Mối lin hệ đặc biệt nơi cuộc sống hn nhn của thnh phần lnh nhận php rửa đối với mầu nhiệm Thin Cha

 

 

Huấn Từ của ĐTC Gioan Phaol II ngy 30/1/2003 với Php Đnh Roma dịp Mở Năm Ti Phn 

 

 

 

C

c năm trước Ti đ ni đến vấn đề lin quan đến kha cạnh tự nhin của đời sống hn nhn, hm nay Ti muốn Qi Chức ch tới mối lin hệ đặc biệt nơi cuộc sống hn nhn của thnh phần lnh nhận php rửa đối với mầu nhiệm Thin Cha, một mối lin hệ m, qua giao ước mới v tối hậu nơi Cha Kit, đ mặc lấy phẩm vị của một b tch.

 

Kha cạnh tự nhin v mối lin hệ với Thin Cha đy khng phải l hai kha cạnh st cnh với nhau, tri lại, chng lin hệ với nhau một cch su xa như l sự thật về con người v l sự thật về Thin Cha. Ti rất tha thiết với đề ti ny: Ti trở lại với n trong lc ny đy cũng l bởi quan điểm về mối hiệp thng của con người với Thin Cha rất hữu ch, thậm ch cần thiết, cho việc lm của cc vị thẩm phn, cc vị biện hộ cũng như cho tất cả những ai lin quan tới luật lệ của Gio Hội.

 

3.         Ci lin hệ giữa tro lưu tục ha v cuộc khủng hoảng đời sống hn nhn gia đnh hẳn nhin đ qu r rng. Cuộc khủng hoảng lin quan đến nghĩa về Thin Cha cũng như nghĩa về thiện c theo lun l đ thnh đạt trong việc lm suy giảm ci quen thuộc đối với những nền tảng của đời sống hn nhn cũng như đời sống gia đnh được bắt nguồn từ hn nhn. Để c thể hiệu nghiệm phục hồi sự thật nơi lnh vực ny, cần phải ti nhận thức chiều kch siu việt được gắn liền với tất cả sự thật về hn nhn v gia đnh, bằng việc thắng vượt hết mọi phn rẽ c khuynh hướng chia la cc kha cạnh trần tục với kha cạnh đạo gio như thể c hai cuộc hn nhn, một cuộc hn nhn trần tục v một cuộc hn nhn linh thnh.

 

Thin Cha đ dựng nn con người giống hnh ảnh Ngi; theo hnh ảnh của mnh Thin Cha đ dựng nn con người; Ngi đ dựng nn họ c nam c nữ (Gn 1:27). Hnh ảnh được Thin Cha được thấy nơi tnh chất lứa đi của con người nam v nữ cũng như nơi mối hiệp thng lin c thể của họ. Đ l l do siu việt tnh đ sẵn c nơi cuộc hiện hữu của đời sống hn nhn ngay từ ban đầu, v n thuộc về đặc th tnh tự nhin giữa người nam v người nữ trong trật tự tạo thnh. Qua trạng thi l một thn thể của mnh (Gn 2:24), con người nam v con người nữ ny, bằng việc tương trợ nhau v sinh sản, tham dự vo một ci g đ linh thnh v đạo nghĩa, như được nhấn mạnh đến trong Thng Điệp Arcanum Divinae Sapientiae của Vị Tiền Nhiệm L XIII của Ti, một văn kiện đề cập đến việc hiểu biết về hn nhn theo những nền văn minh cổ (10 Feb. 1880, Leonis XIII P.M. Acta, vol. II, p. 22). Đối với vấn đề ny, Ngi nhận định rằng hn nhn ngay từ ban đầu đ l hnh ảnh (adumbratio) của Việc Lời Cha Nhập Thể (ibid.). Trong tnh trạng cng chnh nguyn thủy, Adong v Ev đ được hưởng tặng sủng siu nhin. Như thế, trước khi Việc Lời Nhập Thể xẩy ra trong ging lịch sử th sự thnh hảo của việc Lời Nhập Thể ny đ được ban xuống cho nhn loại.

 

4.         Rất tiếc, v cc hậu quả của nguyn tội, những g l bản chất nơi mối lin hệ giữa con người nam v nữ đ đi đến chỗ sống theo đường lối khng hợp với dự n v muốn của Thin Cha, v tnh trạng tch mnh la xa Thin Cha khng thể trnh khỏi ko theo cả một tnh trạng gi trị nhn bản bị hạ gi một cch tương xứng nơi cc mối lin hệ về gia đnh. Thế nhưng, vo lc thời gian nn trọn, chnh Cha Gisu đ phục hồi dự n nguyn thủy của hn nhn (x Mt 19:1-12), nhờ đ, trong tnh trạng của bản tnh được cứu chuộc, mối hiệp nhất giữa con người nam v nữ chẳng những lấy lại được sự thnh thiện ban đầu, m cn được thực sự tham dự vo chnh mầu nhiệm giao ước của Cha Kit với Gio Hội.

 

Bức Thư Thnh Phaol gửi cho tn hữu Ephs đ trực tiếp gắn nối đoạn Sch Sng Thế K ny với mầu nhiệm ấy: V l do ny m người nam la bỏ cha mẹ mnh để gắn b với vợ mnh, v cả hai sẽ nn một xc thịt (Gn 2:24). Đy l một mầu nhiệm cao cả; ti cố ni đến Cha Kit v Gio Hội (Eph 5:31-32). Mối lin hệ nội tại ny nơi đời sống hn nhn được thiết lập từ ban đầu của việc tạo thnh, v mối hiệp nhất của Lời Nhập Thể với Gio Hội được tỏ hiện nơi hiệu quả của mnh bằng quan niệm về b tch. Cng Đồng Chung Vatican II đ diễn tả sự thật của đức tin chng ta ny từ quan điểm của chnh những con người thnh hn: Cc đi phối ngẫu Kit hữu, bởi b tch hn phối, l tiu biểu cho v được tham phần vo mầu nhiệm của mối hiệp nhất v yu thương phong ph giữa Cha Kit v Gio Hội của Người (x Eph 5:32). Bởi thế, cc đi phối ngẫu gip nhau chiếm đạt sự thnh thiện nơi đời sống hn nhn của mnh cũng như bằng việc chấp nhận con ci v gio dục con ci. Nhờ đ, với bậc sống v lối sống của mnh, họ c một tặng n ring nơi Dn Cha (Dogmatic Constitution Lumen gentium, n. 11). Mối lin hệ chặt chẽ giữa lnh vực tự nhin v siu nhin ny, ngay sau đ, đ được Cng Đồng diễn tả cho thấy lin quan đến đời sống gia đnh, một gia đnh khng tch khỏi hn nhn v được thấy như l một thứ gio hội tại gia (ibid.).

 

5.         Đời sống v hnh ảnh Kit hữu tm thấy nơi sự thật ny một nguồn nh sng khn cng. Thật vậy, tnh cch b tch của đời sống hn nhn l cch thức hiệu nghiệm cho việc tm hiểu su xa hơn nữa mầu nhiệm của mối lin hệ giữa bản tnh tự nhin v n sủng. Qua sự kiện hn nhn của thời xưa đ trở thnh dấu hiệu v l dụng cụ cho n sủng của Cha Kit trong thời Tn Ước, người ta thấy được dấu chứng của siu việt tnh nội tại nơi tất cả những g thuộc về hữu thể của con người, nhất l thuộc về mối lin hệ tự nhin theo tnh cch khc biệt song bổ khuyết cho nhau nơi con người nam nữ. Ci con người v thần linh được cấu kết với nhau một cch tuyệt vời.

 

hệ nặng trần tục ngy nay c khuynh hướng xc nhận cc gi trị nhn bản của cơ cấu gia đnh nhưng lại tch những gi trị ny khỏi những gi trị đạo nghĩa v cho rằng chng hon ton biệt lập với Thin Cha. Thực sự bị ảnh hưởng bởi những lối sống rất hay được thấy nơi cc phương tiện truyền thng đại chng, hệ ngy nay đ đặt vấn đề: Tại sao người phối ngẫu ny cứ phải lun lun trung thnh với người phối ngẫu kia?, v vấn nạn ny, trong những lc bị khủng hoảng, đ biến thnh mối ngờ vực về cuộc sống. Những kh khăn trong đời sống hn nhn c thể c những hnh thức khc nhau, thế nhưng, tựu kỳ trung th tất cả đều qui về vấn đề yu thương. Đ l l do, vấn nạn trước c thể được đặt lại thế ny: tại sao bao giờ cũng cần phải yu người phối ngẫu của mnh, ngay cả khi c rất nhiều l do bề ngoi c thể đi đến chỗ bỏ nhau?

 

Nhiều cu trả lời c thể được nu ln; trong số đ, những cu trả lời rất mạnh đ l v thiện ch của con ci cũng như thiện ch của ton thể x hội, thế nhưng, cu trả lời trọng yếu nhất pht xuất từ việc nhn nhận tnh cch khch quan của việc lm vợ chồng l việc được thấy như một mn qu tặng trao cho nhau, một việc được chnh Thin Cha lm cho khả dĩ v bảo ton. Bởi thế, l do tối hậu nơi phận sự trung thnh yu thương khng cn l g khc ngoi ci vốn l nền tảng cho giao ước của Thin Cha đối với con người, đ l việc Thin Cha thủy chung. Để lng c thể trung thnh với người phối ngẫu của mnh, thậm ch ngay cả trong những trường hợp gay cấn nhất, con người cần phải chạy đến với Thin Cha, tin tưởng l mnh sẽ được Ngi hỗ trợ. Ngoi ra, con đường dẫn tới chỗ trung thnh với nhau ny cần đến cnh cửa lng mở ra trước đức i của Cha Kit nữa, một đức i chấp nhận mọi sự, tin tưởng mọi sự, hy vọng mọi sự, chịu đựng mọi sự (1Cor 13:7). Mầu nhiệm cứu chuộc hiện thực nơi hết mọi cuộc sống hn nhn, được thể hiện bằng việc thực sự tham phần vo Thnh Gi của Cha Cứu Thế, bằng việc chấp nhận ci ngược đời của Kit Gio l ci lin kết hạnh phc với việc chịu đựng khổ đau bằng tinh thần đức tin.

 

6.         Từ những nguyn tắc ny, người ta c thể rt ra nhiều thnh quả cụ thể nơi bản chất của cng việc mục vụ, lun l v php l. Ti muốn đề cập đến một t thnh quả lin hệ đặc biệt với hoạt động php l của qu chức.

 

Trước hết, qu chức khng bao giờ được qun rằng mnh nắm trong tay mầu nhiệm cao cả được Thnh Phaol ni đến (x Eph 5:32), cả khi qu chức đối diện với một cuộc hn nhn c tnh cch b tch theo đng nghĩa của n, lẫn trường hợp cuộc hn nhn tự n c tnh chất linh thnh nguyn khởi, tức l được ku gọi để trở thnh một b tch qua việc lnh nhận php rửa của đi phối ngẫu. Việc ch trọng đến tnh cch b tch ny lm nổi bật siu việt tnh nơi phận vụ của qu chức, mối giy thắt cột n với cng cuộc cứu độ. Đ l l do kha cạnh đạo nghĩa phải thấm nhập vo tất cả mọi hoạt động của qu chức. Từ việc thực hiện những nghin cứu khoa học về đời sống hn nhn đến hoạt động hnh sử cng l hằng ngy, sẽ khng cn chỗ đứng trong Gio Hội cho một nhn quan về hn nhn hon ton nhất thời v tục ha nữa, chỉ v ci nhn quan ny khng đng về thần học cũng như về php l.

 

7.         Theo chiều hướng ny, chẳng hạn, cần phải lấy cẩn trọng về trch nhiệm của vị thẩm phn theo khoản Gio Luật 1676 trong việc nng đỡ v tch cực tm cch lm vững chắc v ha giải hn nhn bao nhiu c thể. Về phương diện tự nhin cũng thế, thi độ nng đỡ cuộc sống hn nhn v gia đnh phải được ưu tin trước khi tiến đến php đnh. Việc mục vụ cần phải từ từ gip soi sng cho lương tm con người về sự thật lin quan đến phận sự trổi vượt của lng trung thnh l những g được trnh by một cch thu ht v thuận lợi. Trong việc hoạt động để tiến tới chỗ tch cực thắng vượt được những xung khắc về hn nhn, cũng như trong việc trợ gip tn hữu đang ở vo trường hợp hn nhn bất bnh thường, cần phải tạo nn một sự hợp tc bao gồm hết mọi người trong gio hội: như cả cc vị mục tử, chuyn vin luật php, chuyn gia về cc khoa tm l v tm thần, thnh phần gio dn, nhất l những ai đ lập gia đnh v c kinh nghiệm sống. Tất cả cần phải nhớ rằng họ đang đối diện với một thực tại linh thnh cũng như với một vấn đề động chạm đến phần rỗi cc linh hồn.

 

8.         Tầm quan trọng của tnh cch b tch nơi hn nhn, v nhu cầu cần phải c đức tin để nhận biết v sống trọn vẹn chiều kch ny, c thể tạo nn một số hiểu lầm, hoặc lin quan tới việc cho php cử hnh hn nhn hay lin quan tới những phn quyết về tnh cch hiệu thnh của hn nhn. Gio Hội khng từ chối cho php cử hnh một cuộc hn nhn đối với những ai c đủ điều kiện, cho d họ chưa hon ton về quan điểm siu nhin, miễn l con người ny c hướng đng đắn trong việc lập gia đnh theo bản chất tự nhin của hn nhn. Thật vậy, song song với cuộc hn nhn theo tự nhin, người ta khng thể ni đến một kiểu mẫu khc theo hn nhn Kit Gio với những đi hỏi siu nhin chuyn biệt.

 

Khng được gạt bỏ sự thật ny trong việc xc định những ranh giới về vần đề khng bao gồm tnh cch b tch (x canon. 1101.2) cũng như về  việc xc định xem c g lầm lỗi nơi tnh cch hiệu thnh b tch (x can. 1099) như những l do c thể hủy hn. Trong cả hai trường hợp ấy, cần phải nhớ rằng, thi độ của những ai lập gia đnh khng để tới chiều kch siu nhin của hn nhn c thể cho hủy hn v khng thnh, chỉ khi no n tc hại tới tnh cch thnh hiệu của n ở lnh vực tự nhin l lnh vực cho thấy dấu hiệu của b tch hn nhn. Gio Hội Cng Gio bao giờ cũng cng nhận những cuộc hn nhn giữa thnh phần khng lnh nhận php rửa như l một b tch Kit Gio qua việc rửa tội của đi phối ngẫu, Gio Hội cũng khng đặt vấn đề về sự thnh hiệu của cuộc hn nhn giữa một người Cng Gio với một người chưa chiụ php rửa tội, nếu n được cử hnh với php chuẩn cần thiết.

 

aminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, dịch từ ti liệu của Ta Thnh được Zenit phổ biến ngy 14/2/2003)