Thông Điệp: 

Tôn Sùng Thánh Tâm

(Haurietis Aquas)

             ĐTC Piô XII ban hành ngày 15-5-1956

(Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, dịch từ http://www.vatican.va/holy_father/pius_xii/encyclicals/documents/hf_p-xii_enc_15051956_haurietis-aquas_en.html một số đoạn tiêu biểu sau đây) 

Tôn Sùng Thánh Tâm: Nguồn Mạch

            4.         Tình yêu thần linh phát xuất từ Thánh Linh, Đấng là Tình Yêu Được Ngôi Vị Hoá của cả Chúa Cha và Chúa Con trong cung lòng của Ba Ngôi Cao Cả. Bởi thế, vị Tông Đồ Dân Ngoại, khi âm vang lại những lời của Chúa Giêsu Kitô, rất thích đáng qui việc phú bẩm đức ái vào các linh hồn giáo dân cho Thần Linh Tình Yêu này. "Đức ái của Thiên Chúa được tuôn đổ vào lòng chúng ta bởi Thánh Linh là Đấng được ban cho chúng ta" (Rm. 5:5).

            5.         Qúi huynh khả kính, mối giây nối kết thân tình này, theo Thánh Kinh, hiện hữu giữa đức ái thần linh cần phải bừng lên trong các linh hồn tín hữu và Thánh Linh, rõ ràng tỏ cho tất cả chúng ta thấy rằng, bản chất đích thực của việc tôn sùng Thánh Tâm Chúa Giêsu Kitô. Bởi vì, nếu chúng ta khảo sát về bản chất xứng hợp của nó, thì hết sức hiển nhiên là việc tôn sùng này là một việc đạo đức tuyệt hảo nhất.

            6.         Nó đòi hỏi một sự dứt khoát tuyệt đối và trọn vẹn phó mình và hiến mình cho tình yêu của Đấng Cứu Chuộc Thần Linh. Trái tim thương tích của Đấng Cứu Thế là dấu hiệu sống động và là biểu hiệu của tình yêu ấy. Như thế, lại càng  rõ ràng là, việc tôn sùng này đặc biệt đòi chúng ta phải lấy tình yêu của mình để đền đáp lại cho tình yêu thần linh.

            7.         Thật vậy, nó bắt nguồn từ ngay yếu tính của tình yêu làm cho linh hồn con người hoàn toàn và trọn vẹn thuận phục  luật lệ của Hữu Thể Tối Cao, vì tác động tình yêu của chúng ta lệ thuộc vào ý muốn thần linh, đến nỗi, nó thực sự làm nên một sự hiệp nhất vững vàng như lời Sách Thánh: "Ai gắn bó với Chúa thì nên một tinh thần với Người" (1Cor. 6:17).

Tôn Sùng Thánh Tâm: Lý Do

            26.       Qúi huynh đáng kính, đến đây, qúi huynh thấy rõ là có một lý do lưỡng đôi (tại sao Giáo Hội tôn thờ trái tim của Đấng Cứu Chuộc Thần Linh - đoạn 25). Lý do thứ nhất, cũng là lý do áp dụng cho cả những phần tử rất thánh còn lại của thân thể Chúa Giêsu Kitô, đựa trên giáo huấn nhờ đó chúng ta biết rằng, Trái Tim của Người, như phần thể cao cả nhất của bản tính nhân loại, được hiệp nhất một cách ngôi hiệp với ngôi vị của Lời Thần Linh, bởi thế mà phải được tôn thờ trong cùng một thể thức Giáo Hội tỏ ra trong việc tôn thờ Ngôi Vị của Con Thiên Chúa Nhập Thể. Ở đây chúng ta  bàn đến một vấn đề của đức tin Công Giáo, vì điểm này đã được long trọng tuyên nhận tại Công Đồng Chung Êphêsô và Công Đồng Chung Constantinople II .

            27.       Lý do thứ hai, lý do liên quan đặc biệt đến Trái Tim của Đấng Cứu Chuộc Thần Linh đòi phải tôn thờ một cách đặc biệt, phát xuất từ sự kiện là Trái Tim của Người, hơn tất cả mọi phần thể còn lại của thân thể Người, là một dấu hiệu và biểu hiệu tự nhiên cho tình yêu vô hạn của Người đối với loài người. Vị tiền nhiệm muôn đời đáng nhớ của Ta là Đức Lêô XIII đã viết: "Có một biểu hiệu và một hình ảnh hiển nhiên nơi Thánh Tâm về tình yêu vô cùng của Chúa Giêsu Kitô đánh động chúng ta phải yêu đáp lại" (Thông Điệp Annum Sacrum)

            28.       Sách Thánh rõ ràng là không bao giờ tỏ tường đề cập đến một việc tôn kính đặc biệt đối với trái tim thể lý của Lời Nhập Thể như là biểu hiệu của tình yêu tha thiết nhất của Người. Nếu chúng ta phải  đương nhiên công nhận điều này thì chúng ta không thể nào bỗ ngỡ hay hồ nghi gì về tình yêu thần linh đối với chúng ta là lý do chính yếu cho việc tôn sùng này. Tình yêu này được công bố và ghi đậm nét trong cả Cựu Ước lẫn Tân Ước, bằng những linh ảnh sống động đến nỗi làm cho linh hồn chúng ta hết sức cảm kích. Có những lúc các hình ảnh này được trình bày ở Sách Thánh loan báo về việc Con Thiên Chúa làm người sẽ đến. Bởi thế, chúng có thể được coi như bắt đầu dấu hiệu và biểu hiệu của tình yêu thần linh này, tình yêu bởi Trái Tim rất Thánh và rất Đáng Tôn Thờ của Đấng Cứu Chuộc Thần Linh.

Tôn Sùng Thánh Tâm: Đối Tượng

            44.       Mầu nhiệm Cứu Chuộc thần linh trước hết và trên hết là mầu nhiệm yêu thương, đó là mầu nhiệm của tình yêu chân thực của Chúa Kitô đối với Cha Trên Trời của Người, Đấng mà hiến tế Thánh Giá được dâng lên theo lòng mến yêu tuân phục đã đền bù cho tội lỗi của nhân loại một cách vô cùng dồi dào thoả đáng nhất. "Bằng việc vì yêu mến mà chịu khổ và tuân phục, Chúa Kitô đã hiến dâng cho Thiên Chúa hơn được đòi hỏi để đền bù xúc phạm của cả loài người" (Sum. Theol. 3,q.48, a2). Hơn nữa, đó còn là mầu nhiệm  tình yêu nhân hậu của Ba Ngôi Cao Cả và của Đấng Cứu Chuộc Thần Linh đối với cả loài người. Vì loài người không thể đền bù tội lỗi của mình, mà Chúa Kitô, bằng những của cải dồi dào nơi công nghiệp Người lập được cho chúng ta nhờ việc đổ Máu châu báu của Người, đã có thể phục hồi và hoàn hảo mối giây thân tình giữa Thiên Chúa và loài người đã bị cất đứ, trước tiên, bởi việc sa ngã đáng tiếc của Adong trong vườn Điạ Đường, rồi sau đó, bởi tội lỗi vô vàn của đám dân được tuyển chọn.

            51.       Vì thế, không thể nào còn hồ nghi được là Chúa Giêsu Kitô đã mặc lấy xác thể loài người cũng có tất cả những cảm xúc xứng hợp mà tình yêu chiếm ưu tiên. Cũng không thể nào hồ nghi được là Người có một trái tim thể lý như chúng ta, vì nếu không có cô quan tuyệt vời này thì không có sự sống con người, chứ chưa nói đến những cảm xúc nữa. Đó là lý do trái tim của Chúa Giêsu Kitô, được nên một cách ngôi hiệp với Ngôi Lời Thần Linh, thực sự đập lên nhịp yêu thương cùng những cảm xúc rung động khác nữa, song lại  hoàn toàn hoà hợp với ý muốn nhân loại của Người, một ý muốn đầy tình yêu thần linh, đầy chính tình yêu vô cùng mà Con thông phần với Cha cũng như với Thánh Linh, để không bao giờ có một điều gì phản nghịch hay tương khắc nơi ba thứ tình yêu này (x.St. Thomas Sum. Theol. 3, q.15, a.4' q.18, a.6). 

            63.       Thế nên, trái tim của Lời Nhập Thể đáng được coi là dấu hiệu và là biểu hiệu chính yếu của tình yêu tam diện mà Đấng Cứu Chuộc Thần Linh liên tục yêu mến Chúa Cha Hằng Sống và Toàn Thể loài người. Nó là biểu hiệu cho tình yêu thần linh Người thông phần với Cha và Thánh Linh, song chỉ ở nơi một mình Người, tức nơi Lời nhập Thể, mà nó được tỏ hiện cho chúng ta, qua thân xác nhân loại hữu hạn của Người, vì "nơi Người chứa đựng sự viên trọn của Thiên Chúa một cách hữu hình" (Col. 2:9).

            64.       Ngoài ra, nó còn là biểu hiệu cho một thứ tình yêu thiết tha nhất, được phú bẩm vào linh hồn của Người, thánh hoá ý muốn nhân loại của Chúa Kitô, tình yêu mà tác động của nó được soi dẫn bởi một tầm thức lưỡng diện hoàn hảo nhất, đó là tàm thức hưởng kiến và phú bẩm (x.Sum. Theeol.,3, q.9, a.1-3).

            65.       Sau hết, theo một cách thức trực tiếp và tự nhiên hơn, nó cũng là biểu hiệu cho thứ tình yêu cảm giác, vì thân thể của Chúa Giêsu Kitô được hình thành bởi tác động của Thánh Linh trong cung lòng Trinh Nữ Maria, có một khả năng cảm xúc và nhận thức hoàn hảo nhất, hơn hết mọi thân xác của loài người  (x.Ibid.3, q.33, a.2, ad 3m' q.46, a.6).

Tôn Sùng Thánh Tâm: Bản Chất

            101.     Thế nên, không có gì cản trở chúng ta tôn thờ Trái Tim Rất Rhánh Chúa Giêsu, vì Trái Tim Người tham dự vào và là biểu hiệu tự nhiên cũng như hiển nhiên nhất cho tình yêu vô hạn mà Đấng Cứu Chuộc Thần Linh của chúng ta vẫn còn đang yêu thương loài người. Thật thế, trái tim này, cho dù không còn chịu đựng những bấn loạn trên cuộc đời hữu hạn này nữa, vẫn còn sống động và rung đập. Giờ đây trái tim này được gắn bó không chia lìa với Ngôi Vị của Lời Thần Linh, để rồi nơi nó và nhờ nó mà gắn bó với ý muốn thần linh của Người. 

            102.     Vì Trái Tim Chúa Kitô tràn đầy tình yêu thần linh cũng như nhân loại, và vì Trái Tim Người dồi dào phong phú những kho tàng ân sủng mà Đấng Cứu Chuộc đã lập được bằng cuộc sống và những khổ đau của Người, mà bởi đó Trái Tim Người thực sự là mạch nguồn liên tục của tình yêu mà Thần Linh của Người đổ tràn vào các chi thể thuộc Nhiệm Thể của Người.

            103.     Thế nên, ở một mức độ nào đó, Trái Tim Chúa Cứu Thế diễn tả hình ảnh Ngôi Vị Thần Linh của Lời cũng như bản tính lưỡng diện vừa nhân loại lẫn thần linh của Người. Nơi Trái Tim Người, chúng ta có thể chiêm ngưỡng không những là một biểi hiệu, mà còn thực sự là một tổng hợp cho toàn thể mầu nhiệm cứu rỗi của chúng ta nữa.

            104.     Khi tôn thờ Trái Tim Rất Thánh Chúa Giêsu Kitô chúng ta tôn thờ, nơi Trái Tim ấy và qua Trái Tim ấy, cả tình yêu nhưng không của Lời Thần Linh cũng như tình yêu nhân loại của Người, cùng với những cảm xúc lẫn nhân đức khác của Người. Thực là như vậy, bởi vì, cả hai tình yêu này thúc đẩy Đấng Cứu Chuộc tự hy hiến mình cho chúng ta và cho toàn thể Giáo Hội Hiền Thê của Người...

            109.     Ta nghĩ rằng những phát biểu của Ta, được xác định bởi giáo huấn Phúc Âm, đã làm sáng tỏ là việc tôn sùng này thật ra chẳng là gì khác ngoài việc tôn sùng tình yêu nhân loại cũng như thần linh của Lời Nhập Thể, và tôn sùng tình yêu mà Cha Trên Trời cùng với Thánh Linh đối với con người tội lỗi.

Tôn Sùng Thánh Tâm: Hình Thành

            111.     Thế nên, Ta biết rằng, việc sùng kính mà chúng ta suy tôn tình yêu của Chúa Giêsu Kitô dành cho loài người, qua dấu hiệu cao cả là Trái Tim Bị Thương Tích của Đấng Cứu Chuộc bị đóng đanh trên Thánh Giá, đã chưa bao giờ hoàn toàn bị lòng đạo đức của Kitô hữu lãng quên cả. Tuy nhiên, trong những thời gian gần đây, việc sùng kính này đã được biết đến nhiều hơn và được phổ biến cách lạ lùng khắp Giáo Hội, nhất là sau khi chính Chúa mạc khải mầu nhiệm thần linh này cho riêng một số con cái của Người, thành phần được đặc biệt ban cho dồi dào ân phúc thiêng liêng, trở nên những sứ giả được tuyển chọn để loan truyền việc tôn sùng này. (Phụ chú của người trích dịch: Ở đây ĐTC có thể ngầm nói đến cả chị nữ tu Maria Josefa Menéndez, mà ngài, khi còn là hồng y, trong thơ đề tháng 4-1938,  đã viết cho mẹ bề trên của chị để chúc lành cho cuốn sách "The Way of Divine Love" trong lần xuất bản thứ nhất của nó)

            116.     Ta đề cập đến những tên tuổi tiêu biểu của những người chiếm được một vị trí  đặc biệt trong việc thiết lập cũng như cổ động việc tôn sùng Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu: đó là thánh Bonaventura, thánh Albêtô Cả, thánh Catarina Siena, chân phước Henry Suso, thánh Phêrô Canisiô, thánh Phanxicô Salêsiô, và thánh Gioan Euđê là tác giả soạn ra bộ kinh nguyện phụng vụ đầu tiên để dùng vào việc cử hành tôn kính Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu.

            117.     Được nhiều giám mục Pháp ban phép, lễ trọng này đã được cử hành vào lần đầu tiên ngày 20-10-1672.

            118.     Trong số những người cổ động việc tôn sùng tuyệt hảo này, chiếm chỗ danh dự là thánh nữ Magarita Maria Alacoque. Được lòng nhiệt thành nung nấu và được hỗ trợ bởi vị linh hướng là chân phước Claude de la Colombrère, thánh nữ đã hết sức tiến hành để làm cho việc tôn sùng, không thiếu gì tín hữu hết sức ca tụng, dồi dào phúc lành thiêng liêng này, được thiết lập và, bởi bản chất đặc biệt nơi những tác động yêu mến cũng như đền tạ của nó, được trổi vượt hơn những hình thức đạo đức khác của Kitô hữu.

            119.     Việc ôn lại lịch sử của giai đoạn bắt đầu việc sùng kính Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu đủ cho chúng ta  thêm sự hiểu biết về sự phát triển lạ lùng của việc tôn sùng này, một việc tôn sùng hoàn toàn hợp với bản chất của Kitô giáo, một tôn giáo đích thực là một đạo giáo yêu thương.

Tôn Sùng Thánh Tâm: Thiết Lập

            123.     ... Thánh Bộ Lễ Nghi, trong sắc lệnh đề ngày 25-1-1765, được vị tiền nhiệm của Ta là Đức Clementê XIII phê chuẩn ngày 6-2 cùng năm, đã ban phép cử hành thánh lễ phụng vụ cho các giám mục Ba-Lan cũng như cho Roman Archfraternity of the Sacred Heart.

            125.     Việc chuẩn nhận đầu tiên này được ban phép theo thể thức của một đặc ân và hạn hẹp cho những vùng nào đó thôi. Sau gần một thế kỷ, một chuẩn nhận khác quan trọng hơn được ban cho, với những ngôn từ trịnh trọng. Ta đang nói đến, như Ta đã đề cập trước đây, sắc lệnh của Thánh Bộ Lễ Nghi ban hành ngày 23-8-1856. Qua sắc lệnh này, vị tiền nhiệm của Ta là Đức Piô IX, ưng thuận với những thỉnh cầu của các Giám Mục Pháp quốc cũng như của hầu hết thế giới Công Giáo, đã truyền cho lễ Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu được phổ biến khắp Giáo Hội và phải được cử hành xứng đáng. Tín hữu phải luôn luôn nhớ đến sắc lệnh này, vì, như chúng ta đọc trong phụng vụ của lễ này: "Từ khi việc tôn sùng Rất Thánh Trái Tim Chúa Giêsu, phát xuất như một giòng suối mãnh liệt, đã lan truyền khắp thế giới, tẩy xoá đi mọi chướng ngại trong giòng nước của nó."