ, nếu theo dơi các bài Phúc Âm liên tục cho lễ hằng ngày trong Mùa Phục Sinh, th́ ngay sau Tuần Bát Nhật Phục Sinh, tức tuần lễ liên quan đến phần đầu của chủ đề này, phần về sự việc “Thày là sự sống lại”, Giáo Hội đă chọn đọc loạt bài Phúc Âm theo Thánh Gioan về thực tại “Thày là sự sống” cho sáu tuần c̣n lại trong Mùa Phục Sinh. Ư nghĩa Lời Chúa trong 6 tuần c̣n lại trong Mùa Phục Sinh này thứ tự cho thấy như sau: tuần thứ hai, về việc cần tái sinh mới được vào Nước Thiên Chúa, nghĩa là mới được sống đời đời; tuần thứ ba, về sự sống đời đời được ban cho thế gian nơi bánh hằng sống bởi trời xuống là huyết nhục Chúa Kitô; tuần thứ bốn, về sự sống đời đời được thông ban cho chiên qua việc tự hiến của vị mục tử nhân lành; tuần thứ năm, về hoa trái sự sống được trổ sinh nhờ t́nh yêu thương huynh đệ và bởi mối hiệp nhất với Chúa Kitô như cành nho dính liên thân nho; tuần thứ sáu, tuần có Lễ Thăng Thiên, về sự sống của Giáo Hội trong Thần Chân Lư là Đấng được sai đến sau khi Chúa Kitô về cùng Cha; sau cùng, tuần thứ bảy, về sự sống đời đời được bắt nguồn từ Mạc Khải Thần Linh là Chúa Kitô và được chăn nuôi bởi vị mục tử tối cao ở nơi con người Phêrô đại diện Chúa Kitô.
Thật vậy, kể từ sau Tuần Bát Nhật Phục Sinh, chúng ta đang cử hành Mầu Nhiệm Chúa Kitô là Sự Sống, điển h́nh là Chúa Nhật Thứ Tư tuần này, với bài Phúc Âm chỉ có 4 câu hết sức ngắn ngủi nhưng đầy ư nghĩa thâm sâu, trong đó có lời Chúa Giêsu minh định: “Tôi cho chúng sự sống đời đời”.
Thành phần được Chúa Kitô ban sự sống đời đời cho đây chính là chiên của Người, như Người xác định ở ngay đầu bài Phúc Âm hôm nay: “Chiên của Tôi th́ nghe tiếng Tôi, Tôi biết chúng và chúng theo Tôi”. Vấn đề được đặt ra ở đây là, nếu tâm lư chung hay đặc tính làm nên thành phần chiên của Chúa Kitô, như Người đă khẳng định, đó là việc chiên nghe tiếng của Người, th́ như vậy chúng ta có thể đi đến hai hệ luận hay kết luận saau đây:
Hệ luận hay kết luận thứ nhất có thể hiểu rằng những ai không nghe tiếng của Người, v́ không muốn nghe hay không có khả năng nghe, th́ không phải là chiên của Người, kể cả kẻ đă thực sự thuộc về đàn chiên Giáo Hội của Người, qua việc họ lănh nhận Bí Tích Rửa Tội đi nữa?
Hệ luận hay kết luận thứ hai là: nếu căn cứ vào cùng nguyên tắc “chiên Tôi th́ nghe tiếng Tôi”, th́ dù chưa thuộc về đàn chiên Giáo Hội của Chúa Kitô, song ai có khả năng hay thiện tâm muốn nghe tiếng của Người, cũng là và đă là chiên của Người rồi, tức cũng được sự sống đời đời, được cứu độ?
Ư nghĩa của bài Phúc Âm hôm nay hoàn toàn ứng nghiệm một cách khít khao với hai bài Phúc Âm của hai tuần trước, tức là bài Phúc Âm về việc Chúa hiện ra với 7 tông đồ ở bờ biển Tibêria mới tuần Thứ Ba vừa rồi, và bài Phúc Âm về việc tông đồ Tôma tuyên xưng “Lạy Chúa tôi, lạy Thiên Chúa tôi” ở tuần Thứ Hai trước đó.
Thật vậy, bài Phúc Âm hôm nay trước hết được ứng nghiệm nơi bài Phúc Âm tuần vừa rồi như thế này. Nếu bài Phúc Âm hôm nay Chúa phán “Chiên Tôi th́ nghe tiếng Tôi”, th́ bài Phúc Âm tuần trước cho thấy, các môn đệ đă nghe lời Chúa bảo “hăy thả lưới bên phải”, dù vào ngay lúc đó các vị chưa thực sự nhận ra “Thày đó”, v́ tự lời của Người có sức tác dụng mănh liệt nơi các vị, như đă làm cho hai môn đệ trên đường đi Emmau nóng lên đang lúc trao đổi với Người mà không biết “Thày đó”. Chưa hết, nếu trong bài Phúc Âm hôm nay Chúa c̣n phán: “Tôi biết chúng và chúng theo Tôi”, th́ bài Phúc Âm tuần trước cũng cho thấy, Chúa Kitô biết các môn đệ của ḿnh đói, chẳng những đă đích thân làm bữa điểm tâm cho các vị sẵn sàng trên bờ, mà c̣n đưa đồ ăn đến mời các vị dùng nữa, và các vị đă theo Người ở chỗ nhận lấy những ǵ Người dọn cho ḿnh và trao cho ḿnh, chứ không từ chối.
Riêng tông đồ Phêrô, Chúa biết ngài hơn ai hết, biết ngài “tinh thần th́ linh hoạt song xác thịt lại yếu nhược” (Mt 26:41), biết ngài đă phũ phàng và trắng trợn chối bỏ Người ba lần, đến nỗi, chính miệng Phêrô đă phải tuyên xưng trước Đấng Phục Sinh: “Thày quá rơ mọi sự”, thế mà, Người vẫn tin tưởng ngài, vẫn kêu gọi ngài “Hăy theo Thày”, và ngài đă thực sự theo Thày đến cùng, trong vai tṛ của một “vị mục tử nhân lành hiến mạng sống v́ chiên” (Jn 10:11), vào năm 67, tại Rôma, Trung Tâm của thế giới Kitô giáo nói chung và của Giáo Hội Công Giáo Rôma nói riêng hiện giờ.
Ngoài ra, bài Phúc Âm hôm nay c̣n ứng nghiệm lời tuyên xưng của tông đồ Tôma ở bài Phúc Âm của tuần Thứ Hai nữa. Nếu tông đồ Tôma đă tuyên xưng Chúa Kitô Phục Sinh là “Chúa”, th́ bài Phúc Âm hôm nay cho thấy Người thực sự là Chúa, khi Người tuyên bố Người có toàn quyền và toàn năng “ban sự sống đời đời cho chúng và không ai cướp chúng khỏi tay Tôi được”. Cũng trong bài Phúc Âm tuần Thứ Hai này, nếu tông đồ Tôma c̣n tuyên xưng Chúa Kitô Phục Sinh là” Thiên Chúa”, th́ bài Phúc Âm hôm nay cho thấy chính Chúa Kitô đă tự nhận bản tính thần linh của ḿnh khi minh nhiên tuyên bố: “Tôi với Cha Tôi là một”.
Căn cứ vào nguyên tắc “chiên Tôi th́ nghe tiếng Tôi”, như vừa được phân tích và nhận định theo ư nghĩa xuôi chiều của các bài phúc âm theo phụng vụ Mùa Phục Sinh trên đây, th́ đă là chiên của Người, như trường hợp các môn đệ, sẽ nghe thấy tiếng Người là chủ chiên của các vị. Chưa hết, nếu theo ư nghĩa ngược chiều, dù chưa chính thức thuộc về đàn chiên Giáo Hội của Chúa Kitô, song ai có khả năng hay có thiện tâm muốn nghe tiếng của Người, cũng là và đă là chiên của Người rồi, tức cũng được hưởng sự sống đời đời, được cứu độ.
Không phải hay sao, trước khi chính thức thuộc về đàn chiên Giáo Hội của Người qua việc lănh nhận Phép Rửa th́ thành phần mà Người tuyên bố với tổng trấn Philatô ở Phúc Âm Thánh Gioan đoạn 18 câu 37: “Ai t́m kiếm chân lư th́ nghe thấy tiếng Tôi”, cũng là, thậm chí, đă là chiên của Người rồi. Bằng không th́ Người đă chẳng tuyên bố trong cùng đoạn 10 của Phúc Âm hôm nay, song ở câu 16 là: “Tôi c̣n những con chiên khác chưa thuộc về đàn này. Tôi cũng chăn dẫn những con chiên này nữa, và chúng sẽ nghe tiếng Tôi”?
Như thế, dù chưa thuộc về đàn chiên của Người, chưa chính thức thuộc về Giáo Hội Người thiết lập như bí tích cứu rỗi muôn dân, thành phần dân ngoại nói chung, tức thành phần không phải là dân Do Thái, bao gồm những kẻ vô đạo, vô thần, tội nhân v.v., cũng đă được Chúa Kitô gọi là “chiên” rồi, và v́ đă là “chiên” của Người nên cả họ nữa cũng được Người âm thầm “chăn đắt” cho tới khi họ nghe thấy tiếng Người một cách nào đó chỉ có Người biết. Đó là lư do Kitô hữu Công Giáo chúng ta đừng có mặc nhiên hay minh nhiên khinh thường bất cứ một ai, dù họ khác niềm tin với ḿnh, hay dù họ có vô thần duy vật đến đâu đi nữa, hoặc họ có tội lỗi xấu xa đến mấy chăng nữa, kẻo thành phần chiên Kitô hữu chúng ta trở thành sói dữ chứ không c̣n là chiên, để rồi, thành phần lạc loài trước mắt sói dữ chúng ta lại trở thành con chiên thứ 100, thành phần chiên được Vị Mục Tử vô cùng nhân lành hân hoan vui mừng vác trên vai. Đó cũng là lư do Công Đồng Vaticanô II, qua Hiến Chế Tín Lư Ánh Sáng Muôn Dân về Giáo Hội, đoạn 16, đă không phủ nhận phần rỗi nơi thành phần thiện tâm ngoài Kitô giáo.
Đúng thế, thân phận chiên Kitô hữu chúng ta hăy coi chừng kẻo chính chúng ta lại tự thay h́nh đổi dạng biến ḿnh trở thành loài sói dữ hay loài dê vô phúc lúc nào không biết, như trường hợp của những người Do Thái vốn là dân của Chúa, là đàn chiên Chúa chăn nuôi, lại bị Chúa tuyên bố phủ nhận trong câu Phúc Âm Thánh Gioan ngay trước đoạn mở đầu bài Phúc Âm hôm nay, đó là câu 26 như sau: “Quí vị không chịu tin v́ quí vị không phải là chiên của Tôi”.
Quả vậy, nếu Kitô hữu chúng ta không chịu tỏ ra ḷng tin tưởng của ḿnh bằng việc tuân giữ lề luật Chúa hay nghe lời Chúa th́ kể như chúng ta không sống thân phận chiên đi theo vị mục tử của ḿnh vậy. Trái lại, thành phần thành tâm t́m Chúa, chắc chắn sẽ gặp được Người, như Người đă khẳng định: “Ai t́m kiếm chân lư sẽ nghe thấy tiếng Tôi”. Điển h́nh như năm trường hợp sau đây.
Thứ nhất là trường hợp của Ba Vương Đạo Sĩ từ Phương Đông xa xôi, không hề biết ǵ về Mạc Khải Thần Linh trong Cựu Ước của người Do Thái, về lời hứa Đấng Cứu Tinh Nhân Trần, song các vị cũng đă đến triều bái “vua dân Do Thái mới sinh” (Mt 2:2), “ở Bêlem xứ Giuđa” (Mt 2:6).
Thứ hai là trường hợp của người đàn bà Samaritanô ngoại lai, sống với sáu đời chồng bất hợp pháp, song vẫn khao khát thứ nước Chúa ban, đến nỗi, chị đă nhận ra Đấng đang nói với chị và làm cho nhiều người khác đến với Người (xem Jn 4:15, 18, 19, 26, 39).
Thứ ba là trường hợp của người đàn bà tội lỗi trong thành, nhưng đă được tha nhiều, v́ nàng đă yêu nhiều, bằng việc lấy nước mắt rửa chân cho Người, lấy tóc mà lau chân Người, rồi hôn chân Người và xức dầu thơm chân Người (xem Lk 7:37, 38, 47, 48).
Thứ bốn là trường hợp của người tử tội bị đóng đanh bên hữu Chúa Giêsu đă được Người hứa cho lên Thiên Đàng v́ anh đă nhận ra Đức Vua của ḿnh và xin Người cho ḿnh được vào Vương Quốc của Người (x Lk 23:40-43).
Thứ năm là trường hợp của đám dân ngoại Rôma, trong đó có viên đại đội trưởng cùng với thuộc hạ của ông, cuối cùng, sau khi thấy cảnh tượng Người chết, đă nhận biết và tuyên xưng rằng: “Quả thực Người này là Con Thiên Chúa!” (Mt 27:34).
Tóm lại, Lời Chúa Giêsu phán “chiên Tôi th́ nghe tiếng Tôi, Tôi biết chúng và chúng theo Tôi” trong Phúc Âm hôm nay nghĩa là, những ai là chiên của Người chắc chắn sẽ nhận ra tiếng của Người, ở chỗ, nhờ Thần Linh của Người tác động vào một lúc nào đó trong đời của họ, họ sẽ nhận ra rằng họ được Thiên Chúa là Cha trên trời biết đến và yêu thương, Đấng đă đến thế gian t́m kiếm họ qua Lời Nhập Thể, để mang họ về với Ngài bằng cuộc Tử Nạn và Phục Sinh của Đấng Thiên Sai là Đức Giêsu Kitô, và chính v́ thế, họ đă hết sức cảm kích trở về với Ngài trong tinh thần và chân lư.
Bài Phúc Âm Chúa Nhật V Phục Sinh Năm C cho chúng ta thâm tín hơn nữa hai câu Thánh Kinh Tân Ước rất quan trọng: Câu thứ nhất của Chúa Giêsu trong Phúc Âm Thánh Gioan ở đoạn 6 câu 37, đó là câu: “Tất cả những ǵ Cha ban cho Tôi sẽ đến với Tôi; và Tôi sẽ không ruồng rẫy những ai đến với Tôi”, và câu thứ hai của Thánh Phaolô trong Thư gửi Giáo Đoàn Rôma ở đoạn 8 câu 29, đó là câu: “Những ai Thiên Chúa đă biết trước th́ Ngài cũng tiền định cho họ được nên giống h́nh ảnh Con của Ngài”.
Phải, thành phần “chiên tôi th́ nghe tiếng Tôi, Tôi biết chúng và chúng theo Tôi” này chính là thành phần đă được Giêsu khẳng định trong bài Phúc Âm hôm nay: “Không ai có thể cướp mất chúng khỏi tay của Tôi được. Cha Tôi th́ trọng hơn tất cả mọi sự, nên không ai có thể cướp chúng khỏi tay Cha Tôi được”.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
|
