Chia Sẻ Phụng Vụ Lời Chúa Tuần XXVII Thường Niên Năm A và Chẵn 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

Chúa Nhật

 

 

Phụng Vụ Lời Chúa

Bài Ðọc I: Is 5, 1-7

"Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel".

Trích sách Tiên tri Isaia.

Tôi sẽ ca tặng người yêu bài hát của cô bác tôi về vườn nho.

Người tôi yêu có một vườn nho trên đồi xinh tươi. Người rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn, và trông mong nó sinh quả nho, nhưng nó lại sinh toàn nho dại.

Vậy giờ đây, hỡi dân cư Giêrusalem và người Giuđa, hãy luận xét giữa ta và vườn nho ta. Nào còn việc gì phải làm cho vườn nho ta mà ta đã không làm? Sao ta trông mong nó sinh quả nho, mà nó lại sinh quả nho dại!

Giờ đây ta tỏ bày cho các ngươi biết ta sẽ làm gì đối với vườn nho ta: Ta sẽ phá hàng rào, để nó bị tàn phá, sẽ phá tường để nó phải bị giầy đạp. Ta sẽ bỏ nó hoang vu, không cắt tỉa, không vun xới; gai góc sẽ mọc lên, và ta sẽ khiến mây không mưa xuống trên nó. Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel, và người Giuđa là chồi cây Chúa vui thích. Ta trông mong nó thực hành điều chính trực, nhưng đây toàn sự gian ác. Ta trông mong nó thực hành đức công bình, nhưng đây toàn là tiếng kêu oan.

Ðó là lời Chúa.

 

Ðáp Ca: Tv 79, 9 và 12. 13-14. 15-16. 19-20

Ðáp: Vườn nho của Chúa là nhà Israel (c. Is 5, 7a).

Xướng: 1) Từ Ai-cập Chúa đã mang về một gốc nho. Chúa đã đuổi chư dân đi để ương trồng nó. Nó vươn ngành ra cho tới nơi biển cả, vươn chồi non cho tới chỗ đại giang. - Ðáp.

2) Tại sao Ngài phá vỡ hàng rào, để bao khách qua đường đều lảy hái nó, để lợn rừng xông ra tàn phá, và muông thú ngoài đồng dùng nó làm cỏ nuôi thân? - Ðáp.

3) Lạy Chúa thiên binh, xin thương trở lại; từ trời cao xin nhìn coi và thăm viếng vườn nho này. Xin bảo vệ vườn nho mà tay hữu Ngài đã cấy, bảo vệ ngành nho mà Ngài đã củng cố cho mình. - Ðáp.

4) Chúng con sẽ không còn rời xa Chúa nữa. Chúa cho chúng con được sống, và chúng con ca tụng danh Ngài. Lạy Chúa thiên binh, xin cho chúng con được phục hồi, xin tỏ thiên nhan hiền từ Chúa ra, hầu cho chúng con được ơn cứu sống. - Ðáp.

 

Bài Ðọc II: Pl 4, 6-9

"Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em".

Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Philipphê.

Anh em thân mến, anh em đừng lo lắng gì hết, nhưng trong khi cầu nguyện, anh em hãy trình bày những ước vọng lên cùng Chúa, bằng kinh nguyện và lời cầu xin đi đôi với lời cảm tạ. Và bình an của Thiên Chúa vượt mọi trí hiểu, sẽ giữ gìn lòng trí anh em trong Chúa Giêsu Kitô.

Vả lại, hỡi anh em, những gì là chân thật, trong sạch, công chính, là thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp đáng khen, thì anh em hãy tưởng nghĩ những sự ấy. Những điều anh em đã học biết, đã lãnh nhận, đã nghe và đã thấy nơi tôi, anh em hãy đem những điều đó ra thực hành, thì Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em.

Ðó là lời Chúa.

 

Alleluia: Ga 14, 5

Alleluia, alleluia! - Chúa phán: "Thầy là đường, là sự thật và là sự sống, không ai đến được với Cha mà không qua Thầy. - Alleluia.

 

Phúc Âm: Mt 21, 33-43

"Ông sẽ cho người khác thuê vườn nho".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: "Các ông hãy nghe dụ ngôn này: Có ông chủ nhà kia trồng được một vườn nho. Ông rào dậu chung quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh, đoạn ông cho tá điền thuê, rồi đi phương xa. Ðến mùa nho, ông sai đầy tớ đến nhà tá điền để thu phần hoa lợi. Nhưng những người làm vườn nho bắt các đầy tớ ông: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác. Chủ lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước, nhưng họ cũng xử với chúng như vậy. Sau cùng chủ sai chính con trai mình đến với họ, vì nghĩ rằng: Họ sẽ kính nể con trai mình. Nhưng bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ liền bảo nhau: "Ðứa con thừa tự kia rồi, nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó". Rồi họ bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết. Vậy khi chủ về, ông sẽ xử trí với bọn họ thế nào?" Các ông trả lời, "Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó, và sẽ cho người khác thuê vườn nho để cứ mùa nộp phần hoa lợi".

Chúa Giêsu phán: "Các ông chưa bao giờ đọc thấy trong Kinh Thánh: "Chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc. Ðó là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta!" Bởi vậy, Tôi bảo các ông: Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái".

Ðó là lời Chúa.

 

Suy Nghiệm Lời Chúa

 

 

Thiên Chúa dại mà khôn - con người khôn mà dại

 

 

 

Nếu đọc bài Phúc Âm của Chúa Nhật XXV và XXVI Thường Niên Năm A chúng ta còn thấy Thiên Chúa còn có lý hay chí lý, ở chỗ trả công cho thợ thuê làm vườn nho chẳng những theo công bằng mà còn theo lòng quảng đại của mình, và ở chỗ những ai tội lỗi ăn năn trở lại đáng được thương xót hơn những kẻ tự cho mình là công chính, thì đọc bài Phúc Âm Chúa Nhật XXVII Thường Niên Năm A hôm nay chúng ta thấy ông chủ vườn nho, (vẫn cứ vườn nho ở cả 3 bài Phúc Âm cho 3 Chúa Nhật liền: XXV, XXVI và XXVII, rồi cũng cùng một thành phần được Chúa Giêsu nói với là "các trưởng tế và các kỳ lão trong dân"), hình như "bất thường" làm sao rồi ấy.  

 

Đúng thế, theo tự nhiên, ai trong chúng ta biết là nguy hiểm mà còn dám xông vào làm, nhào vào chỗ chết hay chăng, nếu không phải là liều lĩnh, mà nếu đã biết chắc rằng thế nào cũng thất bại và bị hại mà còn cứ nhất định liều mạng cho đến cùng thì thật là khùng điên chứ không phải là khờ khạo dại dột nữa. Không phải hay sao trong trường hợp của "ông chủ nhà kia trồng được một vườn nho". Ở chỗ nào?  

 

Ở chỗ, ông đã "sai đầy tớ đến nhà tá điền để thu phần hoa lợi", và sau hai phái đoàn đầy tớ của ông (ám chỉ các vị tiên tri trong Cựu Ước) được ông sai đến đều bị "những người làm vườn nho bắt: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác", ông lại càng như điên lên, bất chấp nguy hiểm, bất chấp của quí nhất của mình là chính đứa con duy nhất của mình, (ám chỉ Lời Nhập Thể là Chúa Giêsu Kitô), cứ sai đến cho bọn làm vườn nho hung dữ này (ám chỉ thành phần "các trưởng tế và các kỳ lão trong dân" thuộc Hội Đồng Đầu Mục Do Thái) ăn tươi nuốt sống, chẳng khác gì như "Thiên Chúa đã không dung tha cho Con Một của Ngài, một đã phó nộp Người vì tất cả chúng ta" (Roma 8:32).  

 

Tuy nhiên, ở đây và chính ở đây chúng ta mới thấy được Lòng Thương Xót Chúa là gì và ra sao! Lòng Thương Xót Chúa là bất chấp tất cả sự dữ để có thể biến sự dữ thành sự lành, ở chỗ, như chính Chúa Giêsu đã khẳng định ở cuối bài Phúc Âm hôm nay: "Chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc. Ðó là việc Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta!" Nghĩa là chính bọn thợ làm vườn nho hung ác này đã không ngờ rơi vào bàn tay quan phòng thần linh của Thiên Chúa, Đấng hoàn toàn không hề đụng đến tự do của họ, không hề ngăn cản tự do của họ, hoàn toàn để họ có cơ hội để thực hiện ý nghĩ khôn ngoan nhất của họ: "Ðứa con thừa tự kia rồi, nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó".  

 

Thế mà Đấng làm chủ lịch sử loài người như Ngài vẫn thực hiện được dự án thần linh cứu độ vô cùng khôn ngoan và toàn thiện của Ngài nơi Con của Ngài là Lời Nhập Thể, Đấng đã chẳng những hoàn tất sứ vụ Thiên Sai của Người đối với dân Do Thái theo huyết nhục trần gian của Người, mà còn, đối với toàn thể loài người tội lỗi, hiện thực vai trò Cứu Thế của Người theo nhân tính Người mặc lấy, đúng như lời Ngài đã tự hứa với hai nguyên tổ ngay sau nguyên tội (xem Khởi Nguyên 3:15).  

 

Thật vậy, nếu "vườn nho của Chúa là nhà Israel", đúng như câu họa của bài Đáp Ca hôm nay, thì quả thật Thiên Chúa đã quá ư là chăm sóc cho dân Do Thái được Ngài nhưng không tuyển chọn qua Tổ Phụ Abraham của họ. Đến độ, như Ngài đã đặt vấn đề trong Bài Đọc một hôm nay qua miệng của tiên tri Isaia rằng: "Nào còn việc gì phải làm cho vườn nho ta mà ta đã không làm?" Nào là "rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn", để làm gì, nếu không phải để "trông mong nó sinh quả nho", "nhưng nó lại sinh toàn nho dại", đó là những tội ngoại tình (bỏ vị Thiên Chúa chân thật của mình mà đi) tôn thờ các ngẫu tượng do họ tạo ra (điển hình là bò vàng trong sa mạc) và tà thần của dân ngoại (như thời Vua Solomon chiều theo 700 thê và 300 thiếp của vua). 

 

Chính trong tình trạng phải hứng chịu hậu quả do chính mình gây ra như thế, đến độ họ dám trêu ngươi chọc giận Thiên Chúa khiến Ngài phải ra tay, như Ngài đã phán trong Bài Đọc 1 hôm nay: "Ta sẽ phá hàng rào, để nó bị tàn phá, sẽ phá tường để nó phải bị giầy đạp. Ta sẽ bỏ nó hoang vu, không cắt tỉa, không vun xới; gai góc sẽ mọc lên, và ta sẽ khiến mây không mưa xuống trên nó", để nhờ đó giúp cho họ nghĩ lại mà trở về với Ngài, như tâm tình của chính Thánh Vịnh 79 ở Bài Đáp Ca hôm nay: 

 

1) Từ Ai-cập Chúa đã mang về một gốc nho. Chúa đã đuổi chư dân đi để ương trồng nó. Nó vươn ngành ra cho tới nơi biển cả, vươn chồi non cho tới chỗ đại giang.

2) Tại sao Ngài phá vỡ hàng rào, để bao khách qua đường đều lảy hái nó, để lợn rừng xông ra tàn phá, và muông thú ngoài đồng dùng nó làm cỏ nuôi thân?

3) Lạy Chúa thiên binh, xin thương trở lại; từ trời cao xin nhìn coi và thăm viếng vườn nho này. Xin bảo vệ vườn nho mà tay hữu Ngài đã cấy, bảo vệ ngành nho mà Ngài đã củng cố cho mình.

4) Chúng con sẽ không còn rời xa Chúa nữa. Chúa cho chúng con được sống, và chúng con ca tụng danh Ngài. Lạy Chúa thiên binh, xin cho chúng con được phục hồi, xin tỏ thiên nhan hiền từ Chúa ra, hầu cho chúng con được ơn cứu sống.  

 

Theo Bài Phúc Âm hôm nay Thiên Chúa là chủ vườn nho "rào dậu chung quanh (ám chỉ các lề luật của Ngài), đào hầm ép rượu (ám chỉ thử thách đức tin Ngài gửi đến) và xây tháp canh (ám chỉ Đền Thờ là nơi Chúa ngự giữa dân Ngài), đoạn ông cho tá điền thuê (ám chỉ thành phần lãnh đạo dân Chúa nói chung), rồi đi phương xa (ám chỉ tin tưởng vào thành phần tá điền được Ngài chọn lựa và ủy thác cho nhiệm vụ canh tác vườn nho dân Ngài)".  

 

Thế nhưng, lòng tin tưởng của chủ vườn nho vào đám tá điền là thành phần "các trưởng tế và các kỳ lão" được Chúa Giêsu đang nói tới và nhắm tới đây đã bị phản bội bởi thái độ lộng hành phản loạn theo lòng tham lam của họ: "Ðứa con thừa tự kia rồi, nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó" mà họ đã "bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết". Đúng như những gì đã xẩy ra với chính bản thân Con Thiên Chúa làm người sau này khi Người bị thuộc hạ của Hội Đồng Đầu Mục Do Thái sai đến bắt Người từ Vườn Cây Dầu để giải ra khỏi khu vườn này đến cho các vị để bị các vị lên án tử cho Người và dùng tay dân ngoại Roma để đóng đanh Người vào thập tự giá trên Đồi Canvê:   

 

Hành động tìm bắt và sát hại Người Con duy nhất của ông chủ vườn nho là Vị Thiên Chúa chân thật duy nhất của họ chỉ vì lòng tham của họ muốn "chiếm lấy gia tài của đứa con thừa tự", ở chỗ Hội Đồng Đầu Mục Do Thái bấy giờ, qua thượng tế Caipha, đã nhân danh Thiên Chúa để khủng bố Con của Ngài: "Nhân danh Thiên Chúa Ta truyền cho ngươi phải nói ngươi có phải nói cho chúng ta biết: ngươi có phải là Ðấng Kitô Con Thiên Chúa không?" (Mathêu 26:63). 

 

Quả đã hoàn toàn ứng nghiệm đúng như lời Chúa Giêsu đã báo trước cho họ là "Tôi ra đi, quí vị sẽ tìm Tôi nhưng quí vị sẽ chết trong tội lỗi của quí vị. Nơi Tôi đi quí vị không thể nào đến được (Chúa có ý nói họ sẽ không thể nào hiểu được, không thể nào chấp nhận Đấng Thiên Sai cứu được người khác mà không thể tự cứu lấy bản thân mình). Quí vị sẽ chết trong tội lỗi của mình nếu quí vị không tin vào Tôi" (Gioan 8:21,24). 

 

"Ðức Giêsu trả lời: 'Chính ngài nói đó. Hơn nữa, tôi nói cho các ông hay: từ nay, các ông sẽ thấy Con Người ngự bên hữu Ðấng Toàn Năng và ngự giá mây trời mà đến'. Bấy giờ vị thượng tế liền xé áo mình ra và nói: 'Hắn nói phạm thượng! Chúng ta cần gì nhân chứng nữa? Ðấy, quý vị vừa nghe hắn nói phạm đến Thiên Chúa, quý vị nghĩ sao?' Họ liền đáp: 'Hắn đáng chết!'" (Mathêu 26:64-66) 

 

Họ có ngờ đâu "chính viên đá bọn thợ loại ra, đã trở nên viên đá góc", ở chỗ, chính biến cố Người bị họ sát hại vì Thánh Danh Thiên Chúa, bởi họ cho rằng họ không giết một "Đấng Thiên Sai, Con Thiên Chúa hằng sống" (Mathêu 16:16), mà họ chỉ giết một con người thuần túy mà dám cả gan "phạm thượng": "Ngài chỉ là một con người lại cho mình ngang hàng với Thiên Chúa" (Gioan 10:33).  

 

Tất cả Lịch Sử Cứu Độ nơi Dân Do Thái nhờ đó đã đạt tới tột đỉnh nơi Chúa Kitô Vượt Qua vào "thời điểm viên trọn" (Galata 4:4) của Người, thời điểm Người thiết lập vương quốc yêu thương và sự sống của Người sau khi Người sống lại từ trong cõi chết để tiêu diệt tội lỗi và sự chết, một vương quốc mà Người đã tiên báo ở cuối bài Phúc Âm hôm nay là "Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái", đó là thành phần dân ngoại làm nên Giáo Hội được Người thiết lập và "ở cùng cho đến tận thế" (Mathêu 28:20), thành phần được Vị Tông Đồ Dân Ngoại trong Bài Đọc 2 hôm nay khuyên dạy giáo đoàn Philiphê sống xứng đáng với Nước Thiên Chúa đã được trao cho họ để trổ sinh hoa trái: "Hỡi anh em, những gì là chân thật, trong sạch, công chính, là thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp đáng khen, thì anh em hãy tưởng nghĩ những sự ấy".

 

 

Thánh PHANXICÔ ASSISI
(1181 - 1226)

Ngày 04-10

 

ĐTC Biển Đức XVI về 

Thánh Phanxicô Khó Khăn  

 

 

Phanxicô sống nghèo, một chọn lựa đạo đời

Có người cho Phanxicô Atxidi là một kẻ đấu tranh "bảo vệ môi sinh" đầy mơ mộng, một số khác lại coi ngài như một người làm cách mạng nhiều tình cảm. Tuy nhiên, đem các tình huống hiện đại áp đặt vào hoàn cảnh quá khứ là một việc luôn luôn nguy hiểm. Muốn rút một bài học từ những kinh nghiệm đi trước cũng đòi hỏi nhiều thận trọng. Có lẽ ý kiến cuả những người từng quen biết Phanxicô, sẽ trung thực với chính xác hơn. Họ gọi ngài là Altar Christus : giống như Chúa Kitô, Phanxicô gắn chặt với thần giới và đồng thời nhập thể sâu xa vào xã hội của thời đại ngài, bởi một chọn lựa tự thân có suy tính; chọn lựa vừa có tính Kitô giáo, vừa có tính xã hội.

Đức Nghèo Phan sinh không có nguồn gốc nào khác và không cần tìm đâu khác lời giải thích về bản chất và các đặc tính của nó. Không cần thuật lại cả tiểu sử của Phanxicô, chỉ cần suy nghĩ sơ qua về một số giai đoạn cũng đủ thấy sự hoà hợp không thể tách rời của 2 khía cạnh : bám chặt nguồn cội Kitô giáo và thấm nhập xã hội của đức Nghèo như Phanxicô đã sống. Sự liên kết chặt chẽ và cần thiết ấy tuy thế vẫn hàm chứa ưu tiên hiển nhiên về phía chọn lựa Kitô giáo. Ưu tiên vì trổi vượt về giá trị cũng như vì có trước. Xác định điều này không phải là cưỡng ép hay bóp méo lịch sử Phanxicô. Việc gắn bó với Chúa Kitô là bước khởi đầu dẫn ngài đến chỗ noi gương Chúa và bao hàm việc từ bỏ bản thân và từ bỏ thế giới, trước khi được quay trở về thế giới với một tư thế tự do. Phanxicô trước tiên đi đến cùng Chúa Kitô và qua Chúa, đến cùng các người nghèo.Rồi những người nghèo lại lôi cuốn ngài đi với họ về với Chúa trong một tác động qua lại trong đó yếu tố nhân loại được cuốn hút bởi yếu tố thần linh, cứu cánh chủ yếu của Phanxicô.

Về sự chọn lựa sống nghèo của Phanxicô, khó tìm được điểm qui chiếu đạo đức nào các trước Tân Ước. Cậu con trai của ông Phêrô Bênađônê đã được giáo dục theo hướng thực tiễn, như đối với phần đông con cái các thương gia Ý vào những ngăm 1200. Nền học vấn chắc không đến nỗi quá sơ sài, và phải châm chước phần nào tĩnh từ "dốt nát" mà Phanxicô tự gắn cho mình cách hài hước. Chúng ta không biết rõ sự hiểu biết của ngài về Thánh Kinh ra sao; chắc lúc khởi đầu nó cũng giống như của đa số quần chúng kitô hữu, nghĩa là cơ bản đại khái. Có thể Phanxicô đã bổ túc số vốn hiểu biết ấy, nhưng bằng cách nào ? Qua những con đường nào ngài tiếp thu được tấm gương từ bỏ và chấp nhận đau khổ trong tinh thần đền tội của Job hay của người đàn bà nghèo tiếp đón Elia ? Ngài có biết đến đức Nghèo trong tinh thần của những "anawin"(người nghèo) trong Cựu Ước không ? Ít ra kinh nghiệm từ bỏ thế gian của các vị đan sĩ và ẩn tu, phát xuất từ những truyền thống lâu đời, vẫn hiện rõ ở thời ngài, qua đó có thể thấy được các nguyên tắc khơi nguồn. Đời sống nghèo của các vị ẩn sĩ tại Grandsont (Grăngsông) , Việc họ từ khước mọi sở hữu, tự ý chấp nhận cảnh sống bấp bênh và hạ mình đi khất thực chỉ mới xảy ra trước đó một thế kỷ. Trào lưu này tiếp tục gợi hứng cho nhiều việc làm mới. Môi trường Phanxicô lớn lên tất nhiên phải chịu ảnh hưởng của cuộc canh tân đời sống kinh sĩ dựa vào một truyền thống Kinh Thánh mạnh mẽ, cũng như không thể dửng dưng trước các chủ trương và khát vọng của một Joachim de Flore (Gioa-kim Phơ-lo), hoặc mạnh mẽ hơn nưa, các trào lưu sống nghèo nảy sinh tại Buesca, Milanô và tại Lyon. Chắc chắn các cuộc hành trình buôn bán của thân phụ Phanxicô cùng đồng nghiệp qua nước Pháp tất mang về âm hưởng khác thường của những lời giảng của Pierre Valdès (Pie-rơ Van-đơ) một giáo dân, không có uỷ quyền của Giáo Hội,  nhưng say mê sống nghèo. Valdès lại tự nhận học được toàn thể Kinh Thánh.

Tuy nhiên có những cớ vững chắc cho biết linh đạo giáo dân đang phát triển thời đó cảm hứng chính từ Phúc âm và sách Công Vụ. Đó là trường học đích thực để  đào tạo Phanxicô. Kể quá thường nếu kể lại việc Phanxicô luôn nhắc nhở đến Lời Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ hãy từ bỏ tất  cả, hãy thoát ly gia đình, không nhận gì làm sở hữu dù là hai áo hay một nơi ở chắc chắn, không một đảm bảo nào về của ăn hàng ngày. Từ lý tưởng "sống  theo cách các tông đồ" được đề cao trở lại từ  hơn một thế kỷ, Phanxicô đã tiếp thu việc phó thác tuyệt đối cho Chúa Quan phòng. Các môn đệ của Phanxicô đã bàn cãi vô tận về bản chất đức Nghèo của Chúa Kitô mà chúng ta cần bắt chước.  Hình như với Phanxicô việc bắt chước ấy nằm ở chỗ noi theo thái độ của Con Người hoàn toàn đặt mình dưới quyền điều động của Cha Người. Phanxicô không đưa vào đây một nhận định tri thức nào, vì  ngài  còn khuyên các bạn đồng hành hãy tránh những thoả mãn của học vấn và ngài cảnh cáo họ trước những "hiểu biết  hư từ". Như vậy người viết sử có quyền chăng để nghĩ rằng nguồn mạch Kinh Thánh của Phanxicô là chính Phúc âm và ngài đã nhờ vào tác động liên tục của ân sủng nên có thể lãnh hội những gì huyết thống và xác thể không dạy được và chỉ được tỏ ra cho những  kẻ khiêm hạ ? Quả thực, nếu có thể kể Phanxicô vào số những người qua bao thế hệ ao ước được "trần trụi bước theo Chúa Kitô trần trụi" (mudus nudum Christum sequi), thì cũng không thể coi ngài là kết quả tất yếu của một môi trườngđạo đức. Linh đạo của ngài xem như phát xuất từ một trực giác nhận được  ngay nơi Đấng ngài cố tâm bước theo. Các cuộc đối thoại của Phanxicô với Chúa Kitô trên Thánh giá mà tiểu sử ghi lại nên hiểu theo nghĩa này. Chính sự chiêm ngắm Chúa Kitô trên thánh giá tại nhà nguyện San Đamianô đã khơi nguồn cho việc ngài trở lại. Theo tiểu sử có một lần Chúa Giêsu nói với Phanxicô : "Phanxicô ơi, con điên rồi !" Phanxicô đã trả lời : "Lạy Chúa, con chưa điên bằng Chúa ?" Bởi vậy động lực đích thực của sự chọn lựa sống nghèo của Phanxicô đó là được tự do bước theo Thầy mình.

Sau này việc bắt chước Chúa Giêsu được đề ra thành lý tưởng cho cả giáo dân. Đối với Phanxicô, việc bắt chước này thể hiện bằng các dấu đinh. Ở đây, không phải chỗ để bàn đến các công cuộc nghiên cứu, có cả nghiên cứu y học, liên quan đến sự kiện này, tuy nhiên vẫn cần xác định động lực thúc đẩy Phanxicô bắt chước Chúa Kitô. Không bao giờ Phanxicô có cao vọng thành một "Chúa Kitô khác" như các hạnh tích hay gán cho ngài. Theo nguồn Kinh Thánh, có lẽ phải nói Phanxicô muốn bước theo chân Chúa Kitô  hơn là bắt chước Chúa. Đấng, Phanxicô muốn bắt chước, có lẽ đúng hơn là Gioan Tẩy Giả trong công việc khiêm tốn đi dọn đường. Phanxicô cũng muốn giữ vai trò của người sứ giả tiền hô. Ngài muốn ở chỗ rốt cùng và ai muốn đồng hành với ngài phải chấp nhận trở thành một người "anh em hèn mọn". Ý muốn phục vụ trong khiêm tốn thể hiện ở 2 điểm : thứ nhất ngài không muốn tiến đến chức linh mục vì như vậy sẽ ở hàng đầu trong số những người cộng sự của Chúa Kitô ; thứ hai ngài luôn tuân phục đấng mà vào thời đức Innôxensiô III, người ta đã quen gọi là vicarius Christi, đấng đại diện Chúa Kitô, nghĩa là Đức Giáo hoàng.

Cuộc hôn phối của Phanxicô với THANH BẦN TIỂU THƯ có mục đích nguyên thuỷ là chuẩn bị người nghèo đón nhận Tin Mừng mà họ là người thừa kế ưu tiên. Qua đó, chọn lựa sống nghèo về mặt xã hội được ghép vào chọn lựa thiêng liêng.

Việc làm này không phải riêng gì của Phanxicô. Nhiều thế hệ đan sĩ và ẩn sĩ đã từ bỏ sở hữu, từ bỏ bản thân để được sẵn sàng đáp ứng ơn thánh và để tiến đến sự hiệp nhất biến thể với Thiên Chúa. Trước Phanxicô, Pierre de Elois (Pie-rơ Ê-loa) khuyên trở nên "một người nghèo giưã những người nghèo", nhưng lời mời gọi không phải là một ý tưởng mới lạ, nó dựa vào vô số những thử nghiệm khởi xướng trong thế kỷ XII. Tuy nhiên, chưa có ai thử cổ động trong Giáo Hội một phong trào giáo dân sống tập thể và tự ý nghèo giưã những người nghèo. Câu quả quyết này dựa trên cơ sở vững chắc. Phanxicô đúng là cổ động, khơi dậy một phong trào, một trào lưu chuyển động, chưa phải là một cơ chế có qui định hẳn hoi. Phanxicô kỵ các thứ cơ chế, không phải vì tính  thực tế - điều này người ta thường cho rằng ngài không có - và nhất là vì một cảm thức rất nhạy bén đối với bản chất của sứ điệp phúc âm. Việc tổ chức trước sau gì cũng phải làm. Trước Phanxicô, chỉ mới  có những cố gắng nhất thời để sống nghèo tập thể, tan rã ngay khi mất đi người khởi xướng hoặc để cho các khung có sẵn của tổ chức giáo hội thu hồi. Số phận của nhóm Fontervrault (Phong-tơ-vrô) bị sát nhập vào các cơ cấu đan viện truyền thống khi Robert dAbrissel  mất là một trường hợp điển hình của việc "thu hồi" này. Mặc dầu kính trọng các dòng đan tu hiện có, Phanxicô không bao giờ chấp nhận sát nhập phong trào của ngài vào các dòng ấy hay nhận theo một luật nào của họ. Hình như Phanxicô đã linh cảm trước việc các môn đệ sẽ phải đương đầu với nguy cơ bị môi trường đồng hoá, như ngày trước, thánh Bernard (Bê-na-đô) đối diện với tài sản đất đai của các tu sĩ ở Gluny. Phanxicô cũng đã có thể thấy sự lạc hậu của các công thức cũ, không còn thích hợp để giải quyết các vấn đề mới, giống như thánh Dominique (Đa-Minh) khi chứng kiến sự thất bại của các phái đoàn tu sĩ Xi-tô truyền giáo tại xứ theo bè rối Cathare (Ca-ta - Thanh giáo). Ngược lại, ngài cũng nhìn ra lý do thất bại của sáng kiến đầy thiện chí lúc ban đầu, nhưng quá nôn nóng, và có lẽ bị hiểu lầm của Pierre Valdès. Phong trào này thiếu một ít chất khiêm tốn và tự biến nhẹ nhàng mà Phanxicô đã biết gia giảm vào công cuộc ngài khởi xướng. Qua đây ta thấy tất  cả tầm quan trọng của sự hội ngộ bất ngờ - có thể nói không thể hiểu, ngoài sự can thiệp của Thần Khí - giưã sáng kiến đầy lý tưởng của vị Thánh Nghèo với óc tổ chức năng động của đức Innôxensiô III. Để vị giáo hoàng này thuận theo thỉnh nguyện của Phanxicô và Đa-minh cho phép thi hành tu luật mới, trái với qui định do Công đồng Latêranô IV mới đưa ra, và để Phanxicô chấp nhận một bản luật cho phong trào của mình, cả hai phía đều phải cùng có một ý chí muốn thích nghi việc loan báo Tin Mừng cho người nghèo theo hoàn cảnh mới.

Nhưng người nghèo và hoàn cảnh mới nói ở đây như thế nào?  Để hiểu rõ sự đa dạng, chúng ta hãy xem kỹ giai đoạn cuối đời của thánh Phanxicô : gần kề sự chết ngài có thể có một cái nhìn toàn diện về kinh nghiệm sống của mình. Trong bản luật 1221 ngài bày tỏ một tấm lòng yêu thương đối với "tất  cả mọi trẻ sơ sinh và nhi đồng, người giàu và người nghèo, vua chúa và quan quyền, thợ thủ công và nông dân, tớ và chủ, tất  cả mọi trinh nữ, người goá bụa và người có gia đình, tất  cả mọi thiếu niên và trẻ đang lớn, thanh niên và phụ lão, người khoẻ và người bệnh, tất  cả mọi dân tộc, sắc dân, mọi ngôn ngữ, mọi quốc gia và mọi người trên khắp cùng trái đất". Người ta dễ đoán đàng sau một bức hoạ như thế các điều kiện và các vấn đề xã hội của đầu thế kỷ XIII mà Phanxicô đã quan tâm đến như những  thời điểm.

Phanxicô không loại trừ ai khỏi nhiệm cuộc cứu rỗi. Đối với ngài hết thảy một cách nào đó đều là người nghèo xét về mặt tinh thần. Giàu sang vật chất, quyền hành là những nhược điểm; học thức là một nguồn sinh kiêu ngạo; sức khoẻ là một tình trạng bấp bênh. Nhưng tình thương đối với những người thuộc hạng khốn cùng nhất dựa trên một nền thần học đích thực về đức Nghèo được canh tân ở thời trước. Hoàn toàn đặt  căn bản trên sự quan tâm của Chúa Kitô đối với người nghèo và trên việc Ngài đã biến đổi mọi đau khổ nên giá trị cứu rỗi, tình trạng nghèo khó được quan niệm, ít ra trên mặt lý thuyết như một cơ hội lập công đức cho người nghèo và cho người làm ơn. Một trong những hệ luận của nguyên lý này là sự đồng hoá người nghèo với chính Chúa Giêsu, người nghèo là  hình ảnh của Chúa. một hệ luận khác là việc nhìn nhận một vị trí, một chức năng trong lãnh vực thiêng liêng và xã hội cho người nghèo. Họ có một sứ vụ cứu chuộc giống như những người cầu nguyện.

Không phải giảm giá trị của Phanxicô khi liên hệ quan niệm nghèo khó của ngài ở cả 2 mặt xã hội và đạo đức với các suy từ của 2 hay 3 thế hệ trước đó lẫn đương thời. Các biến đổi xã hội, kinh tế, chính trị, tri thức lúc ấy đã kiện toàn ỏ một số điểm chủ yếu các nguyên lý chúng ta vừa gặp. Chúng ta xét đặc biệt 2 khía cạnh để hiểu thái độ của Phanxicô đối với người nghèo: Khía cạnh thứ nhất liên quan đến công bình, khía cạnh thứ hai liên quan đến bác ái. Các thánh phụ như Chrysostome, Basile, Grégoire de Nysse và Grégoire de Nazianne, không quên Grêgôriô Cả, trình bày bố thí như một bổn phận công bình, nhưng qua những suy tư của Pierre Lombard, Suguscio và Guillaume dAuxerre, người ta đã xác định thành công-thức các quyền lợi của người nghèo, bao gồm cả quyền ăn trộm khi túng quẫn. Quan niệm của Phanxicô vê việc sử dụng của cải đời này thừa kế chủ trương công nhận các quyền lợi của người nghèo trong luật pháp. Quả vậy, Richard dAnglais viện đến Lex Rhodia, đã quả quyết rằng trong hoàn cảnh cùng khốn mọi sự đều thành của chung, ai cũng có quyền hưởng dùng. Lúc ấy Phanxicô chưa đầy 15 tuổi.

Vào cùng thời kỳ này, việc thăng tiến người nghèo theo quan điểm Kitô giáo lại thực hiện thêm một bước đúng đường lối Phúc âm. Người túng thiếu không phải chỉ là người chủ nợ ưu tiên của xã hôị, xét theo luận chứng pháp lý. Những suy tư của một Rupert de Deutz, của một Pierre de Elois và của một Alain de Lille đạt tới một chiều sâu và một mức tế nhị phi thường. Công Đồng Latêranô IV sẽ dựa vào những khuyến dụ của họ mà đưa ra những chỉ thị cho các vị giải tội để giáo dục lương tâm. Không còn nặng phân tích từng trường hợp bố thí, xét theo bản chất và  xuất xứ, số lượng, tỉ lệ trên lợi tức của người cho và tư cách của người nhận. Pierre le Chantre tuyên bố : "Không nên xét cá nhân người nghèo". Pierre de Elois  khẳng định : "Bố thí không được kể giới hạn". Raoul Ardent còn đi xa hơn và quả quyết : "Việc bố thí phải gây một mức độ thiếu thốn nơi người cho" - ông đề nghị một thứ bố thí cam kết gọi là eleomosyra negotialis, và kể ra thí dụ người thợ đóng giày dành cho người nghèo lợi tức một ngày lao động. Mọi hạng người trong xã hội đều được mời gọi noi gương việc trao tặng có liên hệ bản thân như vậy, mỗi người tuỳ theo lương tâm mình. Lấy của bản thân, nếu không phải chính  bản thân mà trao tặng, không phân biệt người nhận, không kể giới hạn, để đạt tới mức toàn hảo ấy, phải là vị thánh Nghèo. Là tất  cả cho mọi người, ngài đáp ứng được các vấn đề của thời đại ngài. Sự chọn lựa sống nghèo về mặt xã hội của  Phanxicô cốt yếu ở chỗ ấy, nó phản ứng chống lại tất  cả mọi hình thức áp bức, nhất là những áp bức làm tổn thương hạng người hèn kém nhất, vì qua họ là phạm đến chính Chúa Kitô.

Vào những năm 1200 khoảng cách từ những nguyên tắc quảng đại và những suy tư cao siêu đến thực tế đời sống không phải nhỏ. Cố nhiên ngay từ giưã thế kỷ XII sự phát triển đời sống thiêng liêng nơi chính hàng ngũ giáo dân khởi đầu 100 năm trước đã đem lại một thứ "cách mạng về bác ái". Những của di chúc theo lòng đạo và những quỹ từ thiện của tư nhân  cũng như của các xứ đạo đã tạo được một hệ thống phân phát của   bố thí và những trạm xá tiếp nối công việc những tổ chức từ thiện của các đan viện. Cùng lúc  việc áp dụng danh xưng pauperes Christi, trước đây dành cho các đan sĩ, cho người cùng khổ tiêu biểu cho một mức độ chuyển biến tư tưởng. Tuy nhiên lòng xót thương chiếu cố với ít nhiều thái độ  kẻ cả, đôi khi còn che giấu sự gớm ghiếc hay khinh bỉ, vẫn thông thường chú trọng đến những người nghèo theo nghĩa truyền thống: người thiếu thốn, tàn tật, bệnh hoạn, trẻ con, người goá bụa, già cả, suy nhược thể chất hay tinh thần. Nhưng có nhiều bất hạnh khác phát sinh từ các thay đổi trong xã hội. Phanxicô không phải là người độc nhất ở thời ấy nhận ra các nỗi thống khổ này và qua đấy có một quan niệm rộng rãi hơn về sự nghèo khó. Jacques de Vitry, một người ái mộ Phanxicô, một nhà giảng thuyết thời danh, làm đến giám mục thành Arc và Hồng y, coi là nghèo: "những người kiếm ăn hằng ngày bằng sức lao động của hai bàn tay và chẳng còn gì sau khi ăn". Còn Dominique (Đa-minh) người gần cùng chí hướng với Phanxicô, coi là nghèo: "bất cứ ai vì thiếu phương tiện phải lệ thuộc người khác trong xã hội". Vậy những người đương thời quan tâm nhiều nhất đến sự thống khổ nhân loại đã biết bao gồm cả những công nhân có đồng lương không đủ sống, những người thất nghiệp, những người sống bên lề hoặc vì bị hắt hủi hoặc vì tự ý tách rời. Do đó tính chất độc đáo của Phanxicô không nằm ỏ một quan niệm trí thức về nghèo khó nhưng ở cách ngài đáp ứng các thách đố của thời đại đối với người nghèo. Nói rằng ngài không chờ cho người nghèo đến nhờ cậy, hoặc ngài đã đến với họ, đều quá đơn giản. Cái mới mẻ thực sự là Phanxicô đã ở luôn với họ và đã tìm cách giúp họ nhận ra giá trị của chính họ bằng một sứ điệp chống nghèo đói nhân danh một chiến thắng trên nghèo đói. Việc ngài làm là công bố phẩm giá của người nghèo cho chính họ, không những vì họ là hình ảnh của Chúa Giêsu Kitô, nhưng bởi vì Chúa Giêsu đã yêu thương con người họ. Đây là ý nghĩa thâm sâu của việc ngài hôn người phung hủi.

Cử chỉ yêu thương này đáp lại thách đố là quan niệm khinh bỉ của người đời và nên cho họ một gương mẫu. Sự chọn lựa sống nghèo trên mặt xã hội của Phanxicô được làm bằng những cử chỉ như thế. Nhận đương đầu với một thách đố không chỉ là một hành vi tự hào vì tự hào hay phản kháng, nhưng còn là một khích động và một đề nghị, một lời mời gọi, một hành vi chủ yếu tích cực. Con một thương gia cỡ quốc tế, Phanxicô biết rõ hơn ai hết các cơ hội làm giàu do việc gia tăng lưu thông tiền tệ mang lại; mặc dầu các hình thức tín dụng thương mại còn ở bước đầu, một nhà tư sản trẻ tuổi của nước Ý có thể thấy được các hậu quả, đặc biệt việc cho vay nặng lãi, bị Giáo Hội lên án nhưng vẫn thông dụng dưới những hình thức giả dạng.

Các quyến rũ của tiền bạc, Phanxicô đã từng hưởng thụ như người ta hưởng sung sướng trong xã hội tiêu thụ ở thế kỷ XX. Ngài đã đương đầu với thách đố ấy sau khi đọc được lời Phúc âm lên án tội tham lam, bằng cách lột bỏ cả quần áo trước đám đông quần chúng giưã quảng trường, một việc gây tai tiếng lớn đối với một con cái nhà khá giả.

Phanxicô đã từng nếm qua bạo lực. Được cha cho một bộ võ phục đẹp giống như một hiệp sĩ mà con nhà trưởng giả nào cũng mơ trở thành,- Phanxicô rắp tâm lên đường chinh chiến tại miền Nam nước Ý. Ngài đã bỏ ý định, đem áo giáp biếu một hiệp sĩ nghèo đến độ không sắm được cho xứng địa vị. Sau này vị thánh Nghèo cấm các bạn đồng hành không được mang khí giới. Điều ngài bác bỏ hơn cả là việc dùng sự vật cách bất công, do đó ngài quan tâm lấy hoà giải thay cho vũ lực, nhất là trong các cuộc tranh chấp  giưã các đô thị nước Ý, chẳng hạn cuộc tranh chấp giưã thành Atxidi với Pêrusia thành phố lân cận.

Sự thách đố của quyền lực, Phanxicô không những chỉ biết dưới hình thức sức mạnh của khí giới chém giết, tuy xảy ra nhiều nhưng không trường kỳ; hình thức chủ yếu là sự áp bức hằng ngày của các tầng lớp thống trị, các thứ sưu cao thuế nặng, các nỗi hàm oan không được minh xử. Người phải hứng chịu các thứ đó là những nông dân hay những người thợ thủ công. Phanxicô đã cùng lao động với những người ấy, làm với họ, khi giúp gặt hái khi làm thợ hồ.

Sự thách đố của thái độ quần chúng khinh bỉ những người bên lề, Phanxicô gặp nơi cách đối xử khắc nghiệt đối với những cô gái giang hồ cũng như đối với một lớp trẻ kém may mắn, đôi khi bị hất hủi là tự ý nổi loạn. Những việc như chuyến đi thảm hại  năm 1212 của nhóm "Thập tự quân thiếu niên" bị bọn chủ tàu tham tiền bỏ rơi trên đảo Sardaigne thay vì chở tới Cận Đông  đủ khiến cho Phanxicô cảnh giác. Ngài qui tụ tuổi trẻ và hướng bầu nhiêt huyết của họ về Chúa.

Một thách đố khác : lạc thú, giác quan mà Phanxicô đã một thời ngả theo. Y phục thô sơ, ăn uống đạm bạc, nơi ở bấp bênh luôn thay đổi, những buổi thức đêm cầu nguyện và những cuộc hành trình giảng đạo là những đáp ứng dứt khoát.

Kiến thức cũng là một thách đố, vào thời mà ở Bôlônha, Pari, Oc-fo và Salamanco, các việc đại học đang bước đầu khởi xướng công cuộc hoà hợp các hiểu biết khá phong phú của các học viện có trước với những sở đắc của khoa học cổ Hy lạp. Trào lưu này Phanxicô cũng không theo, ngài không nhận cho mình một thứ giàu sang của tâm hồn và tinh thần nào khác thứ phú túc của Lời Chúa. Hơn thế nữa,  vị thánh Nghèo còn cưỡng lại sức hấp dẫn của sự thăng tiến xã hội qua việc tiến chức giáo sĩ, nhờ đó có thể có nhiều dễ dãi để làm việc tông đồ. Nhưng nếu ngài từ khước điều ấy, không phải để chống đối thể chế Giáo Hội, không bao giờ ngài bài bác hay kết án mặc dầu hàng giáo sĩ địa phận có nhiều thiếu sót và nhiều vị giám mục lơ là việc bổn phận đến độ Đức Giáo hoàng Inôxensiô III  phải trách là "những con chó câm không biết sủa". Đối với Phanxicô, ngay cả những linh mục có tư cách không xứng đáng vẫn còn đặc tính thánh hiến không thể mất của chức vụ. Phanxicô tôn trọng cơ chế, tuy trách cứ người làm sai nhưng không kết án. Gắn bó với Giáo Hội bằng tất  cả tâm tình, vị thánh Nghèo ao ước  Giáo Hội được như thế nào ?  Ngài không ao ước một Giáo Hội gồm toàn những người thanh khiết, vì mặc dầu đầy lý tưởng ngài hiểu rõ tính người ta. Ngài thấy nơi cộng đồng Kitô hữu một đám đông bất toàan, nhưng tất  cả mọi thành phần đều nằm trong ý định thánh hoá của Thiên Chúa, trong số đó người nghèo là hàng ngũ tiên phong vì ít vướng bận do đó sẵn sàng hơn. Qua đây một thách đố khác được đáp ứng thành công, thách đố của chủ nghĩa thanh giáo nhị nguyên. Phanxicô là phản đề tiêu biểu chống lại chủ nghĩa ấy.

Nghèo như Phanxicô Atxidi chọn và yêu mến không phát sinh từ một sự khinh bỉ hay chống báng thiên nhiên bị coi là ô uế. Ngược hản lại. Tiếc là các Truyện ký đã tô điểm quá đáng sự nhạy cảm của Phanxicô trước thiên nhiên. Lối đánh động tâm tình của "Những cánh hoa đơn" và của các hoạ phẩm đạo đức làm nhạt đi chất cương nghị hiếm có vào thời Trung cổ trong lòng ngưỡng mộ của Phanxicô đối với thiên nhiên. Khi ca ngợi vạn vật, ngài chúc tụng toàn bộ công trình cuả Thiên Chúa, đồng thời  cũng thấy tất  cả vạn vật là để cho mọi người cùng hưởng. Không có điều ác biệt lập tự tồn, chỉ có điều ác phát xuất từ tính ích kỷ của con người và nghèo đói phát xuất từ sự phân phối của cải không công bằng.

Như thế Phanxicô không có lý do nào để thoát ly cộng đồng nhân loại. Trái lại. Ngài muốn ở trong thế gian mà không thuộc về thế gian. Thách đố tối hậu này bao gồm mọi thách đố khác. Cái mới nổi bật nhất trong xã hội Tây phương thời đó là sự phát triển các đô thị. Ở thế kỷ XII, những bậc trí giả như Rubert de Deutz và thánh Bênađô đã tố cáo các đô thị là hang ổ mọi giống tội : tham lam, kiêu ngạo, dâm dật, vô tín.  Sang thế kỷ XIII, các ngài sẽ nói sao? Ở Pari, cha xứ của Neuilly sur Marne, là Foulque ra sức hoạt động để phục hồi phẩm giá cho các cô gái giang hồ. Ở Rôma, đức Innôxensiô III lập nhà thương Đức Chúa Thánh Thần để tiếp nhận trẻ em bị bỏ rơi. Ở Toulouse, bè rối Ca-ta (Thanh Giáo) hoành hành và trong các đô thị nước Ý đầy dẫy tệ nạn cho vay  nặng lãi. Phanxicô có chỉ thị rõ ràng. Ngài đặt các môn đệ vào môi trường thành thị, nhưng không ở trung tâm thành phố. Các cộng đoàn phan sinh đầu tiên ở những khu ngoại ô, nơi người nghèo sinh sống. thời mới, giải pháp mới. Các đan viện Biển Đức chọn môi trương nông thôn, nơi duy nhất có hoạt động trước thế kỷ XII. Đô thị nấy sinh từ sự sung túc của thương mại và thủ công. Phanxicô đặt các anh em khất thực của ngài gần các đô thị, ở giưã những người hèn kém và túng thiếu, tuy không bỏ những người khác. Sự chọn lựa thật rõ ràng. Nó duy trì được những lời dạy thường tồn của Phúc âm, đồng thời đáp ứng được những điểm của thời đại. Một cách nghịch lý, sự chọn lựa ấy vừa có tính cách trường cửu, vừa có tính chất Kitô giáo vừa có tính chất xã hội./.

Tác giả : Michel Kollat

Dịch giả : Nguyễn Gia Thịnh.

Thánh Phanxicô sống tình huynh đệ

 

Nguyễn Phước viết theo Eloi Leclerc, Francois, l’homme fraternel 

Thành phố Assisi nằm ở trung tâm nước Ý, toạ lạc trên dãy hoành sơn Subasio, bên dưới là đồng bằng Ombria. Thành phố được xây dựng ở đó như để đón nhận và phản chiếu tất cả ánh sáng từ trời toả xuống và từ đất chiếu lên… 

Chính tại thành phố nhỏ bé thời trung cổ này, Phanxicô thành Assisi chào đời năm 1181.  

Là con trai một thương nhân buôn vải giàu có, cậu bé được đặt tên là Gioan vào ngày nhận phép rửa tội. Nhưng khi ông Phêrô Bênađônê, cha cậu từ nước Pháp trở về sau một một chuyến buôn, ông đã đổi tên cậu bé thành Phanxicô (Francesco – chú bé người Pháp). 

Chàng trai Phanxicô tham gia rất sớm vào thương nghiệp của gia đình. Chàng kiếm được rất nhiều tiền và cũng phung phí một cách ngông cuồng trong các lễ hội với bạn bè. Họ tôn phong chàng là “ông vua tuổi trẻ vàng son” thành phố Assisi. Chàng khôn khéo trong việc buôn bán, tao nhã và lịch thiệp trong giao tiếp, đồng thời chàng còn là một người bạn vui tính. Chàng có tất cả mọi thứ để có thể gặt hái thành công trong cuộc sống.  

KHỞI ĐẦU MỘT ƠN GỌI 

1. Ơn hoán cải 

 Phanxicô ôm ấp những hoài bão lớn. Năm 16 tuổi, chàng mơ ước vinh quang binh nghiệp và khao khát trở thành một hiệp sĩ. Năm 18 tuổi, chàng gia nhập quân đội công xã và tham chiến chống lại thành phố láng giềng thù nghịch là Pêrudia. 

Nhưng chàng bị bắt làm tù binh, một năm sau mới được trở về Assisi với một tấm thân tàn tạ. Chàng ngã bệnh. Đó là giai đoạn cô đơn và phản tỉnh trong cuộc đời chàng. Thánh Bonaventura viết: “Chúa đã dùng những chuỗi ngày đau ốm để chuẩn bị tâm hồn Phanxicô đón nhận ơn Thánh linh” (Đại truyện 1,2).  

Tuy thế Phanxicô vẫn tiếp tục theo đuổi mộng công danh. Năm 1204, Gauthier de Brienne một tướng lãnh của đạo quân Đức Giáo hoàng, chiêu mộ quân tình nguyện. Phanxicô sắm sửa một chiến bào lộng lẫy để ra đi. 

Trong đêm khuya, chàng chiêm bao thấy mình ở trong một lâu đài sang trọng: một người thiếu nữ đẹp đứng giữa các vũ khí. Có tiếng gọi chàng và hứa cho chàng tất cả những gì chàng thấy. Lạ thay, những vũ khí đều mang hình thánh giá. Phanxicô không cần tìm ý nghĩa sâu xa. Chàng cắt nghĩa theo mộng công danh mà chàng đang theo đuổi. Một lâu đài - những vũ khí - một hiền thê trẻ đẹp, đó chẳng phải là điều chàng ao ước sao! Và Phanxicô hăng hái lên đường tới Spoletô, một thành phố cách Assisi chừng 40 cây số. 

Đêm hôm đó, chàng lại nghe có tiếng hỏi trong giấc mơ: 

- Ai có thể cho ngươi nhiều hơn, ông chủ hay tôi tớ? 

- Thưa là chủ. 

- Vậy sao ngươi bỏ chủ mà theo tớ? 

- Lạy Chúa, Chúa muốn con làm gì? 

- Hãy trở về Assisi rồi ngươi sẽ biết phải làm gì. 

Phanxicô ý thức rằng cho tới bấy giờ, Thiên Chúa đã chỉ giữ một vai trò thứ yếu trong cuộc đời chàng. Đời chàng đã ngập tràn những ước nguyện, những dự định trần thế đến nỗi không còn chỗ cho Chúa, Đấng có quyền, như một lãnh chúa, đòi hỏi con người từ bỏ những ước nguyện và dự định riêng để phụng sự Ngài cách vô diều kiện. Và từ nội tâm đến cử chỉ bên ngoài, Phanxicô bắt đầu trở về với Chúa. 

Sáng hôm sau, không chút ngần ngại, Phanxicô lên ngựa trở về Assisi trước những con mắt ngạc nhiên của dân thành. 

Nhưng bây giờ chàng phải làm gì? Ai sẽ nói cho chàng biết? Để đón nhận sứ mạng mới, Phanxicô thường trốn bạn bè, đi tìm thanh vắng trong những hang hốc và những ngôi thánh đường đổ nát, chẳng hạn nhà nguyện Thánh Đamianô. Tại đó, chàng đã cầu nguyện hằng giờ trước ảnh tượng Chúa Kitô theo kiểu Byzantin.  

Những ngày dài trong thinh lặng và cầu nguyện đã làm cho Phanxicô ý thức rằng muốn nghe theo tiếng Chúa và chiêm ngắm Người, trước hết phải từ bỏ những cái mà ngày xưa chàng khao khát tìm kiếm và phải yêu mến những điều mà theo khuynh hướng tự nhiên chàng lấy làm gớm ghiếc. Đó là ý nghĩa của sự trong sạch mà sau này Ngài đã dạy cho anh em: 

“Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được ngắm nhìn Thiên Chúa. Người thật sự có tâm hồn trong sạch là người khinh chê của cải trần thế, tìm kiếm gia nghiệp thiên quốc và không ngừng thờ phượng, nhìn ngắm Chúa là Thiên Chúa hằng sống chân thật với lòng thanh trí sạch” (Hn 16). 

Một dịp xảy tới: Một hôm vừa ra khỏi Assisi, Phanxicô gặp một người phung cùi, mang thứ bệnh ghê tởm nhất và bị mọi người sợ nhất. Khi thấy người cùi đến gần, Phanxicô đã thúc ngựa chạy nhanh để tránh mặt. Nhưng chính lúc ấy, dường như có một bàn tay nào đó kìm dây cương ngựa lại khiến chàng phải trực diện với bệnh nhân. Lúc này chàng mới nhận ra sự biến dạng khủng khiếp trên thân thể con người đang chống nạng lê bước tới chàng: môi bị ăn mòn, mũi chỉ còn một lỗ hổng khủng khiếp. Một mùi hôi thối xông lên làm chàng ngạt thở. Tuy khó chịu, nhưng chàng vẫn cảm thấy bị thúc bách tiến về phía người cùi. Khi đến nơi, chàng nhảy xuống và đưa cho người cùi tất cả số tiền mang theo nơi mình. Thấy bàn tay lở loét, chàng muốn quay đi. Nhưng cuối cùng, chàng đã cúi xuống và hôn lên bàn tay rùng rợn ấy. Đó là chiến thắng đầu tiên của chàng hiệp sĩ. Không một chứng tá nào quí hơn là chính tâm sự của Phanxicô: 

“Chúa đã ban cho tôi, tu sĩ Phanxicô, ơn bắt đầu cuộc đời hoán cải như thế này: Khi còn sống trong tội lỗi, mỗi lần thấy người phung, tôi lấy làm ghê tởm lắm. Nhưng chính Chúa đã dẫn tôi đến với họ và tôi đã tỏ lòng thương xót họ. Khi xa cách họ, điều đối với tôi trước kia là ghê tởm đã trở thành dịu ngọt cho tôi trong tâm hồn cũng như thể xác” (DC 1-3). 

Phanxicô đã sống một cảm nghiệm dịu ngọt trong tình thân ái đối với Chúa. Chàng khám phá ra người cùi là anh em của mình. Kể từ ngày đó, chàng hay tới giúp việc cho những bệnh nhân cùi. 

Giây phút quyết định đã đến: một ngày kia, đang quì trước thánh giá ở gian cung thánh nhà nguyện Thánh Đamianô, ánh mắt Phanxicô đăm đăm nhìn lên Đức Kitô, ánh mắt Đức Kitô đăm đăm nhìn Phanxicô: “Thiên Chúa tối cao và vinh hiển đến chiếu rọi vào cõi tối tăm trong tâm hồn tôi…” Chàng chợt nghe một tiếng nói. Tiếng ấy vọng xuống từ thánh giá hay vọng lên từ tâm hồn chàng: “Phanxicô, con không thấy Nhà của Ta đổ nát sao? Hãy đi và sửa lại cho Ta”. Một làn sóng sự sống, một dòng nước tình yêu xâm chiếm con tim Phanxicô.

Thế rồi, dòng nước tình yêu ấy đã cuốn hút chàng đi tu sửa các nhà nguyện và đến với những người bần cùng: bấy giờ chàng mạnh dạn đến với người phong cùi, thăm viếng các trại phong và tận tình chăm sóc họ. Thế giới của chàng đã nghiêng về phía những người bị loại trừ, bé nhỏ và nghèo hèn. 

Ông Phêrô Bênađônê không thừa nhận cậu con trai nữa. Ông không hiểu, nên ông không chấp nhận sự biến chuyển đang làm thay đổi người con của ông. Thất vọng và xấu hổ vì cậu con trai thường lui tới trại phong, ông giận tím mặt khi nghe biết chàng đã bán một kiện vải để lấy tiền tu sửa một ngôi nhà thờ hoang tàn. Ông đòi lại số tiền. Phanxicô bị triệu hồi ra trước toà án Đức Giám mục Assisi. Tại đây, Phanxicô đã làm một cử chỉ bất ngờ: sau khi trả lại tất cả số tiền cho thân phụ, chàng cởi luôn quần áo, trao trả cho ông và trước mặt Đức Giám mục và mọi người, chàng nói: “Xin tất cả mọi người hãy nghe: xưa nay tôi vẫn gọi ông Phêrô Bênadônê là cha tôi, nhưng từ nay, tôi sẽ thong dong mà thốt lên: Lạy Cha chúng con ở trên trời”. 

Kể từ lúc ấy, Phanxicô hoàn toàn tự do. Chàng khoác một tấm áo thô hèn và lên đường ra đi, quay lưng với tiền bạc, quyền thế và công danh mà chàng chảng quan tâm dính bén hơn bụi đường: chàng chìm ngập một cách huyền nhiệm trong luồng khí ca tụng. Khi mấy anh cướp trấn lột chàng trên núi, chàng thản nhiên tuyên bố: “Tôi là sứ giả của Đức Vua cao cả”. Nơi chàng, Tin mừng nghèo khó song hành với Tin mừng lời tụng ca. 

Chàng sống cuộc đời ẩn dật 2 năm, đi xin của bố thí như một người hành khất. Vâng lệnh Đức Kitô truyền dạy tại nhà nguyện thánh Đamianô, chàng bắt tay sửa chữa nhiều nhà nguyện hư nát vùng ngoại ô thành phố Assisi như nhà nguyện thánh Đamianô, nhà nguyện thánh Phêrô và nhà nguyện Đức Bà các thiên thần hay còn gọi là nhà nguyện Đức Maria Porziuncola. 

2. Tiếng gọi Tin mừng  

Thế rồi một ngày kia, ngài vào cung thánh nhà nguyện Đức Mẹ Porziuncola tham dự thánh lễ và nghe đọc bài Tin mừng Đức Giêsu sai các môn đệ đi truyền giáo: “Anh em hãy ra đi, Thầy sai anh em đi như chiên giữa bầy sói. Anh em đừng đem theo vàng bạc, tiền của… Vào nhà nào, anh em hãy nói: ‘chúc bình an cho nhà này’.” Đó là một khai sáng cho tâm trí Phanxicô. Ơn gọi của ngài đã được mặc khải. Ngài sung sướng kêu lên: “Đó là điều tôi ao ước, đó là điều tôi tìm kiếm!” Ngài sẽ đi vào thế giới như các môn đệ đã được Thầy sai đi, “không vàng, không bạc”, hoàn toàn trần trụi; và cũng như các môn đệ, ngài loan báo hoà bình: hoà bình của Đấng Mêsia, sự giải hoà giữa Thiên Chúa với con người và giữa con người với nhau. Trong một thế giới xâu xé, ngài sẽ là một sứ giả kiến tạo hoà bình. 

Một dự phóng táo bạo trong tinh thần đơn sơ. Bước theo lý tưởng Tin mừng, Phanxicô sẽ tuyệt giao với hệ thống chính trị-tôn giáo thời đại của ngài, thậm chí ngài cũng không biết rõ điều đó: với quyền lãnh chúa của giáo hội cũng như với các cuộc thánh chiến và thập tự chinh. Ngài sẽ khai mở một con đường mới trong một Giáo Hội, vì sở hữu nhiều tài sản - các toà giám mục và đan viện -, nên đã trở thành phong kiến và lãnh chúa. 

3. “Chúa đã ban cho tôi các anh em”  

Nói cho đúng, Phanxicô không hề mơ tưởng thiết lập một hội dòng tu trì hay cải cách Giáo hội. Ngài chỉ muốn đi theo sát Đức Kitô. 

Tuy nhiên, nhiều thanh niên trưởng giả thành phố Assisi như Bênađô Quintavalê, Phêrô Catanê đã bị gương sáng của ngài thu hút và đến với ngài rất sớm. Phanxicô tiếp nhận họ như những anh em được Chúa gởi đến. Đó là khoảnh khắc hệ trọng trong cuộc đời ngài. Bởi lẽ đó là giây phút bắt đầu cuộc mạo hiểm phan sinh đúng nghĩa. Từ đó về sau, chính trong huynh đệ đoàn mà ngài sống lý tưởng Tin mừng.  

Việc đầu tiên của ngài là cùng với mười một anh em tiên khởi đi triều yết Đức Giáo hoàng và đệ trình dự phóng tin mừng. Phanxicô nói với anh em: “Này anh em, tôi thấy Chúa muốn cho cộng đoàn chúng ta đông dần, vì tình yêu của Ngài. Chúng ta hãy đi gặp Mẹ thánh chúng ta là Giáo hội Roma. Chúng ta hãy bày tỏ cho Đức Giáo hoàng biết điều mà Thiên Chúa đã thực hiện giữa chúng ta, để chúng ta tiếp tục công việc đã được khởi sự theo ý và mệnh lệnh của Ngài” (Truyện ký Ba người bạn, 46).  

Sự táo bạo của dự phóng không khỏi làm cho Đức Innôxentê và giáo triều ái ngại: “Phanxicô và anh em sẽ sống thế nào nếu không có sở hữu và lợi tức?” Đàng khác, thời kỳ ấy đã có nhiều giáo phái viện dẫn lý tưởng Tin mừng và nhân danh lý tưởng nghèo khó để công kích Giáo Hội! Giáo triều đang suy tính, thì Đức Hồng y Jean de Saint-Paul, bạn của Đức Cha Guido, Giám mục địa phận Assisi, lên tiếng can thiệp: “Nếu chúng ta từ chối và xem như một điều mới mẻ và kỳ lạ lời xin của người nghèo này là sống theo Phúc âm, thì chúng ta phản nghịch với Phúc âm. Cho rằng theo đuổi sự trọn lành Phúc âm là một điều mới mẻ, điên cuồng hay kỳ lạ, tức là lăng mạ Chúa Kitô, vì Ngài là tác giả của Phúc âm” (Đại truyện 3,9). Lời nói đó đã gây một ấn tượng sâu sắc trong giáo triều. Đức Hồng y đã đánh một cú mạnh vào cái khôn ngoan của loài người. Trong một câu ngắn ngủi, Ngài đã tóm tắt một cách rõ ràng bản chất của phong trào Phan sinh: Noi giữ Phúc âm Đức Giêsu Kitô. Sau khi nghe Phanxicô giải thích thêm về lòng từ bi của Chúa không bao giờ bỏ rơi những kẻ quyết sống nghèo khó, Đức Giáo hoàng liền chấp thuận: “Anh em hãy ra đi, và xin Chúa ở với anh em. Anh em hãy rao giảng đời đền tội cho mọi người theo như Chúa soi sáng. Khi Thiên Chúa tăng số và tăng ơn lành cho anh em, thì hãy lấy làm vui mừng và nhớ cho Cha biết. Cha sẽ ban cho nhiều điều khác nữa và sẽ an tâm giao phó cho nhiều trách nhiệm khác quan trọng hơn” (1 Cel 33). Trước hôm đó, Ngài cũng đã thấy trong một giấc mộng: Đền thờ Laterano sắp sụp đổ; nhưng một người nghèo kia, thân hình bé nhỏ và yếu ớt đưa vai ra đỡ và dựng lại. Đức Giáo hoàng Innôxentê nhận ra con người bé nhỏ đó chính là Phanxicô Assisi. Ngài chuẩn y Luật dòng do Phanxicô đã trình và cho phép đi giảng, tuy đó mới còn là việc chuẩn y bằng miệng. Ngài còn muốn có thời gian để nhìn xem cây non này sẽ đưa lại những hoa quả như thế nào. Hồng y Jean de Saint Paul tự tay cắt vòng tóc trên đầu Phanxicô và các anh em của người như dấu hiệu công nhận của Giáo hội. 

Anh em tràn ngập niềm vui, lên đường trở về Assisi. Anh em dừng chân tại Rivô Tortô, trú ngụ trong một túp lều chật chội và bỏ hoang bên một dòng suối. 

Thế là đời sống của anh em bắt đầu: sống nghèo triệt để, nhưng cũng hân hoan trong tình huynh đệ và trong tiếng ca ngợi khen Chúa. Để kiếm sống, anh em tự nguyện làm công trong nhà dân chúng và đảm nhận những công việc thấp hèn. Một vài anh em chăm sóc cho bệnh nhân phong cùi. Tất cả anh em đều chỉ có một mối ưu tư trở nên người xây dựng hoà bình. Số lượng anh em không ngừng phát triển. Anh em rời Rivô Tortô và đến cư trú giữa một rừng cây trong cánh đồng Assisi, chung quanh nhà nguyện Đức Mẹ Porziuncola. 

MỘT PHONG TRÀO HUYNH ĐỆ 

Đó là mùa xuân của Tin mừng. Trong một xã hội xáo trộn bởi sự phát triển kinh tế, làm mồi cho những xung đột xã hội, Phanxicô khai mở những con đường huynh đệ. 

Huynh đoàn tiên khởi đã khai sinh nhiều huynh đoàn khác. Người ta thấy nở rộ hầu như khắp nơi trên đất nước. Đó là mùa xuân thật sự của Tin mừng. Số anh em tăng lên hàng trăm, rồi hàng ngàn; và toả lan khắp châu Âu.  

Động lực thu hút các thanh niên và người trẻ đến với nếp sống ấy chính là tình huynh đệ. Ngay đức nghèo cũng được xem như một con đường của tình huynh đệ. Phanxicô nói: “Không một anh em nào có quyền thống trị, nhất là trên anh em mình. Không ai được gọi là tu viện trưởng… Bất cứ anh em ở đâu, khi gặp nhau hãy tỏ ra là anh em cùng một gia đình”. 

Đó quả là một sự mới mẻ lạ lùng trong Giáo Hội thời ấy. Các giám mục trong giáo phận, các viện phụ trong đan viện thực tế là những lãnh chúa phong kiến, hành xử quyền bính trần thế thật sự trên dân chúng một vùng lãnh địa. 

Còn anh em không có đan viện, nhà thờ hay đất đai. Buổi đầu, anh em trú ngụ trong những nơi may mắn gặp được bên ngoài thành phố. Ban ngày, anh em hoà nhập vào dân chúng, làm thuê làm mướn chỗ này chỗ nọ. Anh em nuôi sống bằng công việc tay chân hay bằng của bố thí. Một vài anh em dấn thân vào việc rao giảng. Anh em rảo qua làng này đến làng khác; và đến bất cứ nơi nào, anh em cũng tỏ ra là những sứ giả xây dựng hoà bình. 

“Lạy Chúa, xin dùng chúng con như khí cụ hoà bình… để chúng con đem yêu thương vào nơi oán thù… đem hiệp nhất vào nơi bất hoà”. 

1. Hoà bình và ngợi khen 

Hoà bình mà anh em loan báo có tên gọi là tình huynh đệ. Nói cho đúng, hoà bình đó không gì khác hơn là sự chiếu toả của tình huynh đệ giữa anh em. Anh em muốn chia sẻ tình huynh đệ ấy cho mọi người. 

Đó cũng là sự hiệp thông trong lời ngợi khen Chúa. Thánh Phanxicô rất nhấn mạnh điểm này. Ngài mong muốn anh em là những con người của lời ngợi khen và thờ phượng. Chính ngài làm gương cho anh em. Ngài thường xuyên rút lui vào ẩn viện cô tịch cùng với vài anh em dành trọn nhiều ngày để ngợi khen và thờ phượng Chúa; sau đó ngài mới trở lại cuộc đời hành hương của sứ giả hoà bình. 

Cuộc đời ngài gắn liền với những ẩn viện cô tịch: Carceri, Celle, San Urbano, Pogio-Bustone, Fonte-Colombo, Greccio, La Verna… 

2. Ơn gọi Clara 

Sự thành công của huynh đoàn mới khai sinh không chỉ giới hạn trong nam giới. Nó lan toả đến giới nữ rất sớm. Thật vậy, lý tưởng Tin mừng của Phanxicô đã chóng gây nên một âm hưởng sâu đậm trong con tim một thiếu nữ đài các ở thành phố Assisi. Thiếu nữ ấy tên Clara, 18 tuổi. 

Chẳng có gì tiên liệu Clara sẽ gặp Phanxicô và thấu hiểu ngài. Cô kém ngài 12 tuổi, gia đình cô lại thuộc tầng lớp xã hội cổ kính, phong kiến và lãnh chúa, cô thừa hưởng một nền giáo dục uyên bác và hứa hẹn một cuộc hôn nhân vương giả. Cô không hề có một tuổi trẻ tinh nghịch như Phanxicô. Không lâu trước khi thành lập công xã, thành phố Assisi bị xáo trộn, gia đình cô lánh nạn sang thành phố láng giềng Pêrudia. 

Trở về Assisi vài năm sau đó, cô nghe đồn đãi chàng trai trưởng giả đã từ bỏ tất cả, gia đình, của cải, quyền thế để đi theo Đức Kitô nghèo khó. Nhất là cô đã nghe chàng giảng tại vương cung thánh đường Assisi. Cô cảm kích sâu xa trước lời lẽ đơn sơ và nóng bỏng còn vang vọng trong tâm hồn cô như một lời mời gọi. Từ lúc ấy, cô mong muốn gặp chàng. Cùng với môt bạn gái, cô tìm gặp chàng để thỉnh ý về ơn gọi của mình. Nhận thấy cô có một tâm hồn tinh tuyền và dũng cảm, Phanxicô khuyến khích cô tận hiến cho Chúa. Và cô đã quyết định. 

Chiều ngày lễ Lá năm 1212, Clara khoác một bộ áo lộng lẫy nhất, kín đáo ra khỏi nhà và vội vã tiến về nhà nguyện Đức Mẹ Porziuncola, tại đây Phanxicô và anh em đang đứng đợi. Cô trút bỏ trang phục lông lẫy và khoác tấm áo đền tội. Trước tiên, cô được đưa đến đan viện thánh Phaolô, dòng nữ Biển Đức. Vài tuần sau, cô chuyển đến sống tại nhà nguyện thánh Đamianô. Lập tức, nhiều thiếu nữ thượng lưu, trong đó có cô em gái Anê, đã nối gót theo cô, sống cuộc đời Tin mừng trong nghèo khó và ngợi khen. Cũng như huynh đoàn của anh em, huynh đoàn các chị gia tăng rất nhanh chóng. 

3. Dòng Phan sinh Tại thế 

Ngay từ những bước đầu trên đường đi giảng, Phanxicô đã có một sức hấp dẫn mãnh liệt trên quần chúng. Qua ngài, Thiên Chúa trở thành gần gũi hơn, thế giới siêu nhiên trở thành thực tế hơn. Số người tự nguyện đoạn tuyệt trần gian, sống đời đền tội ngày một thêm đông đảo. Phanxicô không thể thâu nạp tất cả, nhất là những người còn phải chu toàn nhiệm vụ làm cha, làm mẹ, thực hiện ý Chúa ngay trong hoàn cảnh, địa vị mình ở đời. Nhưng Phanxicô không nỡ để cho những thành tâm thiện chí ấy mai một đi giữa chợ đời huyên náo. Ngài vẫn nghĩ cách đem lại cho họ một phương thế tu thân lập đức thích hợp với hoàn cảnh của họ. 

Năm 1216, sau lúc ngài giảng xong, dân chúng thành Canara muốn bỏ hết mọi sự để theo ngài. Ngài khuyên: “Anh chị em không nên vội vàng như thế, tôi hứa sẽ giải quyết cho anh chị em”. 

Trong lúc chờ đợi, bất cứ ở nơi nào, hễ có bóng một Tu viện dòng Hèn mọn, Dòng Nhất, cũng như Dòng Nhì là ở đó có một số anh chị em giáo hữu thường liên lạc mật thiết và chịu ảnh hưởng sâu rộng. Các anh chị em này, tuy ở giữa thế gian, nhưng vẫn cố noi theo cuộc đời đền tội và lý tưởng khó nghèo. Họ xa lánh cuộc đời xa hoa, dành thì giờ và đem tiền của giúp đỡ người nghèo, góp phần vào hoạt động tông đồ của dòng Anh em Hèn mọn. 

Thế là quây quần chung quanh những Tu viện chính thức, một đoàn thể, tuy chưa có tổ chức gì, nhưng cùng chung một lối sống, một tinh thần. Giữa các giáo hữu thường, họ đã thành một nhóm chiến sĩ ưu tú có ảnh hưởng tốt. Họ góp sức chung lưng, thực hiện những công cuộc từ thiện như lập bệnh xá, lập dưỡng đường, mở những ngày tĩnh tâm cầu nguyện, len lỏi vào mọi tầng lớp khuyến khích những người khô khan nguội lạnh hay sa đà truỵ lạc trở về với Chúa. 

Tuy chưa có gì là chính thức, nhưng họ đã nghiễm nhiên thành những tu sĩ ở thế gian, theo đuổi một lý tưởng rõ rệt, thực hiện lý tưởng bằng một đời sống nhặt nhiệm và bằng những hoạt động tông đồ bác ái.  

4. Sự lớn nhanh của huynh đoàn 

Nhận thấy các huynh đoàn anh em cũng như chị em gia tăng, thánh Phanxicô chỉ biết tạ ơn Thiên Chúa vì mùa xuân Tin mừng đến trong Giáo Hội. Vâng, ngài vẫn thích nói “Thiên Chúa thật là Đấng Thiện Hảo, là nguồn mạch mọi điều thiện hảo”. Ngài đã thấy Chúa chiếu toả trên anh em “ánh quang huy hoàng” như ánh mặt trời. 

Mỗi năm, vào dịp lễ Ngũ Tuần, anh em trong mỗi tỉnh dòng tề tựu tại một nơi quy định để cử hành tu nghị. Những cuộc gặp gỡ đó là thời gian thiết yếu trong đời sống anh em. Anh em cầu nguyện chung với nhau, chia sẻ kinh nghiệm và “với sự trợ giúp của những đại biểu ngay chính và đức độ”, anh em hoạch định dự phóng đời sống. 

Vì số anh em mỗi ngày một gia tăng, thánh Phanxicô không thể đích thân tham dự mọi cuộc tu nghị tỉnh dòng. Do đó, ngài quyết định triệu tập toàn thể anh em về tham dự Tổng Tu nghị tại nhà nguyện Đức Mẹ Porziuncola nằm trên cánh đồng Assisi, nơi khai sinh huynh đoàn tiên khởi.  

5. Chiều kích thế giới 

Luồng sinh khí huynh đệ đã từng nâng tâm hồn Phanxicô lên cao không thể dừng lại nơi đó, nhưng đã luôn luôn thúc đẩy ngài đi xa hơn nữa, hướng đến một tình huynh đệ đại đồng. Ngài mơ ước quy tụ tất cả mọi người trong một mối dây hiệp thông như thế và ngài đã thâu họp tất cả trong tình yêu Thiên Chúa. 

Như triết gia P. Ricoeur nhận xét, ngài ước mong “biến đổi mọi sự thù nghịch thành tình huynh đệ, vào trong sự hiệp nhất của tạo thành”. 

Thời bấy giờ, thế giới hiển nhiên phân chia thành hai khối lớn khép kín, hai khối đối địch: một bên là thế giới Kitô giáo và bên kia là hồi giáo. Giữa hai khối là thánh chiến, là thập tự chinh. Địa điểm gây bất hoà và tranh chấp đích thị là Thánh địa, nơi Đức Kitô đã sống và chịu đau khổ vì nền hoà bình thế giới. 

Thánh Phanxicô không muốn chấp nhận sự đổ vỡ đó. Vì thế, ngài phác hoạ dự án xây dựng một nhịp cầu giữa hai khối, liên kết hai bên trong tình huynh đệ. Phanxicô quyết định lên đường sang Cận Đông để gặp vua hồi giáo nước Ai cập và để mang sứ điệp Tin Mừng và huynh đệ vào điểm nóng ấy. Một giấc mộng điên rồ. Cuối tháng sáu năm 1219, thánh Phanxicô lên tàu tại cảng Ancône hướng về cảng Acre và Damiette. Phanxicô bạo dạn tới gặp Vua Hồi giáo: Melek-el-Kamel. Nghe Phanxicô giảng, vị này tỏ ra nhiều thiện cảm, và mời thánh nhân lưu lại trong triều đình. Nhưng thấy công trình giảng dạy không đưa lại kết quả nào, Phanxicô xin rút lui. Sau đó Ngài sang Đất Thánh: trong nhiều tháng Ngài thăm viếng quê hương Chúa Cứu Thế, sống đời chiêm niệm. 

6. Sự nghèo khó triệt để  

Thật hết sức trớ trêu! Trong khi ngài đang nỗ lực làm trung gian hoà bình giữa thập tự quân và vua hồi giáo, một sứ giả đến từ nước Ý báo cho ngài biết trong khi ngài vắng mặt, nội bộ huynh đoàn đã bất hoà trầm trọng và các anh em thân cận của ngài đang khổ tâm.  

Đây là sự thất bại trên mọi chiến tuyến. Hoạ vô đơn chí, đôi mắt viêm nhiễm vì mặt trời nóng bỏng nay khiến ngài hầu như mù loà và rất đau đớn. 

Tổn thương trong tâm hồn cũng như trong thân xác, ngài trở về nước Ý trong thảm hại. Ngài tìm gặp những anh em lạc lối. 

Ngài tạm thời rút lui vào một ẩn viện cô tịch. Đó là giây phút đen tối nhất trong cuộc đời ngài. Ngài không còn biết rõ Thiên Chúa chờ đợi gì nơi ngài. Ngài có cảm tưởng người ta muốn giật ngài ra khỏi Hội Dòng và lôi kéo ngài xa rời ơn gọi ban đầu. Bấy giờ, ngài cảm nghiệm những giây phút bất an, buồn phiền và cả sự nổi giận nội tâm.  

Cơn khủng hoảng ấy, càng trầm trọng hơn vì bệnh tật, quả là một thử thách nghiêm trọng. Thiên Chúa đợi ngài ở đấy. Thánh Phanxicô được mời gọi tiến tới một sự trần trụi tối thượng, một sự nghèo khó triệt để. Một sự nghèo khó không chỉ liên quan đến của cải vật chất, nhưng đụng chạm đến bản chất thâm sâu nơi con người. 

Bên trong con người có một ý muốn chiếm hữu, bởi đó con người chiếm làm của riêng điều thiện hảo mình thực hiện và vênh vang vì nó. Không phải vô cớ mà trong suốt các thư văn, thánh Phanxicô tố giác cái ý muốn khiến chúng ta tự xưng là thầy và chủ nhân các điều thiện chúng ta làm; không phải vô cớ mà ngài nhận thấy trong sự bối rối và tức giận những dấu chỉ chắc chắn của sự chiếm hữu thầm kín ấy. Chính ngài đã có kinh nghiệm đó; ngài có kinh nghiệm về cơn cám dỗ bối rối và tức giận. Và Chúa đã chỉ cho ngài biết ngài phải truất hữu chính công trình của ngài – đó là huynh đoàn mà ngài nhiệt tâm gầy dựng – để chính mình trở thành công trình của Thiên Chúa: “Hỡi con người nhỏ bé, thấp hèn và dốt nát, hãy nói cho ta biết vì sao người khổ tâm như thế? Ai đã gieo trồng hội dòng anh em? Chẳng phải ta sao? Ta đã chọn ngươi là kẻ đơn sơ và dốt nát để ngươi và anh em ngươi biết rằng chính ta sẽ chăm sóc cho đoàn chiên của ta. Vậy ngươi chớ buồn phiền nữa” (Truyện ký Pêrudia 86) 

Thánh Phanxicô tin tưởng lời Chúa. Và với đức tin của người nghèo, ngài trao phó hoàn toàn Hội Dòng cũng như bản thân trong bàn tay Thiên Chúa (“Lạy Chúa con, Lạy Chúa con, Chúa là ai? Và con là ai?) Yêu và yêu nhiều đều chưa đủ. Phải học trở nên nghèo khó trong tình yêu, nhất là trong tình yêu. Không chiếm hữu sự gì. Không chiếm hữu người nào. Bấy giờ, tình yêu mới đạt tới đỉnh trọn lành. 

7. Bình an tái lập 

Hội Dòng không còn là việc của ngài, nhưng là việc của Thiên Chúa. Thiên Chúa là Thiên Chúa, như thế là đủ. Ngay từ lúc đó, thánh Phanxicô cởi mở trọn vẹn cho Thánh Thần của Chúa. Một luồng gió bình an và thanh thản xâm chiếm ngài. Tất cả con người ngài bắt đầu toả rạng huy hoàng như ánh mặt trời sau cơn giông bão. 

Thánh Phanxicô trở thành con người tươi sáng. Không gì có thể tách rời ngài khỏi tình yêu của Đấng Tạo Hoá. 

Và này đây, ngài cảm thấy chan chứa một năng động mới, ngài tâm sự cùng các bạn đường: “Cho đến bây giờ, chúng ta chưa làm được gì, chúng ta hãy bắt đầu làm một cái gì đi nào”. 

Kỳ thực thì không phải làm việc này hay việc nọ, nhưng là để cho Thánh Thần Chúa hoạt động trong chúng ta. 

Theo năm tháng, sức khoẻ Phanxicô yếu dần… Nhưng trước máng cỏ Giáng Sinh ở Greccio, trong ẩn viện La Verna hay trong cộng đoàn, chính con người hoà bình và huynh đệ ấy tiếp tục cất lên Bài Ca Anh Mặt trời và say mê chiêm ngưỡng Đức Kitô. 

8. Năm dấu thánh 

Vào khoảng tháng 8 năm 1224, hai năm trước khi từ giã cõi đời, Phanxicô lên núi La Verna. Tại nơi đây, ngài đắm chìm trong việc chiêm ngưỡng cuộc khổ nạn của Chúa Kitô. Cuộc khổ nạn xuất hiện trong tâm trí ngài như một mặc khải về Tình yêu vô biên hằng thôi thúc trọn cả con người ngài. Ngài cảm thấy nẩy sinh trong lòng một nỗi khao khát vời vợi muốn kết hiệp với cuộc khổ nạn của Chúa Kitô. Ngài cầu nguyện như thế này: “Lạy Chúa, ước gì mãnh lực nồng cháy và dịu dàng của tình yêu Chúa chiếm ngự tâm hồn con và giải thoát tâm hồn con khỏi mọi sự dưới bầu trời này, để con chết vì yêu Tình yêu của Chúa, như Chúa đã chết vì yêu tình yêu của con”. 

Thế rồi vào một buổi sáng – vào dịp lễ suy tôn Thánh Giá – trong khi ngài cầu nguyện trên sườn núi, ngài thấy từ trời xuất hiện một thực thể có cánh, một thực thể bằng lửa và ánh sáng: thần Xêraphim có sáu cánh chói ngời như trong thị kiến của ngôn sứ Êdêkien. Đó là một trong các thực thể bất tử chầu chực trước ngai Thiên Chúa và là sự chiếu toả vinh quang của Người. Nhưng điều lạ lùng là những thực thể vinh quang và sáng ngời ấy cũng đau khổ: tay chân đều bị đâm thâu. 

Trước thị kiến ấy, tâm hồn thánh Phanxicô như bị chia cắt bởi những tình cảm trái nghịch. Vẻ đẹp của thần Xêraphim và ánh mắt dịu dàng của người làm cho thánh nhân chan chứa niềm vui, nhưng sự đau đớn của đấng chịu đóng đinh đồng thời cũng khiến tâm trí ngài rã rời. Và bỗng nhiên, Đau khổ và Vinh Quang, kết hợp với nhau một cách kỳ lạ trong thị kiến ấy, vồ bắt ngài như một con chim săn mồi. 

Thị kiến vụt tắt. Bấy giờ, cúi mặt xuống, ngài thấy đôi tay và đôi chân đã bị đâm thủng. Vinh quang Thiên Chúa đã chạm đến ngài. Ngài mãi mãi là con người bị đóng đinh.  

Tất cả cuộc đời ngài là một sự chiêm ngưỡng Đức Kitô lâu dài và nồng nàn. Và sự chiêm ngưỡng ấy kết cuộc đã biến đổi ngài hoàn toàn theo hình ảnh Đấng Chịu Đóng Đinh. 

9. Bài Ca Vạn Vật 

Bấy giờ xảy ra một điều bất ngờ: con người mà thiên hạ tưởng đã biến khỏi mặt đất, vì tâm hồn ngài chìm đắm trong Thiên Chúa và thân xác yếu nhược vì các dấu đinh và bệnh tật, con người đó bắt đầu ngồi trên lưng lừa ngang dọc miền Ombria và Marche, đi đến làng này tới làng khác và tha thiết kêu gọi mọi người sống hoà bình, hoà giải, huynh đệ. Như thể ngài được phú ban một năng lực mới.  

Đêm nọ, vì kiệt sức, Người Nghèo nài xin Thiên Chúa dủ thương. Một tiếng nói bên trong đáp lời ngài: “Phanxicô, hãy hân hoan như thể con đã ở trong vương quốc của Ta…” Một ánh sáng rất dịu dàng thấm nhập tâm hồn ngài. Và một nỗi khao khát ngợi khen xâm chiếm con người của ngài. Lời ngợi khen đó mặc lấy vẻ uy nghi của mặt trời, vẻ rực rỡ dịu dàng của tinh tú, đôi cánh của làn gió, sự khiêm nhu của dòng nước, sự nhiệt tâm của ngọn lửa và sự nhẫn nại của trái đất. 

Ánh sáng mặt trời chiếu toả trên Assisi. Phanxicô, nay đã mù loà, ngồi ngay ngắn trên giừơng và cất lên Bài Ca Anh Mặt trời:  

Lạy chúa Trời Cao Cả, 

Đấng nhân hậu toàn năng,  

Ngài xứng đáng lãnh nhận, 

Tiếng ca ngợi hát mừng, 

Danh dự và vinh quang 

Với muôn lời cung chúc! 

Ngợi khen và thánh đức, 

Thật là phải đạo thay, 

Người phàm ai đáng được 

Gọi Danh Thánh của Ngài. 

Muôn lạy Chúa con thờ, con xin ca tụng 

Vì Ngài đã dựng nên muôn loài muôn giống, 

Đặc biệt hơn cả là ông anh mặt trời, 

Để cho có ngày và để sáng soi. 

Anh đẹp tuyệt vời, anh rạng ngời rực rỡ, 

Lạy Chúa Tối Cao, anh là hình ảnh Chúa… 

Và lời ngợi khen bao trùm tất cả tạo thành: chị mặt trăng và tinh tú, anh gió và chị nước, anh lửa và chị Mẹ đất. Quả thật là một bài ca thán phục trước kỳ công của Thiên Chúa: đó cũng là và nhất là bài ca tình huynh đệ đại đồng. Bài ca hoà giải giữa con người với mọi vật và với chính bản thân. Bài ca của con người hoà bình và huynh đệ, nhờ họ mà những thế lực sôi sục trong cuộc sống tìm lại được sự trong sáng nơi suối nguồn và vẻ huy hoàng của ánh sáng. Bài ca của cuộc tạo dựng mới, ngay trong trái tim con người. 

Để hoà giải hiềm khích giữa Đức Giám mục và viên thị trưởng thành phố Assisi, ngài nẩy sinh ý tưởng thêm một tiểu khúc vào Bài Ca Anh Mặt trời:  

“Muôn lạy Chúa con thờ, con xin ca tụng, 

Vì bao người rộng lượng thứ tha 

Bởi lòng yêu mến Chúa:  

Gian khổ yếu đau, chẳng nề hà! 

Lạy Chúa Trời cao cả, 

Phúc thay ai một mực sống hiền hoà, 

Vì Ngài sẽ thưởng triều thiên quý giá.” 

Sức khoẻ ngài ngày càng sa sút. Cuối mùa hè năm 1226, người trở bệnh trầm trọng hơn. Biết mình sắp phải từ giã cõi đời này, ngài sáng tác một điệp khúc thêm vào Bài Ca Anh Mặt trời:  

Con xin ca tụng, muôn lạy Chúa con thờ 

Vì chị chết đang sẵn chờ thân xác, 

Thật trong cõi người ta 

Chẳng ai là thoát được. 

Vô phúc thay kẻ nào, 

Chết còn mang tội ác, 

Nhưng quả là hạnh phúc cho ai 

Khi bất ngờ chị tới 

Đang thi hành ý Chúa miệt mài. 

Vì dầu cái chết thứ hai 

Cũng không tác hại cho đời họ đâu! 

Những ngày đầu tháng mười đã đến. Trở về Porziuncola, thánh Phanxicô sống những giờ phút cuối đời. Chiều ngày mồng 3, ngài xin anh em đem sách Tin Mừng đến và đọc cho ngài nghe đoạn Tin Mừng của thánh Gioan: “Đức Giêsu biết giờ của Người đã đến, giờ phải bỏ thế gian mà về với Chúa Cha. Người vẫn yêu thương những người thuộc về mình còn ở thế gian và Người yêu thương họ đến cùng” (Ga 13,1). 

Kế đó, thánh Phanxicô xướng thánh vịnh 141: “Con lớn tiếng kêu gào Yavê, sức hèn con đã hầu như suy tàn… xin đưa con ra khỏi chốn ngục tù…” “Cuối cùng, đã đến giờ các mầu nhiệm của Đức Kitô thể hiện nơi ngài, linh hồn ngài hoan hỷ bay bổng lên cùng Thiên Chúa” (1 Cel 121) 

Đó là buổi chiều ngày mồng 3 tháng mười. Ngài vừa 45 tuổi. 

Màn đêm buông xuống trên thành phố Assisi, những ánh sao đầu tiên lấp lánh trên bầu trời. Từ nay ai sẽ mang hoà bình từ trời xuống trái đất? Ai sẽ sống đủ nghèo để trở nên anh em của mọi tạo vật? Ai sẽ nói được như ngài: “Bình an và thiện hảo”? 

 

Thánh Phanxicô đam mê Tin Mừng

Phanxicô được thúc đẩy làm các điều "lạ thường" như thế, bởi vì Chúa đã chọn ngài giữ một vai trò đặc biệt trong lịch sử cứu độ. Ngài được tách ra khỏi mạng lưới các cơ cấu xã hội Thời kỳ đen tối, để lại đưa Tin mừng Đức Giêsu làm nền tảng cho đức tin của Kitô hữu, và như thế là để xây lại Giáo hội và thế giới. Thánh Phanxicô có niềm đam mê Tin mừng, một đam mê đã thiêu đốt cả con người của ngài và nhờ đó tung ra nhiều ánh lửa để xua tan bóng tối của thời đại ngài. Các ánh lửa ấy đều có tên gọi. Mỗi ánh lửa được lấy từ Tin mừng. Mỗi ánh lửa thắp sáng ít nhất một phần nhỏ của bóng tối. Cộng chung lại, các ánh lửa ấy tạo ra một sức sáng lớn, đủ xua tan mọi phần của bóng tối mãi mãi.

 MỘT DUNG MẠO MỚI CHO CHÚA

Chúa đối với Phanxicô không phải như một nhà độc tài gây khiếp đảm, buộc phải nghe lời nếu không sẽ bị ném xuống hoả ngục. Không phải như vậy. Chúa đối với ngài là một Người rất gần gũi, một người Cha lý tưởng ban cho con cái nam nữ món quà sự sống quý giá, một nhân cách không giống với tạo vật khác, các tài năng để sống và phát triển trong thế giới này, và sự tự do để sử dụng hoặc lạm dụng các tài năng ấy.

Giống như một người cha người mẹ lý tưởng, Chúa luôn sẵn sàng để giúp uốn nắn các điểm gồ ghề, khuyên nhủ trong các chọn lựa khó khăn, an ủi và ban thêm sức mạnh khi các sự việc trở nên xấu đi.

Không lạ gì khi thánh Phanxicô thường trích dẫn câu Kinh thánh sau đây với lòng tín thác hoàn toàn: "Hãy phó thác cho Chúa và Người sẽ lo toan cho ngươi".

NHÂN TÍNH CỦA ĐỨC KITÔ

Không thể nghi ngờ gì về tình thương của thánh Phanxicô đối với Đức Giêsu Kitô. Đây không thể là Đức Giêsu của nhiều bức hoạ cuối thời Trung cổ -- Vị thẩm phán của ngày phán xét chung. Nhưng đây chính là Đức Giêsu thành Bêlem, là một con người thật sự, bởi vì Ngài đồng hoá với mỗi con người; là Đức Giêsu của Bữa Tiệc ly, Đấng tự hiến làm của ăn cho nhân loại đang đói khát phần thiêng liêng; là Đức Giêsu của Đồi Canvê, Ngài đã chết như của lễ hiến dâng để cho mọi người có thể trỗi dậy từ bóng tối của tội lỗi tập thể và tội lỗi cá nhân.

Trong nhân tính của Đức Giêsu, thánh Phanxicô tìm thấy mối dây nối kết với Thiên Chúa của vũ trụ càn khôn. Ngài đã tìm thấy rằng Chúa là Chúa và là Anh em của mọi người chúng ta.

CON ĐƯỜNG TIN MỪNG

Phanxicô quá vui mừng trước khám phá này đến nỗi ngài thấy không có sự gì đáp trả cho cân xứng bằng sự hoán cải toàn diện, sự hoán cải này giống như một câu chuyện tình hơn là sự từ bỏ dứt khoát đời sống cũ của mình.

Lúc ấy, các lời của Đức Giêsu trong Tin mừng tuôn ra ngoài như một lực sống nóng cháy. Đây là niềm cậy trông. Đây là sự sống. Đây là sự giải thoát khỏi mọi quyền lực tối tăm. Đây là vận mạng của cả loài người, và của toàn tạo vật.

Không lạ gì khi Phanxicô kêu lớn tiếng trước niềm vui quá mới mẻ này: "Đây là điều tôi mong mỏi! Đây là điều tôi kiếm tìm! Đây là điều tôi ước ao với trọn tâm trí và linh hồn tôi".

TRỞ NÊN NHƯ ĐỨC KITÔ

Các ước ao ấy dần dần được thực hiện trong cuộc đời thánh Phanxicô. Chẳng hạn lễ Giáng Sinh không chỉ là một biến cố lịch sử. Đức Giêsu không chỉ giáng sinh một lần vào thời xưa, nhưng còn trong thời nay và sau này nữa. Bất cứ ai đón nhận sự sống Tin mừng sẽ đón nhận một đòi hỏi từ Thiên Chúa: Đem Đức Giêsu vào cuộc sống người ấy trong thế giới này.

Với cách nhìn táo bạo như vậy, Phanxicô viết: "Chúng ta là mẹ khi chúng ta mang Chúa trong tâm hồn và thân xác ta, qua một tình yêu và một lương tâm chân thành và tinh tuyền; chúng ta sinh ra Ngài qua cách làm việc thánh thiện, vốn sẽ toả sáng trước người khác như một gương tốt".

TÌNH HUYNH ĐỆ

Trong ánh sáng này, có lẽ câu nói gây xúc động nhất trong Di chúc của Phanxicô là câu ngài dùng để mô tả việc qui tụ các anh em đầu tiên: "Và sau đó, Chúa đã ban cho tôi một số anh em..."

Vào thời ngài, việc phân biệt tầng lớp đã trở nên chặt chẽ. Trong đời tu, các thầy trợ sĩ và nữ tu trợ tá chỉ có quy chế hạng hai. Trong nhân dân, có chủ và tớ, quí tộc và nông dân, người giàu và người nghèo. Sự nghi ngờ và không tin tưởng là chuyện bình thường giữa bạn bè với nhau.

Khi "các anh em" đến với Phanxicô, ngài không nhìn vào các dòng khổ tu, nhưng nhìn vào Tin mừng như niềm cảm hứng cho lối sống mới của anh em. Mọi anh em đều bình đẳng, đều được yêu thương, đều được trợ giúp để khẳng định mình, và đều được mến chuộng.

Nhà viết tiểu sử đầu tiên của Phanxicô, cũng là một nhân chứng, đã mô tả cộng đoàn đầu tiên của ngài như sau: "Khi anh em cùng đến bất cứ nơi nào, hoặc gặp ai trên đường, anh em đều tỏ tình thương thiêng liêng và lòng quyến luyến. Những cái ôm thanh sạch, cảm tình dễ mến, nụ hôn thánh thiện, cuộc nói chuyện vui vẻ, nụ cười đơn sơ, cái nhìn vui tươi...sự đồng ý về mục tiêu, vâng lời sẵn sàng, bàn tay trợ giúp không mệt mỏi, tất cả những điều này đều có nơi anh em".

MỌI TẠO VẬT ĐỀU LÀ ANH EM

Từ tình anh em như vậy, thánh Phanxicô lấy thêm một bước nhảy liều mạng. Trái với những người khác, ngài không giới hạn "tình anh em" vào con người hoặc giới tu sĩ. Tin mừng vang vọng lớn tiếng về việc này.

Ngài sớm lập Dòng nhì dành cho phụ nữ, gọi là Dòng Clara Nghèo. Sau đó, ngài lập ra Dòng ba, gọi là Dòng Phan sinh Tại thế, dành cho các người nam nữ sống Tin mừng theo cách riêng của họ giữa thế gian.

Việc giải thích của ngài về tình huynh đệ theo Tin mừng dẫn ngài đến một mầu nhiệm cao hơn: tình huynh đệ đối với tất cả tạo vật. Nếu các người nam và người nữ là anh chị em với Đức Kitô, Đấng là trưởng tử giữa mọi tạo vật, thì mọi động vật, chim chóc, mặt trời, mặt trăng, gió, lửa, nước, cũng là anh chị em với loài người, vì tất cả đều do Thiên Chúa tạo thành.

Ngài nói với "các chị chim", với "anh sói", và chúng cũng nói chuyện với ngài. Điều này cho thấy dường như Chúa đã tái lập tình trạng ngây thơ vô tội thuở ban đầu, mà ông Adam và bà Eva đã đánh mất. Phanxicô hoàn toàn đi vào mầu nhiệm này, khi ngài sáng tác và hát một trong các bài thơ độc đáo nhất trong lịch sử tôn giáo, đó là Bài ca các Tạo vật. Sự kính trọng của ngài đối với tạo vật vẫn còn gây kinh ngạc cho đến ngày nay, đến nỗi ngài đã được đặt làm Bổn mạng của Môi sinh/Môi trường.

NGHĨA HÈN MỌN

Thánh Phanxicô đã chọn gọi các đồng bạn của ngài là "Anh em hèn mọn". Từ "hèn mọn" chứa một ý nghĩa mà ngày nay chúng ta thường dùng khi nói về các nhóm thiểu số -- tức người nghèo, không quyền lực và không có tiếng nói có trọng lượng. Đối với Phanxicô, hèn mọn có nghĩa là từ bỏ ước muốn quyền lực, danh vọng và quy chế cao trọng. Hèn mọn là muốn trở nên như các anawim của Kinh thánh -- tức người nghèo của Chúa, người không được trợ giúp, người không được bảo vệ, người mà Đức Kitô nói là các người được chúc phúc, vì Nước trời là của họ.

Hèn mọn là một quyết định để phục vụ chứ không phải được phục vụ, một ước muốn sẵn sàng giúp đỡ, nối kết, chia sẻ, đau với người đau, vui với người vui, một quyết định để vượt qua một xu hướng xấu nhất nơi mỗi người -- đó là ước muốn có quyền lực và chỉ huy ngươi khác.

NGHÈO KHÓ

Tài sản, tiền bạc, của cải riêng, và tham muốn ngày càng có thêm vật chất -- đó là những cái mà thánh Phanxicô xem là cản trở cho tình huynh đệ và sự kết hiệp với Chúa. Những người có cuộc sống bị thống trị bởi tiền bạc và những gì tiền bạc có thể mua được, là những người quan tâm đến vật chất hơn là quan tâm đến người khác -- đây là một sự huỷ hoại khủng khiếp cho chương trình của Chúa.

Con người quan trọng hơn tài sản và con người quan trọng hơn mọi vật. Đức nghèo của Phanxicô nhằm chứng minh chính xác rằng ngài chọn nghèo hèn cá nhân, chọn đứng về phía người nghèo, người bị áp bức, người bị bỏ rơi của xã hội.

CẦU NGUYỆN

Việc cầu nguyện, nhất là cầu nguyện chiêm niệm, là quá quan trọng đối với Phanxicô đến nỗi ngài bị cám dỗ mạnh mẽ là nên từ bỏ sứ mạng làm tông đồ cho thế giới, và rút lui vào cuộc sống ẩn tu.

Sứ vụ của ngài, như Chúa đã nói với ngài, là một hướng khác. Nhưng dù Phanxicô sống bất cứ nơi đâu -- trong hang động, nơi chợ búa, trên núi cao hay trong nhà của Đức hồng y, với anh em hay đang lao động hoặc ở một mình - ngài luôn sống tâm tình cầu nguyện: khi thì chiêm niệm, khi thì cầu nguyện tự phát, khi thì chung với anh em, khi thì vừa lao động vừa cầu nguyện.

HOÀ BÌNH

Các nỗ lực can trường của Phanxicô về xây dựng hoà bình đã đi vào huyền thoại: trong tranh chấp giữa người giàu và người nghèo ở Átxidi, giữa Kitô hữu và người Hồi giáo trong thời Thập tự chinh, giữa người quí tộc và nông nô trong các vấn đề đăng ký quân dịch. Điều quan trọng đáng lưu ý là thánh Phanxicô đã được chấp nhận làm người kiến tạo hoà bình, bởi vì chính bản thân ngài là con người hoà bình thực sự.

Ngài nói với các anh em: "Khi anh em rao truyền hoà bình bằng môi miệng, anh em phải có hoà bình chan hoà trong lòng mình trước. Có như vậy, không ai có thể tức giận hoặc nhục mạ anh em, khi anh em rao truyền. Và mọi người sẽ được đánh động bởi sự hoà bình, thiện chí và tình thương, vốn là kết quả của sự tự chế tinh thần của anh em".

KÍNH TRỌNG GIÁO HỘI

Ngoại trừ các lĩnh vực tín lý và luân lý, trong Giáo hội luôn có sự yếu đuối và cả sự sai lầm của con người. Sự yếu đuối của một số thành phần trong Giáo hội thời thánh Phanxicô là lớn lao đến nỗi Giáo hội khó là dấu chỉ sự hiện diện của Chúa ở giữa nhân loại.

Thời ấy, người ta sợ hãi Giáo hội vì quyền bính chính trị của Giáo hội. Nhiều giáo sĩ sống một đời đầy bê bối và nhiều gương xấu gây vấp phạm.

Chính lúc đó Chúa gọi thánh Phanxicô "Hãy đi xây dựng lại nhà Cha, Giáo hội của Cha mà con thấy đang ngã sụp".

Dưới lớp bụi bẩn mà Giáo hội đã tích tụ trong "Thời kỳ đen tối", thánh Phanxicô tìm thấy ngọn lửa sáng chói, sự nồng ấm vô tận của Tin mừng, vốn được thông chuyển từ Chúa Giêsu đến thánh Phêrô, và từ thánh Phêrô đến các đấng kế vị Ngài cho đến Đức giáo hoàng hiện nay. Ngài luôn nghĩ rằng Giáo hội, mặc dù đôi lúc bất toàn, là người bảo vệ con đường Tin mừng của Chúa Giêsu.

Do đó, ngài bắt đầu rủ từng lớp bụi, để xây lại Giáo hội, lắp hòn đá này đến hòn đá khác, cải hoá người này đến ngươi khác, bằng sự cải cách chứ không bằng nổi loạn. Ngài đã thành công trong khi nhiều người đã thất bại, bởi vì ngài tiếp cận Giáo hội không bằng sự tức giận, nóng nảy, nhưng bằng tình thương và kính trọng Giáo hội.

SỨ MẠNG TÔNG ĐỒ

Thánh Phanxicô nhìn chung quanh mình. Hầu như toàn bộ châu Âu đã tin vào Đức Kitô, mặc dầu nhiều người chỉ là Kitô hữu trên danh nghĩa. Thế giới Hồi giáo sống tách biệt; miền Viễn Đông chưa nghe nói về Chúa. Công tác truyền giáo -- một thách đố Chúa Kitô giao cho các Tông đồ để rao giảng Tin mừng cho mọi dân nước -- dường như không phát triển được bao nhiêu.

Do đó, thánh Phanxicô làm cho các anh em của ngài trở thành các tông đồ mới, và ngài sai cứ hai người một nhóm, như Chúa đã làm, để rao giảng Tin mừng mới được tái khám phá cho phần đất còn lại của châu Âu, châu Phi Hồi giáo và Trung Đông, miền Viễn Đông và các vùng đất chưa được phát hiện.

Nhờ sự sốt sắng như vậy, Phanxicô đã trở nên nhà truyền giáo nước ngoài đầu tiên của thời đại mới.

THÁCH ĐỐ CỦA THÁNH PHANXICÔ

Thế giới đã thay đổi rất nhiều kể từ thời Phanxicô, nhưng buồn thay, nhiều điều kiện và vấn đề tương tự ở thời ngài vẫn còn xuất hiện trong thời đại chúng ta ngày nay.

Hàng triệu lời đề nghị được đưa ra để tìm cách giải quyết các vấn đề ấy, cách thay đổi các điều kiện và cách lay động sự ù lì và chai cứng để đạt đến giải pháp mới.

Phanxicô biết rằng nhiều người không còn được các niềm tin hấp dẫn như một người đang tin vào Chúa, ngài mong họ trở nên người biết quan tâm đến người khác, người biết yêu thương, người sống hoà bình và tin tưởng phó thác. Mỗi người cần trở nên một con người như Đức Giêsu trong thời đại Ngài hoặc như thánh Phanxicô trong thời đại ngài. Một con người như vô số người sống Tin mừng mà chúng ta gọi là các thánh. Một con người như các linh mục, tu sĩ nam nữ, các tín hữu tại thế của Đức Giêsu, họ đang cố gắng trở nên các chứng nhân cho Chúa. Đối với các anh chị em trong đại gia đình của Phanxicô, từ thời nọ đến thời kia, ngài nói rõ với họ: Hãy trở nên con người đặc biệt. Anh chị em cần phải là sách Tin mừng để cho nhiều người khác đọc được.

Roy M. Gasnick, O.F.M.
(Nguyễn Trọng Đa dịch)

 

 

 

 

 

Thứ Hai

 

 

Thứ Ba

Phụng Vụ Lời Chúa

 

 

Đó là lý do, chúng ta cần phải "theo đạo", theo Chúa, chứ không phải hay hơn là "đạo theo", đạo theo chúng ta, Chúa theo chúng ta. Nhưng muốn được thế, chúng ta cần phải liên lỉ tâm nguyện như câu họa trong Bài Đáp Ca hôm nay: "Lạy Chúa, xin hướng dẫn con trong đường lối đời đời", với tất cả thâm tín về bản thân mình, nhờ đó hoàn toàn tin tưởng vào Chúa:

 

1) Lạy Chúa, Ngài thăm dò và biết rõ con, Ngài biết con lúc con ngồi hay con đứng. Ngài hiểu thấu tư tưởng con tự đàng xa, khi con bước đi hay nằm nghỉ, Ngài thấy hết, Ngài để ý tới mọi đường lối của con.

2) Chính Ngài đã nặn ra thận tạng con, đã dệt ra con trong lòng thân mẫu. Con ngợi khen Ngài đã tạo nên con lạ lùng như thế, vì công cuộc của Ngài thực diệu huyền.

3) Linh hồn con, Chúa hoàn toàn biết rõ, thể chất con không giấu nổi mắt Ngài, lúc con được cấu tạo hình hài trong nơi kín đáo, lúc con được dệt thân ở chỗ đất sâu.

 

 

 

Thánh Brunô - Linh mục (1035 - 1101)

 

Ngày 6/10

 

 

 

Thánh Brunô, đấng sáng lập dòng Chartreux, qua đời ngày 6 tháng 10 năm 1101 trong sa mạc La Torre, thuộc vùng Calabria (nước Ý). Tuy ngài không hề được phong thánh chính thức, nhưng lễ nhớ ngài được đưa vào phụng vụ địa phương của dòng Chartreux năm 1514 bằng phép miệng của Đức giáo hoàng Lêô X, rồi được đưa vào phụng vụ Rôma năm 1584 và cuối cùng được đưa vào các sách phụng vụ Rôma, qua một sắc lệnh của Thánh Bộ Lễ Nghi năm 1623.

Sinh năm 1035 ở Cologne (nước Đức) trong một gia đình quí tộc, Bruno de Hartenfaust bắt đầu đi học tại trường Thánh Cunibert ở Cologne, sau đó học trường nổi tiếng của nhà thờ lớn Reims. Năm 1056, ngài trở thành hiệu trưởng và thầy dạy nổi tiếng của trường này. Sau khi thụ phong linh mục, ngài được bổ nhiệm làm kinh sĩ nhà thờ lớn và chưởng ấn của toà tổng giám mục. Lãnh nhận sứ vụ linh mục, Ngài vẫn còn được các Đấng các Bậc cho tiếp tục con đường học vấn vì thấy Ngài có khả năng tiếp thu và lãnh hội tốt các môn học. Ngài đã gặt hái cách rất khả quan về môn Triết học và Thần học. Với trí thông minh, kiến thức cao cường của Ngài, thánh Brunô đã làm khoa trưởng của nhiều phân khoa đại học. Hội Thánh dùng Ngài vì lòng đạo đức, học vấn uyên bác của Ngài, chính vì vậy, Ngài được triệu hồi về La Mã và giữ nhiều chức vụ quan trọng trong Giáo Triều Roma.

Chính trong thời kỳ này, ngài xuất bản hai tác phẩm Bình luận về các Thánh vịnh và các Thư thánh Phaolô. Các sách chú giải về Thánh Vịnh và các thư thánh Phaolô là những tác phẩm chúng ta còn lưu giữ được, chứng tỏ thánh nhân là một học giả có thế giá và là người hiểu biết tiếng Hy Lạp và tiếng Do Thái. Vào thời của ngài ít có người hiểu biết được như vậy. Nhiều người đã tới Reims để thụ giáo với ngài, trong số đó có Eudes de Chantaillen là người sẽ trở thành Giáo Hoàng với danh hiệu Urbano II.

Danh xưng Thầy Bruno được sử dụng cho tới cuối thế kỷ XV xứng với danh tiếng của “nhà hùng biện, thông thái trong mọi lãnh vực văn chương, tiến sĩ của các tiến sĩ . . .” Là người bênh vực cuộc cải cách Hội Thánh của Đức Giáo Hoàng Grêgoire VII, ngài dũng cảm chống lại thói buôn thần bán thánh và sự suy đồi đạo đức của hàng giáo sĩ.

Các thử thách đổ xuống cuộc đời thánh Brunô, kể từ khi Đức Tổng Giám mục Gevase qua đời năm 1068 và Manasses được đặt kế vị. Manasses là một người khô khan và hung bạo, đã chiếm ngai tòa Giám mục nhờ việc buôn thần bán thánh. Brunô đứng đầu những nhóm kinh sĩ chống lại và bị triệu về Rôma. Manasses trả thù bằng cách tịch biên tài sản và buộc các ngài phải trốn khỏi thành phố. Brunô trốn về một nơi gọi là Rocher, ở tại nhà một người bạn tên là Adam. Lần kia, trong khi đi dạo tại vườn nhà Adam, Brunô với hai người bạn là Ralph và Fulcius đã bàn về bản chất giả tạo của các thú vui trần thế và niềm vui của đời sống chiêm niệm. Lửa nhiệt tình bùng cháy, họ quyết định sẽ bỏ thế gian để sống đời cầu nguyện, ngay khi nào hoàn cảnh cho phép. Nhưng rồi Fulcius phải đi Rôma để trình bản cáo trạng Tổng Giám mục. Brunô không thể bỏ Reims khi Đức Tổng Giám mục còn tại vị. Cuối cùng, khi Đức Tổng Giám mục bị truất ngôi, chỉ còn Brunô trung kiên với dự tính....

 Sau khi Manasses bị truất ngôi, vị đặc sứ tòa thánh muốn đặt Brunô làm Tổng Giám mục. Nhưng lúc ấy thánh nhân đã trốn khỏi Reims cùng với sáu người bạn, tới một nơi gọi là Sèche-Phontaine. Ngài ở gần tu viện Molesme là nơi thánh Robertô làm đan viện phụ. Có lẽ Brunô là tu sĩ của tu viện này một thời gian ngắn.

Tuy nhiên Brunô đã không ở lâu tại Sèche-Phontaine. Ngài muốn tìm một nơi xa vắng hơn để khỏi bị du khách quấy rầy. Năm 1084, ngài cùng với sáu người bạn tìm đến miền núi Savoy. Trên đường đi, các ngài dừng chân tại Grenoble để tham khảo ý kiến Đức Cha Hugues de Chateaineuf, một học trò cũ của Ngài. Vị Giám mục thánh thiện đã mơ thấy bảy ngôi sao sáng trên một miền xa thuộc dãy núi Cjartreuse. Biết rằng Brunô cùng với sáu người bạn của ngài là những ngôi sao ấy, Đức cha đã không chần chờ dẫn họ ngay tới nơi mà giấc mơ đã chỉ cho ngài. Đây là một nơi đủ yên tĩnh. Brunô và các bạn liền cư ngụ tại đó. Các ngài làm một nhà nguyện nhỏ và bảy cái lều chung quanh. Đó là bước đầu của một tu viện lớn vẫn còn tồn tại cho tới ngày nay, là nhà mẹ của một hội dòng mang tên Chartreuse.

Thế là thánh Brunô đã sáng lập một nếp sống tu dòng mới, gần giống với nếp sống do thánh Romualđô sáng lập: Các tu sĩ Chartreux sống đời ẩn tu, hiến mình cho công việc lao động đơn độc, chủ yếu là việc sao chép các sách, nhưng cử hành phụng vụ chung với nhau.

Nhưng rồi thánh Brunô đã quá lừng danh và không thể yên thân được lâu. Năm 1090, ĐGH Urbanô II, một học trò cũ của ngài đã nhớ đến thầy cũ và triệu ngài về Rôma làm cố vấn. Dầu vậy, Đức Giáo Hoàng cũng sớm nhận ra rằng: không có chỗ trong giáo triều dành cho Brunô. Ngài ban phép cho thánh nhân rời Rôma, với điều kiện là phải có mặt tại nước Ý.

Trong thời gian vắn vỏi tại giáo triều, thánh Brunô đã gặp nhà quý tộc Roger miền Sicily. Khi rời Rôma, ngài đến cư ngụ ở nơi nhà quý tộc hiến cho, tại La Torre miền Calabria. Ngài thiết lập ở đó một tu viện thứ hai, theo kiểu mẫu dòng Chartreuse.

Năm 1088, Đức giáo hoàng Urbain II (Eudes de Châtillon), từng là học trò của Thầy Brunô ở Reims, mời thầy cũ của mình tới Rôma làm cố vấn. Ngài vâng lời, nhưng một ít thời gian sau, vì vẫn khao khát đời sống cô tịch và cầu nguyện, ngài rời giáo triều, về Calabre, trong sa mạc La Torre; tại đây, ngài lập một tu viện mới, dưới sự bảo trợ của các vương công người Normand. Chính trong thời kỳ ẩn tu ở Sainte-Marie-de-La-Tour, ngài viết hai lá thư còn truyền lại tới thời chúng ta: một thư gửi bạn ngài là Raoul le Verd, đặc sứ giáo hoàng ở Reims, và một thư gửi cộng đoàn tu viện Grande-Chartreuse.

Thánh Brunô qua đời ngày chủ nhật 6 tháng 10 năm 1101, sau khi tuyên bố trước mặt các tu sĩ của mình lời tuyên xưng đức tin, trong đó ngài nhấn mạnh sự hiện diện thật của Đức Ki-tô trong phép Thánh Thể. Thi hài ngài được an nghỉ trong thánh đường tu viện Sainte-Marie-de-La-Tour. Các giai đoạn cuộc đời ngài được hoạ sĩ Le Sueur trình bày (1644 đến 1648); trong số các bức họa này, nổi tiếng nhất là Cuộc An Táng Thánh Brunô, tranh trưng bày tại Louvre.

Một vị thánh được những người đồng thời tặng khen nhiều danh hiệu như :” Nhà thần học nổi danh, văn sĩ lỗi lạc, nhà ngoại giao tài ba, người khôn ngoan tuyệt vời, thầy của các thầy vv…”. Với biết bao danh hiệu người đồng thời tặng ban cho thánh Brunô, điều ấy nói lên con người hết sức đặc biệt của Ngài. Thánh nhân không đặc biệt sao được khi Hội Thánh, đặc biệt Giáo Triều cho triệu vời Ngài về La Mã để giúp đỡ Đức Giáo Hoàng Urbanô II trong vai trò cố vấn cho Ngài.

Thánh Phaolô trong thư gửi tín hữu Roma đã viết:” Sự giàu có, khôn ngoan và thông suốt của Thiên Chúa sâu thẳm dường nào! Quyết định của Người, ai dò cho thấu ! Đường lối của Người, ai theo dõi được ! Thật vậy, ai đã biết tư tưởng của Chúa ? Ai đã làm cố vấn cho Người ? Ai đã  cho Người trước, để Người phải trả lại sau ? Vì muôn vật đều do Người mà có, nhờ Người mà tồn tại và quy hướng về Người. Xin tôn vinh Thiên Chúa đến muôn đời ! Amen.” ( Rm 11, 33-36 ).

Thánh Brunô là một trong những vị thánh đã cảm nghiệm sâu sắc lời của thánh Phaolô, vị tông đồ dân ngoại trong đoạn viết để ca tụng thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa. Cảm nghiệm hết sức sâu sắc lời thánh Phaolô, thánh Brunô đã phục vụ theo đường lối Chúa. Tất cả đều do hồng ân của Chúa. Ngài có được gì là do Thiên Chúa. Do đó, thánh Brunô luôn tuân phục thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa.

Thiên Chúa đã kêu gọi thánh Brunô phụng sự Người “trong nơi thanh vắng” (Lời Nguyện của ngày). Thật vậy, từ khi ở trong rừng Sèche-Fontaine, nơi thánh Robert Molesmes đã hướng dẫn ngài vào đời ẩn tu, thánh Brunô đã luôn tìm kiếm sự thanh vắng để hiến mình cho Thiên Chúa qua việc chiêm niệm và sám hối.

Trong lá thư viết cho bạn ngài là Raoul le Verdi, thánh Brunô ca ngợi đời sống ẩn tu như sau: 

“Về lợi ích và niềm vui mà sự thanh vắng đem đến cho những ai yêu mến nó, chỉ những người đã trải qua kinh nghiệm này mới biết được . . . Thật không thể tả nổi ngày lễ vĩnh cửu này, khi người ta đã nếm cảm trước những hoa quả của thiên đàng. Chúng tôi chỉ lo cho linh hồn mình, và giữa những cuộc chiến đấu vì Thiên Chúa, chúng tôi nếm cảm được sự bình an mà thế gian không biết đến, và niềm vui của Thánh Thần.” 

Giờ Kinh Sách cho chúng ta đọc lá thư thánh nhân viết năm 1099 hay 1100 “cho các con cái Chartreux của ngài,” sau khi có cuộc thăm viếng của Đan phụ Landuin của họ tại tu viện của ngài ở Calabre. Lá thư này có thể coi như di chúc thiêng liêng của thánh Brunô cho con cái thiêng liêng mà ngài đã từ giã năm 1090: 

“Qua những tường thuật chi tiết và rất an ủi của người anh em Landuin yêu quí của chúng ta, cha vui sướng biết được các con đã kiên quyết thế nào trong việc tuân giữ khôn ngoan và đáng ca ngợi thực sự: ngài đã kể cho cha về tình yêu thánh thiện của các con, lòng nhiệt thành không mỏi mệt của các con đối với tất cả những gì đụng tới sự trong sạch của quả tim và nhân đức . . . Cha vui mừng vì, mặc dù các con không thông thạo văn chương, nhưng Thiên Chúa toàn năng đã ghi khắc vào lòng các con không chỉ tình yêu mà thôi, mà còn sự hiểu biết luật thánh: thực vậy, các con chứng tỏ bằng việc làm điều các con yêu mến và hiểu biết. Vì các con thực hành sự vâng phục hết sức chuyên cần và nhiệt tình . . . Điều này cho thấy rõ ràng các con đón nhận với sự khôn ngoan hoa quả tuỵêt hảo và sống động của Lời Chúa.” 

Đối với thánh Brunô, mục đích của Kinh Thánh là thông truyền sự sống, và hoa quả đầu tiên của Kinh Thánh là việc thi hành vâng phục, nguồn mạch của sự hoàn thiện đích thực. Đức Giáo Hoàng Piô XI đã viết rất hay về thánh nhân: “Thiên Chúa đã chọn thánh Brunô, con người thánh thiện tuyệt vời, để làm cho đời chiêm niệm sáng ngời vẻ tinh tuyền nguyên thuỷ của nó” (Hiến pháp Umbratilem).

 

 

Đaminh Maria cao tấn tĩnh, tổng hợp từ TGP Hà Nội, GP Vĩnh Long và Cha Hưng Lợi, CSsR

 

 

 

 

Thứ Tư

Phụng Vụ Lời Chúa

 

 

 

Lễ Đức Bà Mân Côi: Lược Sử

 

Trong cuốn Thánh Mẫu Học do Brice xuất bản năm 1961, tập thứ 3, có một đoạn trình bày về Đức Bà Mân Côi của cha Juniper B. Carol, OFM, một vị linh mục quá cố đã từng nổi tiếng trên thế giới về Thánh Mẫu Học và là vị sáng lập Hội Thánh Mẫu Học Hoa Kỳ. Sau đây là đoạn về Đức Bà Mân Côi liên quan đến nguồn gốc việc thành hình Lễ Đức Mẹ Mân Côi được vị linh mục thánh mẫu này nghiên cứu biên soạn.

Những diễn tiền về lịch sử đáng ghi nhớ của ngày mùng 7 tháng 10 năm 1571, Ngày Chúa Nhật đầu tháng này, đã là những gì đưa đến việc xuất hiện lễ Đức Bà Mân Côi. Thế giới Tây phương đã phải đối diện với cuộc thảm họa và tàn phá toàn diện gây ra bởi những người Thổ Nhĩ Kỳ có một hạm đội dũng mãnh đã làm chủ hầu hết Địa Trung Hải và thực sự đang đe dọa Ý quốc. Thánh Giáo Hoàng Piô V và các vị lãnh đạo Kitô giáo khác, vì tin rằng chỉ có ơn trợ giúp siêu nhiên bấy giờ mới có thể chặn đứng cuộc xâm chiếm sắp sửa xẩy ra, đã hướng mắt về trời nài van Người Mẹ thiên đình chuyển cầu cho họ. Vị Thánh Giáo Hoàng cũng xin các Hiệp Hội Mân Côi hãy gia tăng việc họ tôn sùng này vào ngày 7/10 và cử hành việc tôn sùng này một cách trọng thể hơn.

 

Thật thế, chính vào ngày này, lực lượng hải quân của liên minh Kitô giáo đụng độ hạm đội Thổ Nhĩ Kỳ vững chắc của Thổ Nhĩ Kỳ ở Vịnh Lêpantô. Truyện kể rằng trong khi trận chiến hết sức quan trọng này đang gay go thì Đức Piô V, được linh cảm thiên đình, đã kêu lên “Chiến thắng! Chiến thắng!” Thật thế, hạm đội của bên địch đã hoàn toàn thảm bại làm tan rã lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ. Vị Giáo Hoàng này không được đặc ân cử hành cuộc mừng kỷ niệm ân huệ lớn lao này của Thiên Chúa. Ngày cùng tháng tận của ngài đã đến, nhưng không xẩy ra trước khi ngài tuyên bố hiệu thành vào ngày 17/3/1572 về việc công khai tạ ơn Mẹ Maria và sâu xa tri ân Mẹ về việc Mẹ bảo vệ chở che, một cuộc tưởng niệm đặc biệt được giành cho Mẹ vào ngày 7/10 dưới tước hiệu Đức Bà Thắng Trận.

 

Đức Grêgôriô XIII, vị thừa nhiệm của ngài, đã thay đổi tước hiệu này thành Đức Bà Mân Côi, và vào ngày 1/4/1573, đã ban sắc chỉ truyền cử hành một thánh lễ mới vào ngày Chúa Nhật đầu Tháng Mười, ban phép cử hành ở những nhà thờ có bàn thờ mang tước hiệu ấy. Một trăm năm sau, theo lời yêu cầu của Nữ Hoàng Tây Ban Nha là Mary Anne, lễ này được lan rộng khắp Tây Ban Nha, và sau đó ít lâu, đến nhiều giáo phận ở Ý và các quốc gia khác. Vào ngày 3/10/1716, như một cách công nhận cuộc chiến thắng của Hoàng Tử Eugene của Savoy đối với quân Thổ Nhĩ Kỳ ở Hung Gia Lợi vào ngày 5/8 dưới sự bảo hộ của Đức Mẹ Xuống Tuyết, Đức Clêmentê XI đã ban hành một văn kiện, một văn kiện được soạn thảo bởi vị tiền nhiệm của ngài là Đức Innocentê XI, nới rộng lễ Đức Mẹ Mân Côi ra khắp Giáo Hội hoàn vũ. Đức Lêô XIII đã nâng lễ này lên bậc lễ cao hơn. Sau cùng Đức Piô X, trong tự sắc Motu Proprio ngày 23/10/1913, đã chỉ định lễ này vào ngày 7/10 hằng năm (Cf. E. Campana, Maria nel culto cattolico, Torino, 1933, Vol. I, pp. 407-413).

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch

 

 

 

Công Hiệu của Kinh Mân Côi trong Lịch Sử

(Đức Lêô XIII: Thông Điệp Supremi Apostolatus ban hành ngày 1/9/1883;

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, chuyển dịch)
 

Tông Tòa Tối Cao mà Ta đang phải gánh vác, cùng với tình trạng khó khăn càng ngày càng tăng thêm vào những thời buổi này, lưu ý và thôi thúc Ta hằng ngày phải cẩn trọng canh phòng sự an toàn cũng như an sinh của Giáo Hội, để rồi, càng quan tâm mới càng thấy các tai ương Giáo Hội phải chịu càng nhiều. Bởi thế, trong khi nỗ lực bằng mọi cách để bảo trì các quyền lợi của Giáo Hội, cũng như để vô hiệu hóa hoặc đẩy lui những nguy hại hiện nay đang lan tràn, Ta không ngừng tìm cầu sự trợ giúp bởi trời - một phương cách duy nhất có đủ mọi tác dụng - ngỏ hầu những công khó và việc coi sóc của Ta đạt được như lòng mong ước.

Để được như vậy, Ta cho rằng không thể có một phương cách nào vững chắc hơn và hiệu nghiệm hơn là, nhờ việc tôn sùng và thảo hiếu, chiếm được lòng của Trinh Nữ Maria, Mẹ Thiên Chúa, Đấng Canh Giữ bình an của chúng ta và là Vị Thừa Tác ban phát ơn trời cho chúng ta, Đấng được ban cho tối thượng quyền và hiển vinh ở trên trời, để Người có thể ban ơn trợ giúp xuống cho con người, thành phần đang trải qua bao khó nhọc và hiểm nguy trên con đường tiến về kinh đô vĩnh cửu.

Giờ đây, đã gần đến dịp tưởng nhớ đến biết bao hồng ân cao cả khôn lường mà Kitô hữu nhận được nhờ lòng sùng kính kinh Mân Côi, Ta ước mong cho lòng sùng kính này được toàn thể Giáo Hội hoàn vũ thực thi bằng cả nhiệt tình thắm thiết nhất đối với Đức Trinh Nữ, để, nhờ sự cầu bầu của Người, Người Con Thần Linh của Người nguôi giận và thương đến chúng ta đang ở trong cơn khốn khổ đọa đầy. Bởi đó, qúi huynh thân kính, Ta quyết định phổ biến đến qúi huynh bức thư này, theo như lòng mong ước của Ta, là qúi huynh hãy dùng quyền bính và lòng nhiệt thành của mình mà khơi lên tấm lòng sùng mộ nơi thành phần dân Chúa của qúi huynh, trong việc thực hiện những ước vọng của chúng ta.

Người Công Giáo vốn có thói quen là luôn luôn chạy đến náu ẩn nơi Mẹ Maria trong những lúc gian nguy khốn khó, để tìm bình an nơi lòng từ mẫu nhân ái của Người, một thói quen chứng tỏ Giáo Hội Công Giáo luôn luôn đặt tất cả tin tưởng và hy vọng một cách chính đáng của mình nơi Mẹ Thiên Chúa. Người là Đấng đã liên kết với Chúa trong công cuộc cứu rỗi loài người, được đặc quyền và năng quyền hơn mọi phàm nhân và thần trời từng được hay có thể được. Và, vì nguyện vọng tha thiết nhất của Mẹ là ban ơn trợ giúp và ủi an cho những ai tìm kiếm Mẹ, thì còn hồ nghi gì nữa khi bảo rằng, Mẹ hân hoan, nếu không muốn nói là nao nức, nhận lấy những khát vọng của Giáo Hội hoàn vũ.

Việc tôn sùng rất cao cả và đáng tin cậy đối với Nữ Vương uy linh Thiên Đình này chưa bao giờ chiếu giải ánh quang như những lúc Giáo Hội chiến đấu của Thiên Chúa gặp gian nguy bởi những tấn công của lạc thuyết lan tràn, bởi thương luân bại lý không thể chấp nhận được, hay bởi những tấn công của các địch thủ dũng mãnh. Lịch sử trong quá khứ cũng như mới đây, nhất là Giáo sử biên niên, còn ghi chứng về những lời cầu chung riêng dâng lên Mẹ Thiên Chúa xin ơn trợ giúp đã được Mẹ ban cho, và xin ơn an bình trật tự cũng đã được Thiên Chúa ban cho qua Mẹ. Bởi thế, Mẹ xứng danh là “Đấng Phù Hộ Các Giáo Hữu”, “Đấng An Ủi Kẻ Âu Lo”, “Quyền Năng Chiến Đấu của chúng ta”, “Nữ Vương Vinh Thắng”, “Nữ Thần Hòa Bình.” Trong số những tước hiệu này, một tước hiệu quen thuộc đáng chú ý nhất là tước hiệu Mân Côi, một tước hiệu mà những ơn ích tỏ tường Người đã xin cho toàn thể thế giới Kitô giáo vẫn được tưởng nhớ một cách long trọng.

Qúi Huynh thân kính, không một ai trong qúi huynh lại không nhớ đến việc Hội Thánh Chúa, vào cuối thế kỷ 12, đã chịu đựng một cơn hoạn nạn hết sức đau buồn gây ra do bè rối Albigensê, miêu duệ của các Hậu Nhị Nguyên Thuyết, một bè rối lan tràn ở miền Nam nước Pháp và các phần đất khác thuộc thế giới Latinh, đầy những sai lầm hiểm hại cùng với những lực lượng tàn sát và tàn phá khủng khiếp khắp nơi khắp chốn.

Thiên Chúa nhân lành của chúng ta, như qúi huynh biết, đã dùng một vị rất thánh thiện để chống lại các kẻ địch thù lợi hại này, đó là vị tổ phụ lừng danh sáng lập dòng Đaminh. Cao cả ở giáo thuyết thuần tín, ở gương sáng các nhân đức và ở các công cuộc tông đồ của mình, thánh nhân đã dũng liệt tấn công các đối thủ của Giáo Hội Công Giáo, không phải cậy dựa vào khí giới, song bằng việc tôn sùng mà ngài là người đầu tiên khởi xướng lên, việc tôn sùng dưới tước hiệu Rất Thánh Mân Côi, việc tôn sùng mà ngài cũng như các môn đệ của ngài đã truyền bá khắp nơi trên thế giới.

Thật vậy, được thần hứng và ân sủng hướng dẫn, thánh nhân đã thấy trước được rằng việc tôn sùng này như là một khí giới chiến đấu vô địch sẽ đẩy lui địch thủ, khống chế được lòng vô đạo điên cuồng và ngang tàng của họ. Thành quả đúng là như vậy. Nhờ phương thức cầu nguyện mới mẻ này - khi được chấp nhận và thi hành như thánh Đaminh sáng lập dòng thiết lập - lòng đạo đức, đức tin và sự hiệp nhất bắt đầu vãn hồi; những dự tính và sách lược của các kẻ lạc đạo tan như mây khói. Nhiều kẻ lạc bước quay về con đường cứu rỗi, và cơn phẫn nộ của những kẻ vô đạo bị kiềm tỏa bởi khí giới của những người Công Giáo cương quyết chống lại cuộc tấn công của họ.

Công hiệu và quyền lực của việc tôn sùng này còn được thể hiện trong thế kỷ 16, khi mà lực lượng hùng hậu của người Thổ Nhĩ Kỳ đang đe dọa chụp cái gông hoang đường và man rợ lên gần hết cả Âu Châu. Đức Giáo Hoàng lúc ấy là Thánh Piô V, sau khi khơi động lòng nhiệt thành của các vua chúa trong việc cùng nhau tự vệ, đã hăng hái nỗ lực, hơn hết mọi sư, để xin Mẹ Thiên Chúa hết sức quyền năng thương đến thế giới Kitô giáo. Tấm gương hết sức cao qúi này được dâng lên thiên đình, và tất cả hợp một lòng một ý với ngài lúc bấy giờ. Thế là, sẵn lòng hy sinh mạng sống và máu đào để bảo toàn Đức Tin và quê hương của mình, các chiến sĩ tín hữu Chúa Kitô hiên ngang đối đầu với địch quân ở gần vịnh Côrintô; trong khi đó, những người không thể đi chiến đấu như họ thì hợp lại thành đạo quân sốt sắng nguyện cầu, hiệp nhất trong lời kinh Mân Côi liên tục chúc tụng Mẹ Maria, kêu xin Người ban chiến thắng cho thành phần đang chiến đấu của mình. Đức Mẹ cao sang quả thật đã ban ơn trợ giúp. Trong trận thủy chiến gần quần đảo Echinades, hạm đội Kitô hữu đã đại thắng mà không bị thiệt hại nặng và địch quân hoàn toàn thảm bại.

Để tưởng nhớ đặc ân này và để kỷ niệm một cuộc chiến đáng ghi nhớ như thế, vị Thánh Giáo Hoàng này đã muốn lập một lễ tôn kính Đức Mẹ Thắng Trận, một lễ mà Đức Giáo Hoàng Gregôriô XIII đã đặt cho danh xưng là “Rất Thánh Mân Côi”.

Trong thế kỷ qua còn có những thành quả quan trọng khác tương tự như thế đối với quân Thổ Nhĩ Kỳ tại Temesvar nước Hung Gia Lợi và ở Corfu. Trong cả hai trường hợp này đều dính dáng trùng hợp với các ngày lễ của Đức Mẹ và với các cuộc tổ chức đọc kinh Mân Côi chung. Kết quả đã làm cho vị tiền nhiệm của Ta là Đức Clementê XI, để tỏ lòng tri ân, đã truyền cho cả Giáo Hội hằng năm phải đặc biệt tôn kính Đức Mẹ Thiên Chúa bằng kinh Mân Côi của Người.

Từ đó, thể thức cầu nguyện này rõ ràng là một cách cầu nguyện đẹp lòng Đức Trinh Nữ, và cũng là một phương tiện hiệu nghiệm trong việc bảo vệ Giáo Hội và mọi Kitô hữu. Bởi thế, không lạ gì đã có một số vị tiền nhiệm của Ta tỏ ra mộ mến và thúc giục truyền bá ra cho sâu rộng.

- Đức Urbanô IV chứng nhận là: “mỗi ngày kinh Mân Côi mang lại những ơn phúc mới mẻ cho Kitô giáo.”

- Đức Sixtô IV tuyên ngôn rằng phương pháp cầu nguyện này “làm tăng thêm việc tôn vinh Thiên Chúa và Đức Trinh Nữ, cũng như rất thích hợp trong việc phòng ngừa những hiểm nguy đang đe dọa”.

- Đức Lêô X: “Kinh Mân Côi được thiết lập để chống lại các kẻ gieo rắc lầm lạc và các lạc thuyết.”

- Đức Juliô III lại gọi kinh Mân Côi là “vinh quang của Giáo Hội.”

- Thánh Piô V nói rằng “nhờ việc truyền bá lòng tôn sùng này mà tín hữu trở nên nhiệt tình hơn trong việc suy niệm và sốt sắng hơn trong việc cầu nguyện; họ biến đổi một cách nhanh chóng; bóng tối lạc thuyết biến tan và ánh sáng Đức Tin Công Giáo bừng rạng trong vinh quang đổi mới.”

- Sau hết, đến lượt Đức Grêgôry XIII, ngài công bố rằng: “Kinh Mân Côi được thánh Đaminh thiết lập để ngăn cản cơn thịnh nộ của Thiên Chúa và để kêu cầu sự can thiệp của Đức Trinh Nữ Maria.”

(Vì muốn cho Lời của các vị Giáo Hoàng nói về Kinh Mân Côi nổi bật hơn, Người dịch tự phân đoạn Lời của các vị, mà theo nguyên bản được viết liền với nhau, và làm cho những Lời đó đậm lên)

Cảm kích trước những lời và gương sáng này của các vị tiền nhiệm, Ta tin rằng, với cùng một lý lẽ như các ngài, đây là lúc thuận tiện nhất cho việc thiết lập những kinh nguyện chung và cho việc cố gắng lợi dụng những lời kinh nguyện của chuỗi kinh Mân Côi dâng lên Đức Trinh Nữ, để xin Chúa Giêsu Kitô, Con Mẹ, một sự trợ giúp tương tự đối với những hiểm nguy hiện nay. Qúi Huynh thân kính, qúi huynh đã thấy rõ những thử thách mà Giáo Hội hằng ngày phải đương đầu: lòng đạo đức Kitô hữu, nền luân lý chung, không những thế, ngay cả chính Đức Tin, sự thiện tối cao và đầu mối của mọi nhân đức, hằng ngày bị đe dọa tàn lụi đi một cách thảm khốc nhất.

Trước tình thế khốn khó hiện nay, không phải là những người bàng quan, với đức ái của mình cũng như của Ta, quí huynh cảm thấy bị xâu xé đớn đau. Còn gì buồn thảm và đau đớn cho bằng, khi thấy rất nhiều linh hồn được cứu chuộc bằng giá máu Chúa Kitô, bị những cơn gió lốc lầm lạc đương thời, cuốn mất ơn cứu độ, mà nhào xuống vực thẳm của sự chết đời đời. Nhu cầu của chúng ta hôm nay cũng khẩn thiết như thời mà Đại Thánh Đaminh khởi xướng sử dụng Kinh Mân Côi của Mẹ Maria để băng bó những vết thương thời đại của Ngài. Vị thánh danh tiếng này thực sự, với ơn soi sáng thần linh, đã thấy rằng không có một phương cách nào hiệu nghiệm hơn để chống lại với những sự dữ của thời đại bấy giờ, làm cho người ta trở về với Chúa Kitô “là đường, là sự thật và là sự sống”, bằng việc thường xuyên suy niệm ơn cứu độ mà Người lập được cho chúng ta, khi tìm cầu sự can thiệp của Thiên Chúa qua Đức Trinh Nữ, Đấng có thể phá tan tất cả mọi lạc thuyết.

Thế nên, thánh nhân đã sáng tác Kinh Mân Côi để tưởng nhớ theo thứ tự các mầu nhiệm cứu độ của chúng ta, mà chủ điểm để suy niệm được tóm gọn và kết cầu, đúng như vậy, giữa Lời Thiên Thần Chào và các lời nguyện xin Thiên Chúa cũng là Cha của Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Bởi thế, là những người tìm kiếm phương cách chữa trị những sự dữ như thế, chúng ta không được hồ nghi kinh nguyện đã được khởi xướng lên bởi một con người hết sức thánh thiện này đã mang lại rất nhiều thắng lợi cho thế giới Công Giáo, cũng sẽ mang lại những công hiệu cả thể trong việc khử trừ những tai ương của thời đại chúng ta. Ta chẳng những hết lòng khuyên giục tất cả mọi Kitô hữu không ngừng hăng say lần hạt Mân Côi chung, hay riêng tại tư gia trong gia đình, mà còn ước mong trọn Tháng Mười năm nay được hiến dâng cho Trinh Nữ Vương Mân Côi.

Quí Huynh thân kính, với tấm lòng tôn kính Đức Maria và an sinh xã hội loài người, Quí Huynh chắc hẳn càng hết sức thực hiện việc nuôi dưỡng lòng đạo đức của các tín hữu đối với Vị Đại Trinh Nữ và tăng tiến lòng tin tưởng của họ nơi Người. Ta tin rằng, đây là những gì Thiên Chúa Quan Phòng muốn, trong những thời điểm Giáo Hội bị thử thac1h như thế này, việc tôn sùng cổ kính đối với Trinh Nữ Cao Cả phải được sống động và triển nở một cách rộng rãi hơn trong thế giới Kitô giáo. Chớ gì các quốc gia Kitô giáo ngày nay, nhờ lời khuyên dụ của Ta gợi hứng và lời kêu gọi của Quí Huynh nung nấu, tìm kiếm sự phù hộ của Đức Maria mỗi ngày một nhiệt liệt hơn. Chớ gì họ càng gắn bó hơn với việc lần hạt Mân Côi, một việc tôn sùng mà các vị tiền bối của Ta vẫn có thói quen thực hành, chẳng những như một phương thế bao giờ cũng hiệu nghiệm đối với những lầm than của mình, mà còn như nhãn hiệu thực sự cho lòng đạo đức của người Kitô hữu. Vị Nữ Thánh Sư trên trời của loài người sẽ vui mừng nhận lãnh những lời nguyện cầu và nguyện xin này, và sẽ mau mắn làm cho kẻ lành được tấn tới trên đường nhân đức, kẻ lầm lạc thống hối trở về với ơn cứu rỗi, và Thiên Chúa, Đấng báo oán tội lỗi, cảm thương sẽ giải cứu vương quốc Kitô giáo cũng như xã hội loài người khỏi mọi hiểm nguy, trong một nền hòa bình hằng mong đợi.

An lòng với niềm cậy trông này, bằng tất cả sức mạnh linh hồn của chúng ta, Ta dâng lên Chúa những lời nguyện nhiệt thành nhất, để, nhờ sự cầu bầu của Đấng mà Ngài đã ban cho đầy mọi thiện hảo, Ngài tràn đổ xuống trên Quí Huynh thân kính, tràn đầy hết mọi ân phúc.

 

 

Đức Mẹ Mân Côi Thắng Trận với Cuộc Hải Chiến Lepanto Ngày 7/10/1571

 

Thánh Đaminh đã lãnh nhận kinh mân côi từ Đức Trinh Nữ Maria trong một thị kiến đang khi ngài cố gắng để hoán cải thành phần bè rối Albigensê năm 1208. Mẹ Maria đã nói với vị đại thánh này rằng kinh mân côi là “một thứ vũ khí được Thiên Chúa Ba Ngôi có ý sử dụng để canh tân thế giới”. Trong Trận Chiến ở Muret ngày 12/9/1213, kinh nguyện Thánh Mẫu này đã đánh bại bè rối Albegensê và sau đó một đền thờ đầu tiên được xây cất kính Đức Mẹ Thắng Trận.

 

Qua các thế kỷ, kinh mân côi đã được lần đặc biệt trong những lúc nguy hiểm để van nài việc trợ giúp của Đức Nữ Trinh này. Ngày 7/10/2006 này là năm thứ 435 kỷ niệm Trận Hải Chiến Lepantô, một biến cố đã mang lại cho thế giới một thánh lễ mân côi.

 

Khắp thế kỷ 16, những cuộc đụng độ về hải quân với hạm đội của Thổ Nhĩ Kỳ càng ngày càng gia tăng. Sauk hi chiếm được thành Constantinople của đế quốc Byzantine năm 1453, Quân D8ến Quốc Ottoman Thổ Nhĩ Kỳ thiết lập một hạm đội với mục đích chiến thắng toàn thể Âu Châu,, trước hết bằng đường biển sau bằng đường bộ.

 

Hạm đội của Thổ Nhĩ Kỳ là một hạm đội hầu như bất khả thắng. Họ đã chiếm Cyprus, Rhodes và chỉ gần như bị đẩy lui ở Malta mà thôi.

 

Thánh Giáo Hoàng Piô V, một nhà cải cách dòng Đaminh và là bạn của Thánh Charles Borromeo, đã hy vọng ngăn chặn được một cuộc tấn công không thể tránh sắp tới trước khi nó xẩy ra, và tìm cách qui tụ vua của nước Tây Ban Nha cùng các nước cộng hòa Venice và Genoa hợp với hạm đội của đức giáo hoàng trong việc chặn đứng hạm đội Thổ Nhĩ Kỳ rời vùng biển riêng của nó.

 

Lực lượng liên minh quan đáng kể này bao gồm nhiều kẻ thù truyền kiếp, thành phần đã quyết định gạt bỏ những khác biệt của mình ra ngoài để hỗ trợ việc chung. Họ đã hạ thủy 200 chiếc tầu hùng mạnh để giao chiến với 220 tầu của hạm đội Thổ Nhĩ Kỳ.

 

Thánh Giáo Hoàng Piô V, ngoài việc thống hối cá nhân, đã kêu gọi toàn thế giới Kitô hữu hãy cầu kinh mân côi và tổ chức những cuộc cung nghinh Đức Mẹ khắp thành phố để cầu cùng Mẹ Maria. Vào ngày 7/10/1571, trong khi đang làm việc với các vị hồng y của mình, vị giáo hoàng này đã ngước mắt lên mà nói: “Cuộc ngừng bắn đã xẩy ra, công việc lớn lao của chúng ta vào lúc này là tạ ơn Thiên Chúa về chiến thắng Ngài vừa ban cho quân đội Kitô Giáo”.

 

Thật vậy, một ít giờ đồng hồ sau đó, Don John của Áo quốc, vị tổng chỉ huy của Liên Minh Thánh, đã chiến thắng vào ngày hôm ấy, chẳng những đánh bại hạm đội Thổ Nhĩ Kỳ mà còn giải phóng cho gần 20 ngàn nô lệ Kitô hữu khỏi các tầu bè của người Thổ.

 

Bởi thế ban đầu đã có Lễ Đức Bà Thắng Trận, sau được Giáo Hoàng Grêgôriô XIII đổi thành lễ Đức Mẹ Mân Côi, và đã phổ biến cho toàn thế giới bởi Đức Clêmentê vào năm 1716.

 

Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đáng kính nhớ đã nhắc nhở người Công Giáo rằng, trong thời đại tân tiến của chúng ta đây, chúng ta hơn bao giờ hết cần đến kinh mân côi. Sau biến cố 11/9/2001, ngài đã tuyên bố rằng: “trong bối cảnh quốc tế hiện nay, tôi kêu mời tất cả mọi người – cá nhân, gia đình, cộng đồng – hãy cầu kinh nguyện Thánh Mẫu này, hằng ngày có thể, cho hòa bình, nhờ đó, thế giới được giữ cho khỏi nạn khủng bố gian ác”. Năm sau đó, ngài đã mở Năm Mân Côi (2003-1004) và thêm 5 Mầu Nhiệm Ánh Sáng vào tràng kinh mân côi 150.

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 5/10/2006 

 

 

Thứ Năm

Phụng Vụ Lời Chúa

 

Thứ Sáu

 

Phụng Vụ Lời Chúa

Thứ Bảy

Phụng Vụ Lời Chúa